Υπάρχει πραγματική ελευθερία προσωπικής έκφρασης στην σημερινή μορφή δημοκρατίας;

Βασικό χαρακτηριστικό της δημοκρατίας είναι ασφαλώς η ελευθερία της έκφρασης και της δράσης. Είναι η ύπαρξη διαφορετικής άποψης και το  δικαίωμα έκφρασής της, μέσα βέβαια σε ένα πλαίσιο γραπτών και άγραφων νόμων που μια δημοκρατική κοινωνία, μέσω εκλεγμένων αντιπροσώπων, έχει θέσει ή αποδεχθεί. Το πλαίσιο αυτό των περιορισμών, αποβλέπει (μεταξύ άλλων), στην επίτευξη κάποιας μορφής ισότητας, με την έννοια ότι η ελευθερία της δράσης ενός ατόμου δεν μπορεί να δυσχεραίνει τη θέση κάποιου άλλου, δηλαδή να είναι σε βάρος του.

Η ελευθερία στην προσωπική άποψη

Η προσωπική έκφραση ή αν το θέλετε διαφορετικά, η διαμόρφωση προσωπικής άποψης, είναι αποτέλεσμα πολλών παραγόντων. Όποιοι και αν είναι αυτοί, η «προσωπική» άποψη προϋποθέτει βέβαια την ύπαρξη «προσωπικής» σκέψης.

Στην πραγματικότητα λοιπόν, αναφερόμαστε στην ελευθερία «προσωπικής» σκέψης.

Και στο σημείο, ίσως θα πρέπει να αναρωτηθούμε. Υπάρχει πράγματι στην σύγχρονη δημοκρατία ελευθερία προσωπικής σκέψης ή υπάρχει μαζοποίηση της  σκέψης; Μήπως σήμερα, υπάρχουν, κατά κανόνα εν αγνοία μας, κάποιοι «επαΐοντες» όπως υποστήριζε ο Αριστοτέλης οι οποίοι αποφασίζουν για το γενικό καλό; [..] Μήπως αυτοί η τεχνολογικά αναπτυγμένοι σύγχρονοι «επαΐοντες», κατευθύνουν, χειραγωγούν την σκέψη μας, και κατά συνέπεια τη συμπεριφορά μας;

Έχουμε σκεφτεί αυτό το ενδεχόμενο;

Η ελευθερία στην πληροφορία

Παραφράζοντας τον τίτλο του βιβλίου «Ο θαυμαστός καινούριος κόσμος» του  Άλντους Χάξλεϊ, θα αναφερόμουν στον «Θαυμαστό καινούριο κόσμο της πληροφορίας».

Αλήθεια, πόσοι δεν ανοίξαμε λογαριασμό/ους στα social media; Πόσοι από εμάς δεν καλοδεχτήκαμε αυτή τη δυνατότητα επικοινωνίας με γνωστούς μας; Πόσοι δεν μοιραστήκαμε φωτογραφίες μας από μέρη που επισκεφτήκαμε; Πόσα like δεν δώσαμε και πήραμε; Πόσες φορές δεν «αποκαλύψαμε» τα γούστα μας ή την διάθεση μας μέσω κάποιας ανάρτησης ή κάποιου τραγουδιού που ανεβάσαμε;

Ένα ατέλειωτο δίκτυο ανταλλαγής πληροφοριών!!

Ε, και που είναι το άσχημο; Θα πει κάποιος.

Υπάρχουν δύο ντοκιμαντέρ, το «Social dilemma» και το «The great hack», που ίσως σας δώσουν την απάντηση.

Η ελευθερία στην προσωπική επιλογή - παρουσία

Αναμφίβολα ο άνθρωπος είναι μιμητικό ον. Συνειδητά ή όχι μιμούμαστε, αντιγράφουμε συμπεριφορές, στυλ ντυσίματος, τρόπου ομιλίας, και πόσα άλλα. Είναι μια τάση που επηρεάζει και τις «υποτιθέμενες» ανάγκες μας, αλλά και τις επίσης «υποτιθέμενες» προσωπικές επιλογές μας.

Αποτελεί όμως προσωπική επιλογή η copy paste «λογική» παρουσίας (στησίματος) που εύκολα μπορείς να παρατηρήσεις στα άτομα που βρίσκονται σε ένα δημόσιο χώρο, σε ένα bar ή σε μια πλαζ;

Μήπως τα πρότυπα δεν υπάρχουν απλά – πάντα υπήρχαν, αλλά τώρα επιβάλλονται από τους σύγχρονους «επαΐοντες» που λέγαμε προηγουμένως; Εάν αυτό ισχύει, τότε κάποιοι βάζουν το «προσωπικό συμφέρον» πάνω από το «όλοι οι πολίτες είναι ίσοι». Το τελευταίο όμως αποτελεί βασικό στοιχείο της δημοκρατίας.

Κλείνοντας

Ευτυχώς στην δημοκρατία υπάρχουν διαφορετικές απόψεις και αυτό την διαφοροποιεί από κάθε μορφής ολιγαρχικό καθεστώς που επιβάλλει απόψεις.

Οι δικές μου απόψεις εκφράστηκαν στις προηγούμενες γραμμές και συνοψίζοντας φοβάμαι ότι εδώ και χρόνια δεν υπάρχει «πραγματική» ελευθερία προσωπικής άποψης και αυτό γιατί κάποιοι φρόντησαν να μην υφίσταται στην πραγματικότητα «προσωπική» σκέψη. Αντίθετα, αυτό που κυριαρχεί είναι η μαζοποίηση της σκέψης. Και αυτό, για τη δική μου λογική δεν ακούγεται και πολύ δημοκρατικό.

Ξέρω ότι κάποιοι θα συμφωνήσουν, ενώ άλλοι θα διαφωνήσουν με την άποψή μου. Αλλά είπαμε η πραγματική δημοκρατία χρειάζεται την διαφορετικότητα των απόψεων. Αρκεί να είναι «προσωπικές».