Άρθρα

Ελαστικότητα ζήτησης ως προς την τιμή - Σημείου vs τόξου

/0 Comments/in , /by

Έστω η γραμμική συνάρτηση ζήτησης QD = 20 - 2P, ενός αγαθού Χ.

Για τιμές 2, 4 και 8, οι ζητούμενες ποσότητες (βάση της συνάρτησης) εμφανίζονται στον παρακάτω πίνακα ζήτησης.

PQD
216
412
84

 

Υπολογισμός ED σημείου

1)Η αρχική τιμή Ρ1=2 αυξάνεται σε Ρ2=4 (αύξηση 100%)

ED=ΔQD/ΔΡ*P1/QD1 = - 4/2*2/16 = - 0,25

2) Η αρχική τιμή Ρ1=2 αυξάνεται σε Ρ3=8 (αύξηση 300%)

ED=ΔQD/ΔΡ*P1/QD1 = - 12/6*2/16 = - 0,25

Συμπέρασμα

Είτε αυξηθεί η αρχική τιμή Ρ1 = 2 κατά 100%, είτε κατά 300%, ο βαθμός αντίδρασης του καταναλωτή  παραμένει σταθερός (ED = - 0,25). Δηλαδή για τον καταναλωτή εμφανίζεται να είναι "αδιάφορο" αν τα 2 € που πλρώνει για ένα αγαθό γίνουν 4 € ή 8€. Γνωρίζοντας τον εισοδηματικό περιορισμό,  βρίσκεται λογικό να συμβαίνει;

 

Υπολογισμός ED τόξου

Με τα προηγούμενα δεδομένα αύξησης της τιμής

1)ED=ΔQD/ΔΡ*P1+Ρ2/QD1+QD2 = - 4/2* 2+4/16+12 = - 0,42

2)ED=ΔQD/ΔΡ*P1+Ρ3/QD1+QD3 = - 12/6* 2+8/16+4 = - 1

Συμπέρασμα

Εδώ παρατηρούμε ότι ο βαθμός αντίδρασης του καταναλωτή στις συγκεκριμένες μεταβολές της τιμής διαφοροποιείται. Συγκεκριμένα, είναι μεγαλύτερος στην μεγαλύτερη ποσοστιαία μεταβολή της τιμής. Αυτό μήπως το θεωρείται περισσότερο "λογικό";

 

Κλείνοντας

Αφού λάβουμε υπόψη ότι η ED δείχνει την ποσοστιαία μείωση της ζητούμενης ποσότητας σε μια αύξηση της τιμής κατά 1%, είμαστε πιο κοντά να καταλήξουμε στα παρακάτω:

Η ED τόξου είναι πολύ περισσότερο αντιπροσωπευτική του βαθμού αντίδρασης των καταναλωτών σε μεταβολή της τιμής των αγαθών. Ιδιαίτερα αν η μεταβολή της τιμής είναι μεγάλη.

Η ED σημείου, στην πραγματικότητα χρησιμοποιείται για απειροελάχιστες ή πολύ  μικρές μεταβολές της τιμής ενός αγαθού.

ΥΓ.Η προηγούμενη ανάλυση δεν αναφέρεται στο σχολικό βιβλίο. Και βέβαια σκοπός της δεν είναι να "μπερδέψει" τους μαθητές σε αυτά που διδάσκονται για τις πανελλαδικλές εξετάσεις, αλλά να αναφέρει πότε χρησιμοποιούμε την ED σημείου και τόξου στην πραγματικότητα.

 

Οικονομία (ΑΟΘ) – Βασικά σημεία μεθοδολογίας της Ζήτησης

/in , /by

Στο σημερινό άρθρο θα αναφερθώ στη ζήτηση και στα βασικά σημεία της μεθοδολογίας της.

Ο λόγος είναι ότι αφενός δημιουργείται συχνά σύγχυση στους μαθητές για την διαφορά μεταξύ ζητούμενης ποσότητας (QD) και ζήτησης (D), και αφετέρου ότι στο 4ο κεφάλαιο (Προσφορά) αλλά και το 5ο (Προσδιορισμός των τιμών) δεν αλλάζει η βασική μεθοδολογία.

Το σημαντικότερο ίσως είναι να συνειδητοποιήσουν οι μαθητές ότι αναφερόμαστε σε στα παρακάτω δύο διαφορετικά «σενάρια» ή «αναφορές»: (α) Υπάρχει μια αρνητική σχέση μεταξύ τιμής (Ρ) και ζητούμενη ποσότητας (QD) ενός αγαθού, η οποία αλγεβρικά εκφράζεται με τη συνάρτηση της ζήτησης, και (β) Όταν μεταβάλλεται κάποιος από τους (άλλους) προσδιοριστικούς παράγοντες της ζήτησης έχουμε μια νέα συνάρτηση λόγω μετατόπισης της καμπύλης ζήτησης.

Και στις δύο περιπτώσεις δεν πρέπει να ξεχνάμε την συνθήκη ceteris paribus. Δηλαδή, τι ανά περίπτωση πρέπει να διατηρούμε σταθερό/α.

Κάποιες σημαντικές ερωτήσεις

Πιστεύω ότι οι σαφείς απαντήσεις από την μεριά των μαθητών στα παρακάτω ερωτήματα θα είναι ενδεικτικές του βαθμού που έχει γίνει κατανοητή η λογική του τόσο σημαντικού κεφαλαίου της ζήτησης.

  1. Είναι γνωστό με το που δίνεται ή υπολογίζεται μια συνάρτηση ζήτησης γραμμικής μορφής τι κάνουμε αλλά και γιατί;
  2. Είναι σαφές ότι τα δεδομένα της άσκησης τα αναλύουμε σύμφωνα με τις προηγούμενες αναφορές (α) και (β) και όχι ταυτόχρονα;
  3. Εάν έχουμε αναλύσει τα δεδομένα της αναφοράς (α) γνωρίζουμε ότι θα απαντήσουμε πρώτα στα ζητούμενα που σχετίζονται με αυτή την αναφορά;
  4. Θυμόμαστε ότι όταν έχουμε απαντήσει σε αυτά, τότε ξεκινάμε την ανάλυση των σημείων της αναφοράς (β);
  5. Μας είναι ξεκάθαρο αν η ελαστικότητα ζήτησης ως προς την τιμή (ED) και η εισοδηματική ελαστικότητα (EY) αναφέρονται σε μια ή δύο καμπύλες ζήτησης;
  6. Γνωρίζουμε, ανά περίπτωση ποια «έκδοση» του τύπου της ED και EY μας εξυπηρετεί, ανά περίπτωση δεδομένων ή ζητούμενων, να χρησιμοποιούμε;

Ευχόμενος επιτυχία στην προσπάθεια των υποψήφιων φοιτητών, θεωρώ ότι με βεβαιότητα πρέπει να γνωρίζουν τα παραπάνω.

Υπολογίζοντας την ED και την ΕΥ (31.10.17)

/0 Comments/in , /by

31 Οκτωβρίου 2017

Όταν υπολογίζουμε την ED (ελαστικότητα ζήτησης ως προς την τιμή) και την ΕΥ (ελαστικότητα ζήτησης ως προς το εισόδημα) χρειάζεται προσοχή στην εφαρμογή της υπόθεσης ceteris paribus. Δηλαδή ποιους παράγοντες - ανά περίπτωση -  πρέπει να διατηρούμε σταθερούς.

Υποκατάστατα αγαθά και ελαστικότητα ζήτησης ως προς την τιμή (24.10.17)

/0 Comments/in , /by

24 Οκτωβρίου 2017

Η ελαστική ζήτηση χαρακτηρίζει αγαθά στα οποία η μεταβολή της τιμής τους δημιουργεί έντονο βαθμό αντίδρασης στον καταναλωτή. Επομένως σε μια α ποσοστιαία αύξηση της τιμής παρατηρείται μεγαλύτερη του α ποσοστιαία μείωση της ζητούμενης ποσότητα (σε απόλυτες τιμές). Ο καταναλωτής αντιδρά έντονα γιατί στην ουσία δεν έχει ανάγκη (τουλάχιστον μεγάλη) το αγαθό.

Η ύπαρξη υποκατάστατων (όχι ακριβότερων) σε ένα αγαθό το καθιστά στην πραγματικότητα μη αναγκαίο μια και ο καταναλωτής έχει να επιλέξει και άλλα προς κάλυψη της ίδιας ανάγκης.

Συμπερασματικά καταλήγουμε ότι όταν ένα αγαθό έχει πολλά υποκατάστατα η ζήτησή του είναι ελαστική.

Πως ανάλογα με την ED ενός αγαθού επηρεάζεται η ΣΔ όταν μεταβάλλεται η τιμή του (15.10.17)

/0 Comments/in , /by

15 Οκτωβρίου 2017

Η Συνολική Δαπάνη (ΣΔ = P ∙ QD) όταν μεταβάλλεται η τιμή (Ρ) αγαθού επηρεάζεται από τη μεγαλύτερη (σε απόλυτες τιμές) ποσοστιαία μεταβολή μεταξύ τιμής και ζητούμενης ποσότητας. Επομένως στην ελαστική ζήτησης η νέα ΣΔ που θα προκύπτει θα «ακολουθεί» το πρόσημο της μεταβολής της ζητούμενης ποσότητας ενώ αντίθετα στην ανελαστική θα «ακoλουθεί» αυτό της τιμής.

Ανάλογα σκεπτόμενοι καταλήγουμε στο ότι  στην περίπτωση της μοναδιαίας ελαστικότητας (σε όλα τα σημεία μιας καμπύλης ζήτησης) η νέα  ΣΔ παραμένει σταθερή σε μεταβολές της τιμής.

Για μεγαλύτερη ανάλυση της σχέσης παρακολουθείστε το video

Ελαστικότητα ζήτησης ως προς την τιμή (ED) μεταβολή της τιμής και επηρεασμός της συνολικής δαπάνης

/0 Comments/in , /by

Η συνολική δαπάνη του καταναλωτή (ΣΔ) είναι γνωστό ότι ισούται με το γινόμενο της τιμής (Ρ) επί την ζητούμενη ποσότητα (QD) ενός αγαθού. Δηλαδή ισχύει ότι   ΣΔ = Ρ ∙ QD.

Σε μεταβολή της τιμής η νέα ΣΔ που προκύπτει θα έχει δεχτεί τις ετερόσημες μεταβολές της τιμής και της ζητούμενης ποσότητας.

Τα βιβλία-βοηθήματα ΑΟΘ/Οικονομίας του Μανώλη Αναστόπουλου θα τα βρείτε εδώ: https://econtopia.gr/shop/

Για παράδειγμα ας θεωρήσουμε

  1. Σε ένα αγαθό Α η αρχική τιμή Ρ1 = 5 αυξάνεται κατά 10% με αποτέλεσμα η αρχική QD= 10 να μειωθεί κατά 20%.

Η αρχική ΣΔ1 = 5 ∙ 10 = 50  θα διαμορφωθεί σε ΣΔ2 = 5,5 ∙ 8 = 44.

Δηλαδή η ΣΔ θα μειωθεί ↓.

  1. Σε ένα αγαθό Β η αρχική τιμή Ρ1 = 5 αυξάνεται κατά 20% με αποτέλεσμα η αρχική QD= 10 να μειωθεί κατά 10%.

Η αρχική ΣΔ1 = 5 ∙ 10 = 50  θα διαμορφωθεί σε ΣΔ2 = 6 ∙ 9 = 54.

Δηλαδή η ΣΔ θα αυξηθεί ↑.

Παρατηρούμε ότι η κατεύθυνση μεταβολής της ΣΔ προσδιορίζεται από την κατεύθυνση της μεγαλύτερης (σε απόλυτες τιμές) ποσοστιαίας μεταβολής μεταξύ Ρ και QD.

Συγκεκριμένα:

  1. ΔΡ = + 10 % και ΔQD = - 20%, επομένως |%ΔQD|> |%ΔP| η μεταβολή της QD είναι αρνητική επομένως η μεταβολή της ΣΔ θα είναι επίσης αρνητική (- 6 = 44 - 50)
  2. ΔΡ = + 20 % και ΔQD = - 10%, επομένως |%ΔΡ|> |%ΔQD| η μεταβολή της P είναι θετική επομένως η μεταβολή της ΣΔ θα είναι επίσης θετική (+ 4 = 54 - 50)

 

Συμπέρασμα

Η σχέση ποσοστιαίας μεταβολής Ρ και QD μας οδηγεί στην ελαστικότητα ζήτησης ως προς την τιμή (ED)  Επομένως καταλήγουμε (σχετικό video) στο ότι όταν μεταβάλλεται η τιμή (Ρ) ενός αγαθού:

  1. Στην ελαστική ζήτηση η ΣΔ μεταβάλλεται προς την αντίθετη κατεύθυνση της μεταβολής της P.
  2. Στην ανελαστική ζήτηση η ΣΔ μεταβάλλεται προς την ίδια κατεύθυνση της μεταβολής της P.

Ελαστικότητα ζήτησης ως προς την τιμή (Price elasticity of demand)

/0 Comments/in , , /by

Είναι γνωστό ότι η ελαστικότητα ζήτησης ως προς την τιμή (PED) μετράει τον βαθμό (έντονο ή ήπιο) της αντίδρασης του καταναλωτή (στην ζητούμενη ποσότητα) όταν μεταβάλλεται η τιμή ενός αγαθού.

Ο βαθμός αντίδρασης εξαρτάται (μεταξύ άλλων)  από την αναγκαιότητα του αγαθού, την ύπαρξη υποκατάστατων, αλλά και από το ύψος της τιμής του.

Στην πραγματικότητα η τιμή της PED δείχνει την (αρνητική) ποσοστιαία μεταβολή της ζητούμενης ποσότητας (QD) όταν η τιμή (Ρ) του αγαθού αυξάνεται κατά 1 %.