Είναι χρήσιμο στην προσπάθεια κατανόησης της οικονομικής λογικής (συμπεριφοράς) να προσεγγίσουμε με το σωστό “ρόλο” το κάθε κεφάλαιο ή την κάθε ενότητα της οικονομικής θεωρίας.

Με τη λέξη “ρόλο” εννοούμε την επιλογή του κατάλληλου από αυτούς που αντιπροσωπεύουν οι 3 βασικές οικονομικές μονάδες (νοικοκυριά, επιχειρήσεις και κράτος).

Για παράδειγμα, όταν διαβάζουμε την θεωρία της ζήτησης θα πρέπει να αναλύουμε τη λογική της από την πλευρά του καταναλωτή (νοικοκυριού) δεδομένου ότι η ζήτηση των αγαθών ουσιαστικά αφορά τη συμπεριφορά του καταναλωτή.

Επειδή το κεφάλαιο “Παραγωγή και Κόστος της επιχείρησης” αναφέρεται ασφαλώς στην επιχείρηση – παραγωγό είναι σημαντικό για την κατανόησή του:

• Να μην ”σκεπτόμαστε” σαν καταναλωτές, αλλά να προσπαθήσουμε να φανταστούμε τον εαυτό μας σαν παραγωγό κάποιου για παράδειγμα αγροτικού προϊόντος.
• Να έχουμε πάντα υπόψη του ότι στη βραχυχρόνια περίοδο που εξετάζουμε (στην ύλη των Πανελλαδικών εξετάσεων) η επιχείρηση αν θέλει να αυξήσει την παραγωγή της (Q) μπορεί να το πετύχει ΜΟΝΟ αυξάνοντας την ποσότητα των μεταβλητών συντελεστών παραγωγής (Σ.Π), π.χ. εργασία, πρώτες ύλες. Αντίθετα δεν έχει την δυνατότητα να αυξήσει την ποσότητα των σταθερών Σ.Π, π.χ. έδαφος, κεφάλαιο.

Ας φανταστούμε λοιπόν την ύπαρξη μιας σταθερής ποσότητας εδάφους (π.χ. 10 στρεμμάτων) μέσα στην οποία η προσθήκη μεταβλητού Σ.Π (π.χ. εργατών) αποτελεί την μοναδική επιλογή του παραγωγού προκειμένου να αυξήσει την παραγωγή (Q).

Είναι αναμενόμενο, σε μια τέτοια περίπτωση, η απόδοση του εδάφους (σταθερού Σ.Π) λόγω της συνεχιζόμενης προσθήκης εργατών (μεταβλητός Σ.Π) μετά από κάποιο σημείο να φθίνει (Νόμος της φθίνουσας ή μη ανάλογης απόδοσης) αργότερα να φθάσει στη μέγιστη απόδοσή του και εάν συνεχιστεί η προσθήκη μεταβλητού Σ.Π να αρχίσει να μειώνεται.

Η “συνύπαρξη” σταθερών και μεταβλητών Σ.Π (στη βραχυχρόνια περίοδο) είναι εκείνη που ουσιαστικά “αιτιολογεί” το γιατί η παραγωγή εξελίσσεται σε 3 φάσεις (έντονη αύξηση – φθίνον ρυθμός αύξησης – μείωση).