Άρθρα

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ (ΑΟΘ) – Όταν οι ΔΥΟ άγνωστοι γίνονται ΕΝΑΣ

/0 Comments/in , /by

Υπάρχουν φορές, που η σκέψη μας προσπαθεί με ένα «σύνθετο» τρόπο να βρει τη λύση σε κάποιο ερώτημα που «εμφανίζεται» σαν δύσκολο.  Όμως η «πραγματικότητα»  δεν είναι πάντα αυτή της πρώτης ματιάς..

Για παράδειγμα, μπορεί σε μια σχέση να υπάρχουν δύο άγνωστοι (έστω ΡΑ και QDΑ) που μόνη της βέβαια δεν λύνεται. Και εκεί η πρώτη ματιά «απογοητεύεται»..

Πιο συγκεκριμένα, αν έχετε τη γραμμική συνάρτηση ζήτησης QD = 20 – 2Ρ, σας δίνουν ότι σε κάποιο σημείο Α ότι η  EDΑ = - 0,25, και σας ζητούν να προσδιορίσετε την ΡΑ και την QDA.

Παίρνεται (λογικά) τον τύπο ED = β*ΡΑ/QDA οπότε - 0,25 = - 2*PA/QDA και κάπου εκεί εμφανίζονται 2 άγνωστοι..Όμως για το QDA έχετε με το τι ισούται από την συνάρτηση. Επομένως οι ΔΥΟ άγνωστοι γίνονται ΕΝΑΣ.

Κάτι αντίστοιχο θα μπορούσατε να συναντήσετε και σε άλλες σχέσεις μεταξύ Ρ και QD. Όπως για παράδειγμα στην συνολική δαπάνη (ΣΔ) όπου ξέρετε πολύ καλά ότι ΣΔ = Ρ*QD.

Για παράδειγμα , έστω ότι με δεδομένη την προηγούμενη συνάρτηση, σε κάποιο σημείο της καμπύλης ζήτησης σας δίνεται ότι η ΣΔ = 32, και ζητούνται τα ζεύγη τιμών και ζητούμενων ποσοτήτων στα οποία η ΣΔ θα ισούται με 32.

**Στο σημείο αυτό μη ξεχνάτε ότι στην ευθύγραμμη καμπύλη ζήτησης  υπάρχουν δύο ζεύγη τιμών και ζητούμενων ποσοτήτων που κάτω από μια προϋπόθεση θα μπορούσαν να έχουν την ίδια ΣΔ.

Θα έχετε λοιπόν ότι ΣΔ = Px*QDx οπότε 32 = Px*QDx. Πάλι «εμφανίζονται» δύο άγνωστοι.. Αλλά είπαμε και προηγουμένως ότι το ίσον του QDx το έχετε από τη συνάρτηση. Αντικαθιστώντας, θα σας βγει δευτεροβάθμια. Λύνοντας απλά θα βρείτε τις δύο ρίζες – τιμές που θέλετε.

Τα βιβλία μου για την ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ (ΑΟΘ) μπορείτε να τα βρείτε εδώ: https://econtopia.gr/shop/

Καλή συνέχεια στην προσπάθειάς που κοντεύει στο τέλος της (επί του παρόντος..)

Ελαστικότητα ζήτησης ως προς την τιμή - Σημείου vs τόξου

/0 Comments/in , /by

Έστω η γραμμική συνάρτηση ζήτησης QD = 20 - 2P, ενός αγαθού Χ.

Για τιμές 2, 4 και 8, οι ζητούμενες ποσότητες (βάση της συνάρτησης) εμφανίζονται στον παρακάτω πίνακα ζήτησης.

PQD
216
412
84

 

Υπολογισμός ED σημείου

1)Η αρχική τιμή Ρ1=2 αυξάνεται σε Ρ2=4 (αύξηση 100%)

ED=ΔQD/ΔΡ*P1/QD1 = - 4/2*2/16 = - 0,25

2) Η αρχική τιμή Ρ1=2 αυξάνεται σε Ρ3=8 (αύξηση 300%)

ED=ΔQD/ΔΡ*P1/QD1 = - 12/6*2/16 = - 0,25

Συμπέρασμα

Είτε αυξηθεί η αρχική τιμή Ρ1 = 2 κατά 100%, είτε κατά 300%, ο βαθμός αντίδρασης του καταναλωτή  παραμένει σταθερός (ED = - 0,25). Δηλαδή για τον καταναλωτή εμφανίζεται να είναι "αδιάφορο" αν τα 2 € που πλρώνει για ένα αγαθό γίνουν 4 € ή 8€. Γνωρίζοντας τον εισοδηματικό περιορισμό,  βρίσκεται λογικό να συμβαίνει;

 

Υπολογισμός ED τόξου

Με τα προηγούμενα δεδομένα αύξησης της τιμής

1)ED=ΔQD/ΔΡ*P1+Ρ2/QD1+QD2 = - 4/2* 2+4/16+12 = - 0,42

2)ED=ΔQD/ΔΡ*P1+Ρ3/QD1+QD3 = - 12/6* 2+8/16+4 = - 1

Συμπέρασμα

Εδώ παρατηρούμε ότι ο βαθμός αντίδρασης του καταναλωτή στις συγκεκριμένες μεταβολές της τιμής διαφοροποιείται. Συγκεκριμένα, είναι μεγαλύτερος στην μεγαλύτερη ποσοστιαία μεταβολή της τιμής. Αυτό μήπως το θεωρείται περισσότερο "λογικό";

 

Κλείνοντας

Αφού λάβουμε υπόψη ότι η ED δείχνει την ποσοστιαία μείωση της ζητούμενης ποσότητας σε μια αύξηση της τιμής κατά 1%, είμαστε πιο κοντά να καταλήξουμε στα παρακάτω:

Η ED τόξου είναι πολύ περισσότερο αντιπροσωπευτική του βαθμού αντίδρασης των καταναλωτών σε μεταβολή της τιμής των αγαθών. Ιδιαίτερα αν η μεταβολή της τιμής είναι μεγάλη.

Η ED σημείου, στην πραγματικότητα χρησιμοποιείται για απειροελάχιστες ή πολύ  μικρές μεταβολές της τιμής ενός αγαθού.

ΥΓ.Η προηγούμενη ανάλυση δεν αναφέρεται στο σχολικό βιβλίο. Και βέβαια σκοπός της δεν είναι να "μπερδέψει" τους μαθητές σε αυτά που διδάσκονται για τις πανελλαδικλές εξετάσεις, αλλά να αναφέρει πότε χρησιμοποιούμε την ED σημείου και τόξου στην πραγματικότητα.

 

ΑΟΘ: Ζήτηση - Ποιες είναι οι απαντήσεις σε 10 ερωτήματα που ενδεχομένως δεν είχαμε σκεφτεί (video)

/0 Comments/in /by

Σε αυτή τη video παρουσίαση μπορείτε να παρακολουθήσετε την ανάλυση των απαντήσεων σε 10 σημαντικές ερωτήσεις που αφορούν τη ζήτηση των αγαθών.

Θεωρούμε  ότι η πλήρης κατανόησή τους είναι απαραίτητη για την προετοιμασία των υποψηφίων για εισαγωγή στις οικονομικές σχολές.

Οι ερωτήσεις είχαν δοθεί προς μελέτη στην ανάρτησή μας (Επανάληψη ΑΟΘ: Ερωτήσεις για την ζήτηση)

Πιστεύουμε να σας φανούν χρήσιμες στη συνέχεια της προσπάθειά σας.

-------------------------------

Για περισσότερα θέματα για την ΑΟΘ μπορείτε να επισκεφτείτε το κανάλι μας στο YouTube εδώ:  https://bit.ly/2SRHM67

Προστιθέμενη αξία και υπολογισμός του Α.Ε.Π

/0 Comments/in , /by

Σε αυτή την αναφορά μας δεν θα εξηγήσουμε το πως λειτουργεί η μέθοδος της προστιθέμενης αξίας κατά τον υπολογισμό του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (Α.Ε.Π) αλλά θα θέσουμε κάποιες ερωτήσεις σχετικά με αυτήν.

Πιστεύουμε ότι ο μαθητής απαντώντας σε αυτές αφενός θα καταλάβει καλύτερα τον τρόπο λειτουργίας της μεθόδου και αφετέρου θα έχει «εντοπίσει» κάποια σημεία που ενδεχομένως δεν έχει παρατηρήσει.

Για την εύκολη αναφορά θα χρησιμοποιήσουμε τον παρακάτω σχετικό πίνακα (7.2) του Σχολικού βιβλίου γνωρίζοντας βέβαια ότι το Α.Ε.Π είναι το σύνολο της προστιθέμενης αξίας όλων των σταδίων παραγωγής όλων των παραχθέντων αγαθών.

Ερωτήσεις

  1. Έχετε παρατηρήσει ότι στο πρώτο στάδιο παραγωγής αναφέρονται «κορμοί δέντρων» ενώ στο τρίτο στάδιο «έπιπλο»; Αν ναι, πως το αντιλαμβάνεστε, το μεταφράζετε;
  2. Η έννοια «αξία» πιστεύετε ότι είναι συνώνυμη της «τιμής»;
  3. Η ποσότητα παραγωγής εμφανίζεται στον εν λόγω πίνακα;
  4. Αν το κάθε στάδιο που αγοράζει μια αξία από το προηγούμενο, απλά προσθέτει την αξία των υλικών που χρησιμοποιεί και πουλάει στο επόμενο στάδιο το άθροισμα αυτών των δύο αξιών ποιο είναι το όφελός του; Τι κερδίζει, όταν πουλάει στην τιμή που του έχει κοστίσει κάτι;

Είμαστε της άποψης ότι ο προβληματισμός (εύκολος ή δύσκολος) βοηθάει πάντα και σε βάθος την κατανόηση ενός θέματος κάτι το οποίο δίνει τη δυνατότητα να ανταπεξέλθουμε και σε ασκήσεις – ερωτήσεις που είναι εκφρασμένες λίγο διαφορετικά από το συνηθισμένο τρόπο.

Ορθολογική συμπεριφορά και αποτελεσματικότητα των αγορών. Περνώντας από τη θεωρία στην πράξη. (Μέρος Β – Αποτελεσματικότητα αγορών)

/0 Comments/in /by

Η αποτελεσματικότητα των αγορών (Efficient Market Hypothesis) υποστηρίζει ότι οι τιμές των χρεογράφων έχουν στην κάθε περίοδο ενσωματώσει όλες τις διαθέσιμες πληροφορίες. Κάτι που σημαίνει ότι καταργείται η έννοιας της «παραπάνω ή κρυφής πληροφόρησης» με αποτέλεσμα να θεωρείται αδύνατον να νικηθούν από κάποιον που ενδεχομένως γνώριζε το «παραπάνω».

Αν υιοθετήσουμε την προηγούμενη υπόθεση θα πρέπει να δεχτούμε ότι οι τιμές των μετοχών είναι πάντα «δίκαιες» οπότε οι όροι υποτιμημένη ή υπερτιμημένη μετοχή δεν θα έχουν πεδίο εφαρμογής στις χρηματαγορές.

Θεωρώντας δε δεδομένη (μια και σύμφωνα με τη θεωρία οι όποιες νέες πληροφορίες ενσωματώνονται «αυτόματα» στην τιμή) την ύπαρξη «δίκαιης» τιμής και στο  μέλλον η θεμελιώδης και τεχνική ανάλυση μάλλον δεν προσφέρουν χρησιμότητα σε εκείνον που ασχολείται με τις χρηματιστηριακές αγορές. Και βέβαια αυτή η «ανυπαρξία» χρησιμότητας θα αφορά εκτός από την τωρινή αποτίμηση της μετοχής και τις προοπτικές της στο αύριο.

Ερωτήσεις που πρέπει να απαντηθούν για την αποτελεσματικότητα των αγορών

Με διάθεση «ανάγνωσης» περισσότερο του πραγματικού (όχι του θεωρητικού) τρόπου λειτουργίας της χρηματιστηριακής αγοράς τα παρακάτω ερωτήματα θα πρέπει προσεκτικά να απαντηθούν:

  1. Γιατί να αγοράσουμε μια μετοχή που πάντα θα έχει «δίκαιη» τιμή; Και το ερώτημα είναι διπλό γιατί δεν αφορά μόνο το κίνητρο (το γιατί) του σημερινού αγοραστή αλλά και το αντίστοιχο κίνητρο του μελλοντικού που θα πρέπει να βρούμε για να την πουλήσουμε.
  2. Μήπως αναφερόμαστε στις «μη υπαρκτές» προϋποθέσεις μιας πλήρως ανταγωνιστικής αγοράς;
  3. Πόσο κοντά στην πραγματικότητα είναι η υπόθεση της ενσωμάτωσης στην τιμή της μετοχής όλων των πληροφοριών;
  4. Είναι πράγματι γνωστές σε όλους όλες οι πληροφορίες;
  5. Δεν υπάρχει «καθυστέρηση» στην ενημέρωση;
  6. Το ενδεχόμενο «λανθασμένης» πληροφόρησης στις χρηματιστηριακές αγορές είναι κάτι που παρατηρείται σπάνια;
  7. Αν όλα λειτουργούν σύμφωνα με την εν λόγω υπόθεση της αποτελεσματικής αγοράς γιατί συμβαίνει το φαινόμενο της φούσκας;
  8. Γιατί μετά το σπάσιμο της φούσκας αναφερόμαστε σε υπερτιμημένες μετοχές;
  9. Γιατί αναφερόμαστε σε ανακατανομή του εισοδήματος μετά από κάθε χρηματιστηριακή κρίση (εφόσον είναι όλα δίκαια..);
  10. Μήπως οι αγορές λειτουργούν μη αποτελεσματικά και γι αυτό «υπάρχουν»;

Οι απαντήσεις στα παραπάνω ερωτήματα θα έρθουν σαν αποτέλεσμα της σκέψης, της γνώσης και της εμπειρίας του καθενός από εμάς.

Επίλογος

Έχοντας ολοκληρώσει και τα δύο μέρη (Μέρος Α - Ορθολογικός καταναλωτής) αυτού του άρθρου δεν θέλουμε να αρνηθούμε το απαραίτητο της ύπαρξης υποθέσεων - παραδοχών όταν προσπαθούμε να περιγράψουμε οικονομικούς κανόνες ή θεωρίες.

Παρά το γεγονός ότι σε πολλές περιπτώσεις οι εν λόγω υποθέσεις δύσκολα συναντώνται στην καθημερινότητα (Η πραγματική υπόσταση των οικονομικών μοντέλων) η χρήση αυτής της μεθοδολογίας είναι αναγκαία προκειμένου σε επόμενο επίπεδο ανάλυσης να προσεγγίσουμε την πραγματική λειτουργία της οικονομίας.

Ο κύριος λόγος λοιπόν δεν είναι η παραπλάνηση ή η θεωρητική μόνο προσέγγιση ενός θέματος αλλά το γεγονός ότι τα οικονομικά μεγέθη έχουν μεγάλο βαθμό αλληλεξάρτησης με αποτέλεσμα να απαιτείται η χρήση μοντέλων πολλαπλής παλινδρόμησης και η συμμετοχή της οικονομετρίας για την περαιτέρω ανάλυσή τους. Κάτι που σε πρώτο επίπεδο ανάλυσης θα ήταν απαγορευτικό για την κατανόησή τους.

Ελαστικότητα ζήτησης ως προς την τιμή (ED) μεταβολή της τιμής και επηρεασμός της συνολικής δαπάνης

/0 Comments/in , /by

Η συνολική δαπάνη του καταναλωτή (ΣΔ) είναι γνωστό ότι ισούται με το γινόμενο της τιμής (Ρ) επί την ζητούμενη ποσότητα (QD) ενός αγαθού. Δηλαδή ισχύει ότι   ΣΔ = Ρ ∙ QD.

Σε μεταβολή της τιμής η νέα ΣΔ που προκύπτει θα έχει δεχτεί τις ετερόσημες μεταβολές της τιμής και της ζητούμενης ποσότητας.

Τα βιβλία-βοηθήματα ΑΟΘ/Οικονομίας του Μανώλη Αναστόπουλου θα τα βρείτε εδώ: https://econtopia.gr/shop/

Για παράδειγμα ας θεωρήσουμε

  1. Σε ένα αγαθό Α η αρχική τιμή Ρ1 = 5 αυξάνεται κατά 10% με αποτέλεσμα η αρχική QD= 10 να μειωθεί κατά 20%.

Η αρχική ΣΔ1 = 5 ∙ 10 = 50  θα διαμορφωθεί σε ΣΔ2 = 5,5 ∙ 8 = 44.

Δηλαδή η ΣΔ θα μειωθεί ↓.

  1. Σε ένα αγαθό Β η αρχική τιμή Ρ1 = 5 αυξάνεται κατά 20% με αποτέλεσμα η αρχική QD= 10 να μειωθεί κατά 10%.

Η αρχική ΣΔ1 = 5 ∙ 10 = 50  θα διαμορφωθεί σε ΣΔ2 = 6 ∙ 9 = 54.

Δηλαδή η ΣΔ θα αυξηθεί ↑.

Παρατηρούμε ότι η κατεύθυνση μεταβολής της ΣΔ προσδιορίζεται από την κατεύθυνση της μεγαλύτερης (σε απόλυτες τιμές) ποσοστιαίας μεταβολής μεταξύ Ρ και QD.

Συγκεκριμένα:

  1. ΔΡ = + 10 % και ΔQD = - 20%, επομένως |%ΔQD|> |%ΔP| η μεταβολή της QD είναι αρνητική επομένως η μεταβολή της ΣΔ θα είναι επίσης αρνητική (- 6 = 44 - 50)
  2. ΔΡ = + 20 % και ΔQD = - 10%, επομένως |%ΔΡ|> |%ΔQD| η μεταβολή της P είναι θετική επομένως η μεταβολή της ΣΔ θα είναι επίσης θετική (+ 4 = 54 - 50)

 

Συμπέρασμα

Η σχέση ποσοστιαίας μεταβολής Ρ και QD μας οδηγεί στην ελαστικότητα ζήτησης ως προς την τιμή (ED)  Επομένως καταλήγουμε (σχετικό video) στο ότι όταν μεταβάλλεται η τιμή (Ρ) ενός αγαθού:

  1. Στην ελαστική ζήτηση η ΣΔ μεταβάλλεται προς την αντίθετη κατεύθυνση της μεταβολής της P.
  2. Στην ανελαστική ζήτηση η ΣΔ μεταβάλλεται προς την ίδια κατεύθυνση της μεταβολής της P.