Άρθρα

Στασιμοπληθωρισμός - Stagflation

Στασιμοπληθωρισμός λοιπόν. Εδώ και μήνες υπάρχει παγκόσμια ανησυχία για την εμφάνισή του αλλά και την πιθανή εδραίωσή του για σημαντικό διάστημα. Δυστυχώς, στασιμπληθωρισμός ΔΕΝ σημαίνει στάσιμος (σταθερός) πληθωρισμός. Αντίθετα σημαίνει εμφάνιση πληθωρισμού σε μια στάσιμη οικονομία.

Μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1970 στην παγκόσμια οικονομία επικρατούσε η άποψη ότι υψηλός πληθωρισμός και υψηλή ανεργία δεν μπορούσαν να συνυπάρχουν.    Συγκεκριμένα και σύμφωνα με τις εμπειρικές παρατηρήσεις του Νεοζηλανδού οικονομολόγου William Phillips (1914 –1975), η αύξηση του πληθωρισμού  οδηγούσε σε μείωση της ανεργίας και αντίστροφα.

    Η λογική του Phillips βασιζόταν στο γεγονός ότι, όταν η οικονομία βρίσκεται σε άνοδο, οι τιμές αυξάνονται (εμφανίζεται πληθωρισμός), παράλληλα όμως η ανοδική πορεία δημιουργεί νέες θέσεις εργασίας, άρα μειώνεται η ανεργία.

    Και πράγματι για τις προηγούμενες δεκαετίες του ’70, τότε που η παγκοσμιοποίηση δεν είχε εδραιωθεί - επομένως και η αλληλεξάρτηση των οικονομιών -  η παραπάνω «λογική» ήταν συμβατή, τουλάχιστον σε βραχυχρόνιο επίπεδο, με τα μέχρι τότε δεδομένα της οικονομικής θεωρίας.

 

Δεκαετία του 1970

    Όμως η πρώτη πετρελαϊκή κρίση στις αρχές της δεκαετίας του 1970 με την έκρηξη του 4ου Αραβοϊσραηλινού πολέμου ήρθε για να αναθεωρήσει την προηγούμενη άποψη.

    Λίγο μετά την έναρξη του πολέμου (1973) ο Οργανισμός Αραβικών Εξαγωγέων Πετρελαιοπαραγωγών Κρατών (OAPEC) αύξησε την τιμή του πετρελαίου κατά 70%. Αργότερα και επειδή οι ΗΠΑ βοηθούσαν το Ισραήλ οικονομικά και στρατιωτικά, ο OAPEC επέβαλε πλήρες εμπάργκο στις εξαγωγές πετρελαίου προς τις ΗΠΑ, Καναδά, Ιαπωνία και Ολλανδία (και έμμεσα σε όλη την Δυτική Ευρώπη).

    Το αποτέλεσμα ήταν ο τριπλασιασμός της διεθνούς τιμής του πετρελαίου μέσα σε τέσσερεις μόλις μήνες παρασύροντας σε αύξηση και τις τιμές των περισσότερων αγαθών.

Μη ξεχνάμε ότι, την τότε εποχή, η εξάρτηση από το πετρέλαιο ήταν τεράστια δεδομένου ότι οι ανανεώσιμης πηγές ενέργειας δεν συμμετείχαν σαν εναλλακτικές μορφές ή και δεν είχαν καν ανακαλυφθεί.

    Τα επόμενα χρόνια από το 1975 μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του ‘80 χαρακτηρίστηκαν, ιδιαίτερα για τις χώρες εισαγωγείς πετρελαίου, από χαμηλούς ρυθμούς ανάπτυξης με αυξημένη ανεργία ταυτόχρονα με υψηλό πληθωρισμό.

       Η έννοια του στασιμοπληθωρισμού εμφανίστηκε για να προστεθεί στην μέχρι τότε οικονομική γνώση και να «μας μάθει» ότι πληθωρισμό μπορεί να έχουμε ακόμα και στη φάση της στασιμότητας της οικονομίας (ύφεσης) όπου υπάρχει αυξημένη ανεργία. Επομένως οι δύο έννοιες πληθωρισμός και ανεργία μπορούσαν να συνυπάρχουν.

Οι διαφωνίες των οικονομολόγων πρέπει να σταματούν εκεί όπου αρχίζουν οι κανόνες της οικονομίας

Σε όλους μας είναι γνωστό ότι υπάρχουν διαφορετικές σχολές οικονομικής σκέψης. Οι διαφορετικοί τρόποι προσέγγισης αφορούν και την ανάλυση των αιτίων που προκαλούν τα οικονομικά προβλήματα αλλά και την υιοθέτηση εκείνων των καταλλήλων πολιτικών που θα οδηγήσουν στην επίλυσή τους.

Ακούγεται αντιφατικό αλλά όσοι έχουμε σπουδάσει οικονομία γνωρίζουμε ότι μπορεί να διαφωνούμε μεταξύ μας και συγχρόνως κανείς μας να μην έχει άδικο.

Βέβαια η διαφορετική οικονομική οπτική δεν μπορεί να εμφανίζεται σε κανόνες που υπάρχουν στην επιστήμη. Αυτοί δεν επιδέχονται διαφορετικής προσέγγισης και ασφαλώς δεν καταργούνται.

Ο υπουργός οικονομικών συναντά τον διοικητή της τραπέζης της Ελλάδος

Διαβάσαμε με ενδιαφέρον τις διαφορετικές συνταγές των Κυρίων Τσακαλώτου και Στουρνάρα (που ακούστηκαν σε πρόσφατη εκδήλωσης του ΙΟΒΕ ) και οι οποίες κατά τη γνώμη τους θα οδηγήσουν την οικονομία της Ελλάδας στην πολυπόθητη ανάπτυξη.

Ανεξάρτητα από την «ερμηνεία» που δόθηκε στο όρο ιδιωτική αποταμίευση θα θέλαμε να αναφερθούμε (περιληπτικά) στις έννοιες της ιδιωτικής κατανάλωσης και επενδύσεων που αναφέρθηκαν αλλά και σε αυτή της ανεργίας.

Στα χρόνια της μετά το 2008 κρίσης (Τα μονοπάτια που μας οδήγησαν στην κρίση του 2008 -  Β’ μέρος) η συρρίκνωση του ΑΕΠ (από τα 330 δις USD το 2009 στα 194,56 δις USD το 2016) δικαιολογεί, χωρίς περιθώρια διαφωνιών, αφενός τη μείωση της ιδιωτικής κατανάλωσης (από τα 43367,50 εκατ € το 4ο τρίμηνο του 2008 στα 32000,3 εκατ €. το 2015) αφετέρου των ιδιωτικών επενδύσεων αλλά και την εκτόξευση της ανεργίας (από το 7,3% Μάρτιος του 2008 στο 20,8% Δεκέμβριος του 2017) που παρατηρήθηκε. Πηγή: https://tradingeconomics.com/greece

Στο σήμερα το ζητούμενο βέβαια είναι η ανάκαμψη.

..το πως η οικονομία θα ξεπεράσει την ύφεση και θα περάσει σε «πραγματικούς» ρυθμούς ανάπτυξης οι οποίοι σύντομα (όχι απαραίτητα άμεσα) θα είναι ορατοί στο Ελληνικό νοικοκυριό.

Και βέβαια όλοι συμφωνούμε ότι πρέπει να τονωθεί η κατανάλωση που προσδιορίζεται σε μεγάλο βαθμό από το διαθέσιμο εισόδημα και να ενεργοποιηθούν οι επενδύσεις οι οποίες προσδιορίζονται  περισσότερο από τις προσδοκίες για την πορεία της οικονομίας.

Τόνωση της κατανάλωσης

Η αύξηση της ιδιωτικής κατανάλωσης μπορεί να προέλθει κυρίως από: α) την πραγματική βελτίωση της αγοραστικής δύναμης που βασίζεται στην αύξηση του διαθέσιμου εισοδήματος, β) την εικονική βελτίωση μέσω χορήγησης καταναλωτικών δανείων, και γ) την προσωρινή βελτίωση λόγω χορήγησης από τη μεριά του κράτους διαφόρων επιδομάτων.

Συγκεκριμένα:

α) Η αύξηση του εισοδήματος κυρίως (σε αυτή τη φάση της οικονομίας) θα προέλθει από την αύξηση της απασχόλησης (μείωση ανεργίας)

β) Η χορήγηση δανείων για καταναλωτικούς σκοπούς (εκτός του ότι είναι γνωστό το που οδήγησε) αυξάνει την κυκλοφορία του χρήματος αλλά αυτό δεν σημαίνει πραγματική επιπλέον δυνατότητα κατανάλωσης. Αυτή η πλασματική δυνατότητα αργά ή γρήγορα υποχωρεί, οπότε δεν μπορεί να θεωρηθεί διατηρήσιμη έστω μεσοπρόθεσμα.

γ) Η χορήγηση στο πλαίσιο της κοινωνικής πολιτικής επιδομάτων – βοηθημάτων προς τις κατώτερες εισοδηματικά τάξεις ασφαλώς συμμετέχει στην διατήρηση ενός minimum επιπέδου διαβίωσης. Κάτι τέτοιο βεβαίως είναι καλοδεχούμενο κατά τη διάρκεια της κρίσης αλλά δεν είναι το «εργαλείο» που θα οδηγήσει στην ανάπτυξη.

Ενεργοποίηση των επενδύσεων

Όπως αναφέρθηκε προηγούμενα οι επενδύσεις προσδιορίζονται κυρίως από τις προσδοκίες -  προοπτικές που υπάρχουν σχετικά με την πορεία  της οικονομίας.

Στην περίπτωση θετικών προσδοκιών πολλά είναι τα κίνητρα (πολιτική σταθερότητα, ύψος επιτοκίων , φορολογικοί συντελεστές, κ.α. ) τα οποία θα ενεργοποιήσουν τις επενδύσεις οι οποίες θα αυξήσουν την απασχόληση και επομένως και το εισόδημα η βελτίωση του οποίου θα οδηγήσει στην τόνωση της κατανάλωσης. Σαν αποτέλεσμα θα δοθεί ώθηση σε αύξηση της παραγωγής, περαιτέρω μείωση της ανεργίας και κάπως έτσι (Η προσπάθεια ανοικοδόμησης της οικονομίας) οι οικονομίες παίρνουν μπροστά μετά από περιόδους ύφεσης.

Οι διαφορετικές οπτικές  και οι κανόνες

Οι κύριες επιλογές για την τόνωση της ιδιωτικής κατανάλωσης και την αύξηση των επενδύσεων αναλύθηκαν προηγούμενα και η κάθε οικονομική σκέψη έχει την δική της «λογική» που θα ακολουθήσει επιδιώκοντας την ανάπτυξη.

Αυτό όμως που δεν επιδέχεται διαφορετικής προσέγγισης είναι το γεγονός ότι αν δεν μειωθεί η ανεργία καμία πραγματική και διατηρήσιμη αύξηση της κατανάλωσης δεν θα συντελεστεί. Συγχρόνως (και μεταξύ πολλών άλλων) η επένδυση θέλει να «πουλήσει» το προϊόν της και βέβαια δεν θα προχωρήσει μόνο με την λογική των «εν δυνάμει» πελατών.

Διαβάσαμε λοιπόν τις διαφορετικές «τοποθετήσεις» του υπουργού οικονομικών και του διοικητή της τραπέζης της Ελλάδος για την κατανάλωση και τις επενδύσεις - αποταμιεύσεις αλλά δεν ακούσαμε κάτι σχετικό με το πως θα μειωθεί η ανεργία. Πως θα αυξηθεί η απασχόληση. Όχι η περιστασιακή, εποχιακή ή η μερική αλλά η μόνιμη.

Κάποιοι θα ισχυριστούν  ότι αυτό θα συμβεί μέσα από την ενεργοποίηση των επενδύσεων. Ποια είναι τα φορολογικά (How tax incentives influence investments), χρηματοπιστωτικά και γεωπολιτικής σταθερότητας κίνητρα όμως που προσφέρουμε προς αυτή την κατεύθυνση; Εμείς δεν τα βλέπουμε.

Και ξέρετε Κύριοι συνάδελφοι η διατήρηση τόσο υψηλού ποσοστού ανεργίας ούτε την κατανάλωση θα αυξήσει ούτε αποτελεί (σε μη τριτοκοσμική οικονομία) κίνητρο για επενδύσεις.

Αυτοί είναι κανόνες της oικονομίας!

Προσδιορισμός Εθνικού Εισοδήματος και Απασχόλησης (Determination of National Income and Employment)

 

Κεϋνσιανή θεωρία - Υπόδειγμα. Keynesian Model[1]

Βασικές αρχές:

  • Το μέγεθος του Εθνικού εισοδήματος (παραγόμενου Προϊόντος) και της απασχόλησης εξαρτάται από τη συνολική δαπάνη (συνολική ζήτηση).
  • Αν η συνολική δαπάνη είναι μικρή θα αντιμετωπίζουμε αυξημένη ανεργία.
  • Αύξηση της συνολικής δαπάνης θα οδηγήσει τις επιχειρήσεις στο να αυξήσουν την παραγωγή τους δεσμεύοντας περισσότερους συντελεστές παραγωγής - μεταξύ των οποίων και εργατικό δυναμικό, επομένως θα μειωθεί η ανεργία.
  • Όμως, μεγάλη αύξηση της συνολικής δαπάνης θα δημιουργήσει πληθωρισμό.

Παραδοχές:

  • Συνολική Δαπάνη - Ζήτηση: Υ (AD) = C + I + G + XM (με κρατική παρέμβαση και διεθνές εμπόριο - ανοικτή οικονομία)
  • Συνολική Δαπάνη - Ζήτηση: Y (AD) = C + I αν αγνοήσουμε τα G,X,M). Όπου η συνολική δαπάνη (συνολική ζήτηση ΑD) είναι το ποσό που οι επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά προτίθενται να δαπανήσουν για αγορά αγαθών και υπηρεσιών. Επομένως προσδιορίζεται από τη:
    • Ζήτηση νοικοκυριών για καταναλωτικά αγαθά
    • Ζήτηση επιχειρήσεων για επενδύσεις.
  • Ακαμψία προς τα κάτω τιμών και μισθών[2].

 

Κατανάλωση ( C ). Consumption

Κατά τον J.M.Keynes η κατανάλωση (C):

  • Εξαρτάται κυρίως από το διαθέσιμο [3] εισόδημα: C = a + bY (για γραμμική μορφή)
  • Η κατανάλωση αυξάνεται με την αύξηση του εισοδήματος
  • Αλλά με την αύξηση του εισοδήματος, η κατανάλωση μειώνεται σαν ποσοστό του εισοδήματος.
  • Αυτόνομη κατανάλωση = a. Η κατανάλωση που θα υπάρχει σε μηδενικό εισόδημα
  • Μέση ροπή προς κατανάλωση (λόγος κατανάλωσης προς εισόδημα): APC = C/Y
  • Οριακή ροπή προς κατανάλωση (λόγος μεταβολής κατανάλωσης προς μεταβολή του εισοδήματος): MPC = ΔC/ΔΥ= b

 Παρατηρήσεις:

  1. 0 <  MPC < 1
  2. MPC είναι η πρώτη παράγωγος της συνάρτησης της C για πολύ μικρές μεταβολές του Υ (ΔΥ → 0)
  3. MPC για δεδομένο εισόδημα = κλίση της γραμμής κατανάλωσης στο συγκεκριμένο σημείο
  4. Άρα, MPC = b
  5. Όταν η C είναι γραμμικής μορφής η MPC (κλίση) παντού σταθερή.
  6. MPC + MPS [4] = 1

Άλλοι προσδιοριστικοί παράγοντες της κατανάλωσης:

  1. Επιτόκιο
  2. Δυνατότητα δανεισμού
  3. Κατοχή ρευστών διαθεσίμων, μετοχών και ακινήτων
  4. Φορολογία
  5. Αναδιανομή του εισοδήματος
  6. Προβλέψεις για το μελλοντικό εισόδημα και τιμών

 

Επένδυση ( Ι ) [5]. Investment

  • Σχεδιαζόμενη (Ιp) + μη σχεδιαζόμενη (Ιu) = πραγματοποιημένη (Ιn)
  • Η επένδυση δεν εξαρτάται από ένα μόνο παράγοντα.
  • Θεωρούμε την επένδυση για συγκεκριμένη χρονική περίοδο αυτόνομη, δηλαδή ανεξάρτητη από το Υ, άρα Ιp = I = σταθερή δαπάνη
  • Η Ιp είναι ευθεία παράλληλη προς τον οριζόντιο άξονα του Υ.

 

Προσδιορισμός του Εθνικού Εισοδήματος (Χωρίς κρατικό φορέα και διεθνές εμπόριο)

 Α. Μέσω συνολικής ζήτησης (AD) και παραγόμενου προϊόντος.

  • Γραμμή 450 εισοδήματος – προϊόντος που παρήχθη (παραγωγή): Y= C + S.
  • Σε κάθε σημείο της γραμμής  η συνολική δαπάνη (C+S) είναι ίση με το προϊόν που παρήχθη –εισόδημα (Y).
  • Γραμμή συνολικής δαπάνης – ζήτησης: Y(AD) = C + Ip
  • Βραχυχρόνια ισορροπία = προσδιορισμός εισοδήματος είναι εκεί όπου η συνολική δαπάνη-ζήτηση Υ(AD) είναι ίση με το παραγόμενο προϊόν (Y=C+S).

Δηλαδή στο Ε (Σχήμα 1.) είναι το σημείο τομής των δύο παραπάνω καμπυλών όπου αντιστοιχεί εισόδημα ΥΕ.

 Σχήμα 1. Προσδιορισμός Ισορροπίας του Εισοδήματος

 

Προσδιορισμός εισοδήματος

Προσδιορισμός Εθνικού εισοδήματος. Photo Credit: Econtopia

 

Περιπτώσεις:

  1. Αν η συνολική δαπάνη - ζήτηση (AD) > εισοδήματος - προϊόντος που παρήχθη (σημείο Ε1) του σχήματος 1.

Δηλαδή αν η συνολική ζήτηση υπερβαίνει τη συνολική προσφορά..

Τότε οι επιχειρήσεις για να καλύψουν την υπερβάλλουσα ζήτηση, μειώνουν τα αποθέματα της τρέχουσας περιόδου και σχεδιάζουν αύξηση της παραγωγής τους για  την επόμενη περίοδο για να καλύψουν την αυξημένη ζήτηση, αλλά και για να ανανεώσουν τα αποθέματά τους.

Επομένως παραγωγή, εισόδημα και απασχόληση αυξάνονται.

  1. Αν το εισόδημα - προϊόν που παρήχθη > της συνολική δαπάνης - ζήτησης (AD) (σημείο Ε2) του σχήματος 1.

Δηλαδή αν η συνολική προσφορά υπερβαίνει τη συνολική ζήτηση

Τότε οι επιχειρήσεις, επειδή θα αυξηθούν τα αποθέματά τους την τρέχουσα περίοδο, θα σχεδιάσουν μείωση της παραγωγής τους για την επόμενη περίοδο γιατί η ζήτηση υστερεί της προσφοράς αλλά και για να μειώσουν τα αποθέματά τους.

Επομένως παραγωγή, εισόδημα και απασχόληση μειώνονται.

 

Μαθηματικός υπολογισμός ισορροπίας εισοδήματος:

C = a + bY  (συνάρτηση κατανάλωσης)

Ιp =  I    (συνάρτηση επενδύσεων)

Y = C + Ip   (συνθήκη ισορροπίας)

Λύνοντας ως προς Υ  το επίπεδο ισορροπίας εισοδήματος  ΥE = a / 1-b  + I / 1-b

 

[1] Το μοντέλο του John Maynard Keynes χρονικά τοποθετείται στη δεκαετία του 1930.

[2] Ελαστικότητα εργασίας (Es) απείρως  ελαστική ως ένα βαθμό, δεν επιτρέπει μείωση των μισθών

[3] Διαθέσιμο Εισόδημα= Εισόδημα (εθνικό) – φόροι.

Προσωπικό Διαθέσιμο Εισόδημα = Εισόδημα νοικοκυριών  +μεταβιβαστικές πληρωμές – άμεσοι

φόροι

[4] Αντίστοιχα με APC και MPC, ορίζονται η μέση ροπή προς αποταμίευση APS και η οριακή ροπή προς αποταμίευση MPS.

[5] Σαν επένδυση θεωρούνται οι επιχειρησιακές δαπάνες για νέο κεφαλαιουχικό εξοπλισμό, οι μεταβολές στα αποθέματα των αγαθών, και οι δαπάνες για κατασκευή νέων σπιτιών.




Τα «μονοπάτια» που μας οδήγησαν στην οικονομική κρίση του 2009 (B’ μέρος ~ Το «θορυβώδες» σπάσιμο της φούσκας)

Οι μακροοικονομικοί δείκτες

Και έτσι ξαφνικά (!) τη 2ετία 2007-08 η «λάμψη» της προηγούμενης χρυσής 10ετίας  αρχίζει να ξεθωριάζει είτε σε μικροοικονομικό, είτε σε μακροοικονομικό επίπεδο.

Οι θετικοί ρυθμοί ανάπτυξης (με υψηλό τον Μάρτιο του 2003 το 3,8 %) περνούν μια 4ετη περίοδο μέσης ανάπτυξης της τάξης του 1% (± 0,5 %) για να ξεκινήσει η καθοδική τους πορεία από το 2ο 3μηνο του 2007 και βεβαίως από το 2009 να έχουν αρνητικές τιμές.

Το χρέος σαν ποσοστό του ΑΕΠ debt/GDP από το 103,7 του 2002 βρέθηκε στο 176,9 το 2015.

Το ποσοστό ανεργίας από μια μέση τιμή του 10 % (± 2 %) της περιόδου 2001-06, από το 2007 μέσω συνεχούς αύξησης κυμάνθηκε στο 26 % το 2015!

Η  κατανάλωση (ιδιωτών) από τα ιστορικά υψηλά των 43367,50 € εκατ. Το 4ο τρίμηνο  του 2008 βρέθηκε στο επίπεδο  των 32000,3 € εκατ. το 2015.

Ο γενικός δείκτης του χρηματιστηρίου Αθηνών από τις 5.000 μον. του 2007 και μέσω σταδιακής πτώσης του, βρίσκεται από τα μέσα του 2011 σε επίπεδα κάτω των 1.000 μον, όπου εξακολουθεί να είναι μέχρι και σήμερα (10.4.17) 681,46 μον.

Ξεχνώντας τους αριθμούς..

Οι μη εξοικειωμένοι με τους μακροοικονομικούς δείκτες αντιλαμβάνονται πλήρως την «νέα» πραγματικότητα μέσω της σταδιακής συρρίκνωσης  του εισοδήματός τους. Η συρρίκνωση είναι άμεσα «ορατή» μέσω της πραγματικής μείωσης, και έμμεσα «αναγνωρίσιμη» μέσω της συνεχούς φορολόγησης. Βεβαίως, η ταυτόχρονη «δράση» των προηγούμενων δύο καθιστά το αποτέλεσμα οδυνηρό.

Την παραπάνω «πολυτέλεια» αντίληψης και συνειδητοποίησης την έχουν οι τυχεροί που εξακολουθούν να εργάζονται γιατί το 1 στα 3 άτομα που συνθέτουν το εργατικό δυναμικό της χώρας (Ελλάδα) είναι άνεργοι φτωχοποίηση του σήμερα . Και φυσικά η κάποτε νόμιμη αποζημίωση «σπανίζει» για εκείνους που σε αυτό το διάστημα έχασαν τη δουλειά τους.

Η πραγματική οικονομική κατάσταση του μέσου Έλληνα είναι ατυχώς χειρότερη διότι καλείται - έχοντας δεχτεί τις τόσο μεγάλες μειώσεις στο διαθέσιμο εισόδημά του - να αποπληρώσει τα δάνεια που είχε συνάψει στα χρόνια της «εικονικής» ευδαιμονίας! Τώρα γίνεται αντιληπτή η «ψεύτικη» υπόσταση του ΜΟΥ που συνόδευε σπίτια, αυτοκίνητα, σκάφη, κ.α. Τώρα γίνεται αντιληπτό 8 χρόνια με λιτότητα ότι δεν βιώνουμε μια «συνηθισμένη» ύφεση της οικονομίας,  αλλά κάτι πολύ χειρότερο σε ένταση αλλά και σε διάρκεια!

Κλείνοντας αυτό το Β’ μέρος της αναφοράς μας στους λόγους της κατάρρευσης της Ελληνικής οικονομίας, να σημειώσουμε ότι ο δανεισμός προς τον ιδιωτικό τομέα κορυφώθηκε στις αρχές του 2009, και  αμέσως μετά, έτσι μαγικά (!!), άρχισε η τεράστια μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος! Αυτή η χρονική συνέπεια δεν βρίσκει «επαρκή» αιτιολόγηση με τη  δικής μας οικονομική λογική…

ΥΓ. Στο Γ’ και τελευταίο μέρος  θα αναφερθούμε στην προσπάθεια ανοικοδόμησης της οικονομίας που γίνεται ή θα έπρεπε να γίνεται.

Κράτα το

Κράτα το

Κράτα το