Άρθρα

Διδασκαλία – Ένας εσωτερικός πλουτισμός

Είναι αλήθεια ότι ξέρω ελάχιστους ανθρώπους που εργάζονται από χόμπι. Χωρίς αμφιβολία ο εργαζόμενος έχει φιλοδοξίες, αναζητά ανάλογη χρηματική αμοιβή και καταξίωση που θα οδηγήσουν σε μια βελτίωση του επιπέδου ζωής του.

Αυτή η βελτίωση όμως υπάρχουν φορές που πηγάζει από αυτό που στη δική μου σκέψη ονομάζεται εσωτερικός πλουτισμός. Και ξέρετε αυτή η έννοια δεν έχει αναγκαστικά «χρηματικό υπόβαθρο».

Διδασκαλία – Τα πρώτα χρόνια

Δεν προέρχομαι από οικογένεια εκπαιδευτικών, οπότε η απόφασή μου να γίνω καθηγητής στα οικονομικά προέρχεται από άλλους παράγοντες. Και αυτοί ήταν ένας καθηγητής έκθεσης όταν προετοιμαζόμουν για τις πανελλαδικές και δύο καθηγητές μου στο Πανεπιστήμιο - στην Α.Σ.Ο.Ε.Ε.

Η παρουσία αυτών των ατόμων στα μαθητικά και φοιτητικά μου χρόνια έδρασε καταλυτικά για το μετά της καριέρας μου. Στα χρόνια που είχα την τύχη να τους ακούω εισέπραξα την αύρα αλλά και τη μοναδικότητα αυτού που λέγεται μεταφορά γνώσης, προβληματισμός και άνοιγμα σκέψης.

Από τα πρώτα βήματά μου σαν καθηγητής συνειδητοποίησα ότι το όφελος σε αυτό το χώρο δεν βρισκόταν στις οικονομικές απολαβές, αλλά στο «πρόσωπο» των παιδιών.

Εκεί έβλεπα την ικανοποίηση και αυτή ήταν ορατή από πολλές διαφορετικές «γωνίες». Υπήρχε ένα - όχι πάντα λεκτικό - ευχαριστώ που συμμετείχες θετικά στο παρακάτω της ζωής μου (Η Συμμετοχή του καθηγητή στο παρακάτω της ζωής των άλλων).

Τα επόμενα στάδια

Κάποιος θα ονόμαζε τα προηγούμενα «ρομαντική» εκδοχή. Για εμένα όμως δεν λειτούργησε έτσι. Αντλούσα (και ασφαλώς εξακολουθώ να αντλώ) μεγάλη ικανοποίηση όταν ένας πρώην μαθητής μου προχωρούσε στη ζωή του και ξεπερνούσε την όποια δική μου πορεία.

Και μέσα σε αυτή τη διαδικασία καιροφυλακτεί μια άλλη έννοια που λέγεται «ανταγωνισμός».

Η συγκεκριμένη λέξη (στο δικό μου λεξικό) έχει μόνο θετική λογική. Και σε αυτή δεν υπάρχουν ερμηνείες που περιλαμβάνουν τον φόβο, τα μυστικά ή την έλλειψη εμπιστοσύνης στον εαυτό σου.

Πολύ απλά, αν είσαι πράγματι «καλός» σε αυτό που προσφέρεις δεν χρειάζεται να χρησιμοποιήσεις διάφορους τρόπους για να «βγεις» πάνω από τους άλλους στο χώρο σου.

Ο χώρος σου είναι αυτός που θα αποφασίσει για τη θέση που θα σε κατατάξει. Και τα κριτήριά του δεν είναι προσωρινά ή ευκαιριακά. Αντίθετα θέλουν χρόνο για να μεταφράσουν την όποια προσφορά σου και στα όποια επίπεδα υπάρχουν στη «συνεργασία»  μαθητή – καθηγητή.

Στο σημείο αυτό θέλω να αναφερθώ σε ένα εκλεκτό συνάδελφο, τον Γιώργο Καμαρινό   με τον ιδιαίτερα χρήσιμο ιστότοπό του http://www.economics.edu.gr/που καταλαβαίνω ότι έχουμε την ίδια λογική σχετικά με το τι σημαίνει «μεταφορά γνώσης».

Επίλογος

Όσοι σκάφτεστε να ασχοληθείτε με το χώρο της εκπαίδευσης μην περιμένετε τον πλουτισμό μέσα από αυτή την ενασχόλησή σας.

Η ικανοποίηση θα έρθει από τον εσωτερικό πλουτισμό που αισθάνεσαι όταν βλέπεις (όχι απαραίτητα ακούς) ένα ευχαριστώ στα μάτια των παιδιών που συνάντησες και δίδαξες.

Αν το τελευταίο ενδιαφέρει ή όχι είναι ασφαλώς θέμα προσωπικής «ερμηνείας» του καθενός.

Ένα καινούριο μονοπάτι

Είναι μερικές φορές που κάποιοι παράγοντες, έτσι «συνεννοούνται» μεταξύ τους, και σου ζητούν να δοκιμάσεις τον εαυτό σου σε κάτι «καινούριο». Εμφανίζονται γενικά στη ζωή και μπορεί να αφορούν διάφορους χώρους της, όπως σχέσεις, επαγγέλματα ή αλλαγή θεώρησης καταστάσεων.

Αρκετοί τις ονομάζουν συγκυρίες.

Προσωπικά, επειδή δεν είμαι θιασώτης των συμπτώσεων, θα τις έλεγα προκλήσεις για να μετρήσεις τις ικανότητές σου αλλά και τη δύναμη των θέλω σου.

 

Η πρώτη μέρα στο καινούριο μονοπάτι

Στο χώρο μου – αυτόν της εκπαίδευσης, φαντάζομαι και σε άλλους, αρκετοί θα ήθελαν αυτή η πρώτη μέρα που θα διδάξουν να καθυστερήσει. Θα προτιμούσαν την «αναβολή» της συνάντησης με  τον μαθητή.

Πολλοί είναι οι λόγοι αυτής της «ταραχής» που προκαλεί η επικείμενη παρουσία σε αυτό το νέο χώρο. Θα είμαι καλός; Μπορώ να μεταφέρω; Ξέρω το τι πρέπει ακριβώς να πω; Με ποια σειρά; Έχω «εγώ» αυτές τις γνώσεις; Εγώ θα είμαι τόσο καλός όσο οι άλλοι;

Αν τώρα δεν «πρόλαβε» ο εαυτός να σου μιλήσει για εσένα ή δεν θέλησες να «μεταφράσεις» τις απόψεις άλλων για τις ικανότητές σου, τότε όλα τα προηγούμενα ερωτήματα παραμένουν δίχως απάντηση. Και το πιο πιθανό είναι να βλέπεις ένα «όχι».

 

Και τι χαρακτηρίζει αυτή τη νέα πορεία;

Δεν είναι λίγοι οι συνάδελφοι που έχω δει να διδάσκουν. Ο κάθε ένας έχει τα δυνατά του σημεία και τα αδύνατα – μαζί με όλους και εγώ.

Ιδανικά θα ήθελα από τον καθηγητή να έχει γνώσεις, δυνατότητα μεταφοράς αυτών, σαφήνεια, σωστή χρονολογική σειρά στο λόγο, ευγλωττία, ικανότητες επικοινωνίας και προσέγγισης, το χάρισμα να φέρνει παραδείγματα, και την εξυπνάδα προσαρμογής του "πως λέω κάτι ανάλογα σε ποιον το λέω".

Κάποιος θα πει, αν έχεις τα βασικά από τα προηγούμενα εφόδια με τον καιρό (τα χρόνια) θα έρθουν και τα υπόλοιπα.

Ίσως δεν θα διαφωνήσω με την προϋπόθεση βέβαια ότι σου αρέσει αυτό που κάνεις.

 

Όταν ξεπερνιούνται οι «υψηλές» προσδοκίες σου

Σχετικά πρόσφατα, αυτός ο «νέος δρόμος» εμφανίστηκε στην ήδη πετυχημένη πορεία ζωής ενός γνωστού μου ατόμου.

Πέρασαν ώρες δικής μου προσπάθειας να «περάσω» αυτό που έβλεπα. Και τα μάτια μου έβλεπαν μόνο θετική εικόνα.

Ο χρόνος θέλησε από την πρώτη μέρα να «αντικαταστήσει» τη θετική εικόνα με εντυπωσιακή παρουσία.

Δεν ξενίστηκα ακριβώς. Εντυπωσιάστηκα όμως από την «ταχύτητα» προσαρμογής του συγκεκριμένου ατόμου σε αυτό το νέο μονοπάτι και μάλιστα σε ένα επίπεδο που άλλοι θα χρειαζόντουσαν χρόνο για να φτάσουν.

Είναι κάποιοι άνθρωποι που έχουν ξεχωριστές ικανότητες σε πολλά διαφορετικά θέματα. Είναι μοναδικές παρουσίες.

Αν βρεθούν στο δρόμο σας επιμείνετε να τους θαυμάζετε. Τους αξίζει!

Το απότομα πέρασμα στην εξ αποστάσεως διδασκαλία

Και έτσι απροειδοποίητα μια μέρα του Μαρτίου 2020  η κιμωλία «μετονομάστηκε» σε mouse, ο πίνακας σε οθόνη και τα θρανία σε αναπαυτικά καθίσματα. Δεν έφτανε όμως μόνο αυτό. Η τάξη άλλαξε «έδρα» και μεταφέρθηκε στο σπίτι. Η διδασκαλία απέκτησε μια νέα μορφή αυτή την εξ αποστάσεως.

Τι χάθηκε από την διδασκαλία όπως την ξέραμε

Μάλλον όλοι θα συμφωνήσουμε ότι η φυσική παρουσία του πομπού με τον δέκτη βελτιώνει την επικοινωνία. Αυτή η αμεσότητα επιτρέπει στα μηνύματα να είναι περισσότερο σαφή και κατανοητά.

Η παρουσία στην  τάξη και ανεξάρτητα από το βαθμό διάσπασης της προσοχής του καθενός μας «αναγκάζει» συχνά σε μεγαλύτερη συγκέντρωση. Συγχρόνως όμως η ομαδική παρουσία δημιουργεί «ενδιαφέρον» για το τι κάνει ο διπλανός μας. Ναι, αλλά υπάρχει και ο καθηγητής του οποίου οι ικανότητες μπορούν να σταματήσουν την εκδήλωση του (στην περίπτωση αυτή) ενοχλητικού «ενδιαφέροντος».

Η δυνατότητα ελέγχου της δουλειάς του μαθητή είναι άμεση. Αρκούν μόλις 2- 3 βήματα για να ολοκληρωθεί.

Η απάντηση σε μια ερώτηση - την ώρα την ώρα του μαθήματος - δεν έχει την βοήθεια του «κοινού». Όπου το κοινό σε αυτή την περίπτωση είναι το βιβλίο ή οι προηγούμενες σημειώσεις μου.

Και βέβαια αυτή η ομαδική παρουσία επιτρέπει στον καθηγητή να «κλέψει» 5 λεπτά από τα 50 του μαθήματος για να τα διοχετεύσει «αλλού».  Σε αυτό το απαραίτητο «αλλού» που σχετίζεται με την ανθρώπινη επικοινωνία. Και η προσέγγιση του μαθητή πρέπει να γίνεται σε πολλά επίπεδα

Η διδασκαλία μπροστά στην οθόνη

Μια νέας μορφή διδασκαλία.  Διαλέξαμε μια από τις πολλές πλατφόρμες, ενώσαμε τις οθόνες του υπολογιστή ή του κινητού μας και φτιάξαμε αυτή την χωρίς με αυστηρά «γεωγραφική» έννοια τάξη.

Ο καθηγητής κάνοντας μια κοινοποίηση της οθόνης του στους μαθητές «εμφανίζει» τον πίνακα της τάξης! Ταυτόχρονα η δυνατότητα παρέμβασης με την έννοια της ανάλυσης, διόρθωσης, συμπλήρωσης, μετακίνησης καμπυλών σε ένα διάγραμμα υπάρχει και από τους δύο (καθηγητή και μαθητές).

Σε κάποιες περιπτώσεις ίσως είναι και πιο εύκολο γιατί τώρα αντί να σβήσει κάτι που δεν θέλει, να χρησιμοποιήσει άλλο χρώμα ή να υπογραμμίσει αυτό γίνεται μόνο με το πάτημα ενός (του ανάλογου) πλήκτρου.

Η δύναμη της εικόνας γίνεται περισσότερο έντονη.

Βέβαια όλα αυτά προϋποθέτουν για τον καθηγητή την αλλαγή  του υλικού αλλά και της σκέψης του ώστε να προσαρμοστούν στη νέα μορφή – δεδομένα διδασκαλίας. Αυτό δεν είναι εύκολο και απαιτεί χρόνο.

Οι μαθητές από τη μεριά τους εάν έχουν κλειστή την κάμερα τους στερούν από τον καθηγητή να αντιληφθεί το βαθμό συγκέντρωσής τους αλλά και να μεταφράσει τη γλώσσα του σώματος. Και αυτό το δεύτερο είναι πολύ σημαντικό γιατί από μια αντίδραση του προσώπου πολλές φορές «ακούς» αυτό που ο άλλος αρνείται ή ντρέπεται να εκφράσει.

Κλείνοντας τις σκέψεις μας

Η εμφάνιση του κορωνοϊού (covid-19)  μας ανάγκασε σε μια απότομη αλλαγή του τρόπου διδασκαλίας. Και οι αλλαγές που (αναγκαστικά) συντελούνται  σε μικρό χρονικό διάστημα πάντα δημιουργούν προβλήματα – τουλάχιστον στα πρώτα στάδια εφαρμογής τους.

Αυτή η εξ αποστάσεως εκπαίδευση μπορεί να κρατήσει για καιρό. Ενδεχομένως κάποιοι την προτιμήσουν ακόμα και όταν έχουν την δυνατότητα επιλογής. Άλλοι πάλι όχι.

Ανεξάρτητα από τη γνώμη του καθενός οι όποιες αλλαγές που συντελούνται σπάνια έχουν μόνο θετικά στοιχεία.

Η κοινωνία όμως αλλάζει και ο τρόπος που θα καλυφθούν οι ανάγκες μας πρέπει να ακολουθήσει την νέα της μορφή.

Αν αυτή η (βίαια) εμφανισθείσα νέα διδασκαλία θα βοηθήσει περισσότερο στη μεταφορά της γνώσης εξαρτάται πρωτίστως από  εμάς στους καθηγητές.  Και αυτό δεν δικαιούμαστε να μη το αντιληφθούμε.

Πόσο ελεύθερος είναι ο δάσκαλος να εμπνεύσει;

Αλήθεια πόσο τυχερούς θα μας ονομάζαμε αν - ειδικά στο μεγάλωμά μας – σφράγιζε την ατμόσφαιρά μας μια πηγή έμπνευσης. Μια ελκτική δύναμη που θα μας «οδηγούσε» στο να φανταστούμε ή και να δημιουργήσουμε ένα επίπεδο ζωής  που θα θέλαμε. Εκείνη η συμπεριφορά που θα μας «προσέφερε» κίνητρα υγιούς σκέψης. Ίσως να ήταν ένας δάσκαλος (όπως θα τον θέλαμε).

Ασφαλώς στην διαδικασία του ενηλικίωσης, της κοινωνικοποίησης και της διαμόρφωσης της προσωπικότητάς μας συμμετέχουν άτομα, καταστάσεις και πρότυπα που το καθένα προσπαθεί να ανταπεξέλθει στο «ρόλο» που θεσμικά ή όχι του έχει ανατεθεί.

Κάπου εκεί στα προηγούμενα στοιχεία του περιβάλλοντος βρίσκεται και ο δάσκαλος, ο καθηγητής ή όπως αλλιώς θέλετε να τον ονομάσετε.

Ο δάσκαλος

Το άτομο λοιπόν αυτό - διατηρώντας (επί του παρόντος..) την ανθρώπινη υπόστασή του – πήρε την κατάλληλη μόρφωση και κάποια στιγμή βρέθηκε απέναντι σε μια τάξη 20-25 διαφορετικών ατόμων που περίμεναν να τους μιλήσει! Και βέβαια δεν θα τους ενθουσίαζε η ιδέα να ακούσουν λόγια ενοχλητικά για τα «ακουστικά νεύρα» της ηλικίας τους.

Και τώρα αρχίζουν τα δύσκολα μια και τα ξεπροβάλλουν (ακάλεστα) τα παρακάτω ερωτήματα:

Πως βρίσκεις τον κοινό κώδικα επικοινωνίας; Αυστηρός ή όχι; Έχεις αποκλειστικά το ρόλο του πομπού ή και αυτόν του δέκτη; Είσαι σαφής; Μεταδοτικότητα έχεις ή την ξέχασες μαζί με τις γνώσεις σου; Κοιτάς στα μάτια όταν μιλάς; Παραδίδεις μάθημα για να το γράψεις μετά στο βιβλίο ύλης ή για να το θυμούνται τα παιδιά; Δίνεις κίνητρα για άνοιγμα της σκέψης και παραπάνω συζήτηση ή καλή είναι και η στείρα γνώση; Ενδιαφέρεσαι (ουσιαστικά) για αυτόν που (τις περισσότερες φορές χωρίς λόγια) σου ζητάει να το κάνεις (δείξεις); Ενθαρρύνεις και ενδυναμώνεις χωρίς να ωραιοποιείς;

Το περιβάλλον

Αυτός ο άνθρωπος (ο δάσκαλος) πρέπει πρώτα να «το έχει» και στη συνέχεια αφού βρει τις σωστές απαντήσεις στα προηγούμενα να τις εφαρμόσει στην πράξη.

Μάλιστα! Αλλά όχι τόσο εύκολα μια και «αναφύονται» και άλλα ερωτηματικά..

Για παράδειγμα, οι «οδηγίες» και τα «πρέπει» του περιβάλλοντος που κινείται ο δάσκαλος συνάδουν με τις (για τον ίδιο) σωστές απαντήσεις που έδωσε στην πρώτη ομάδα ερωτήσεων; Έχει την «ουσιαστική» ελευθερία δράσης ή αυτή καπελώνεται από διδακτικές μεθόδους (πρακτικές) που κυνηγούν συγκεκριμένους στόχους; Το περιβάλλον συμφωνεί (πράγματι) με τη μεταφορά υλικού για δημιουργία γνώσης ή προτιμάει την (εύκολη) μεταφορά της στείρας γνώσης; Έχουμε καταλάβει ότι συμμετέχουμε στο παρακάτω της ζωής των άλλων;

Τελειώνοντας

Οι περισσότεροι που κινούνται στο χώρο μεταφοράς της γνώσης μάλλον έχουν σαφή άποψη για τα προηγούμενα.

Και αυτή μοιάζει να είναι ότι ο δάσκαλος δεν «βοηθιέται» για να εμπνεύσει. Χάνεται μέσα σε τυποποιημένα κανάλια τυπικών ή άτυπων οδηγιών που οδηγούν (υποτίθεται) στο καλύτερο αύριο. Τον παρασύρουν σε ένα «στεγνό» μάθημα που βέβαια αυτή η μορφή του δεν μπορεί να αποτελέσει κίνητρο για το παρακάτω.

Μένει η «προσωπικότητα» του δασκάλου για να ξεπεράσει (στο βαθμό που μπορεί) τις προηγούμενες στρεβλώσεις. Το έντονο όμως χαρακτηριστικό της προσωπικότητας σπανίζει ολοένα και περισσότερο..

Η «ανθρώπινη» υπόσταση του καθηγητή

Χθες  1  Ιουνίου ήταν για αρκετούς καθηγητές ίσως το τελευταίο (για τη χρονιά) μάθημα προετοιμασίας των μαθητών για τις πανελλαδικές εξετάσεις που ξεκινούν σε λιγότερο από μια εβδομάδα.

Αυτή η προετοιμασία βασίστηκε στην δημιουργία μιας σχέσης καθηγητή - μαθητή την οποία χαρακτήρισαν η μεταφορά γνώσης, η ανθρώπινη επικοινωνία, η κοινή στόχευση, η εμπιστοσύνη, αλλά και η παρουσία συναισθημάτων - πολλές  φορές αναγνωρίσιμων στο μετά.

Από τη μεριά του ο καθηγητής εκτός της μεταφοράς όλης της εκπαιδευτικής και όχι μόνο (θα έπρεπε..) γνώσης που θεωρεί απαραίτητη για τον μαθητή «απαιτείται» να είναι και ο δυνατός της παρέας. Αυτός που στηρίζει, ενισχύει, εμψυχώνει, και ενδυναμώνει.

Ο καθηγητής είναι εκείνος που έχει βιώσει - μέσα από την προσπάθεια των μαθητών του -την διαδικασία των πανελλαδικών πολλές φορές στη ζωή του. Αυτές οι πολλές συμμετοχές του [..] είναι εκείνες που του έχουν δώσει την εμπειρία της διαχείρισης της αγωνίας και του άγχους που δημιουργείται στον μαθητή, και συγχρόνως εκείνες που του «απαγορεύουν» την οποιαδήποτε σκέψη αποποίησης αυτού του ρόλου.

‘Ένα λοιπόν από τα πολλά ΠΡΕΠΕΙ του καθηγητή είναι και η ψυχραιμία, η αποστασιοποίηση «παρέα» με την έντονη παρουσία - συμμετοχή, η ψυχρή περιγραφή με έντονα τα στοιχεία της ενσυναίσθησης, και η «εξαφάνιση» του προσωπικού άγχους που υπάρχει όταν αγαπάς αυτό που κάνεις.

Και κάνοντας λοιπόν τον απολογισμό για τη συμμετοχή σου στο παρακάτω της ζωής των άλλων ίσως καταλήξεις να δώσεις μια καλή βαθμολογία στο πολυδιάστατο έργο που επέλεξες να αναλάβεις.

Περιμένεις λοιπόν (και εσύ) λίγες μέρες μέχρι να ολοκληρωθούν οι εξετάσεις για να χαρείς για το αποτέλεσμα της προσπάθειας των μαθητών που θα τους μεταφέρει σε άλλο επίπεδο ζωής. Είναι τότε που θα δώσεις ένα «μπράβο» και σε εσένα για τη συμμετοχή σου στην επιτυχία των άλλων με τους οποίους οι δρόμοι σας ίσως δεν ξανασυναντηθούν - έστω για ένα γεια - μια και υπάρχουν πολλά μονοπάτια ζωής.

Όμως αυτά τα άτομα ήταν ένα «κομμάτι» της ζωής σου που για κάποια χρονική περίοδο βαδίσατε παρέα. Κτίσατε μια σχέση φιλοδοξώντας παράλληλα το τέλος της να δικαιώσει και τους δύο.

Και αυτό είναι το σημείο που μέσα στη χαρά της επιτυχίας που θα έρθει για τα παιδιά δικαιούσαι να θυμηθείς την ανθρώπινη υπόστασή σου  και να επιτρέψεις στον εαυτό σου την συνδυαστική εμφάνιση δύο συναισθημάτων.

Το πρώτο έχει να κάνει με την έντονη ικανοποίηση και το δεύτερο με μια μελαγχολία που πάντα συνοδεύει το τέλος όλων των υγειών σχέσεων.

Το γράμμα ενός μαθητή προς τον καθηγητή του 20 μέρες πριν τις πανελλαδικές εξετάσεις

Να ΄μαστε πάλι λίγες μέρες πριν τις πανελλαδικές εξετάσεις και τα παιδιά (οι τελευταίοι της γενιάς των millennials) που γεννήθηκαν όταν εμείς γιορτάζαμε την αλλαγή της χιλιετίας  βρίσκονται στο τέλος της πιο σημαντικής προσπάθειας της μαθητικής τους ζωής.

Μια προσπάθεια ασφαλώς προσωπική αλλά κάπου εκεί μεταξύ προσκηνίου και παρασκηνίου βρίσκονται και οι καθηγητές ή coach όπως οι μαθητές τους αποκαλούν.

Σε αυτή την κοντινή πριν τις πανελλαδικές περίοδο, η σχέση μαθητή – καθηγητή συνήθως «κερδίζει» στην ιεραρχία την απείρως ισχυρότερη βιολογική σχέση του παιδιού με τους γονείς του. Και αυτό γιατί για τον μαθητή (σε αυτό το χρονικό διάστημα) τα ακούσματα από την πλευρά του καθηγητή του μοιάζουν πιο «εύηχα» σε σχέση με αυτά που προέρχονται από τους γονείς του.

Το τελευταίο είναι κάτι που πρέπει να γίνει κατανοητό και συγχρόνως αποδεκτό από τους γονείς χωρίς εκτόξευση κατηγοριών προς τον εαυτό τους ή το παιδί. Η αναγνώριση ή όχι της προσφοράς μας στα παιδιά μην περιμένουμε να έρθει στην ηλικία των 18 χρόνων τους. Μήπως εμείς ξεφύγαμε αυτού του «κανόνα» στην αντίστοιχη ηλικία;

Και επειδή τα ακούσματα έχουν μικρή χρησιμότητα όταν είναι ήδη γνωστά ο μαθητής «δανείζεται» για λίγο την βιωματική εμπειρία των ετών ζωής του καθηγητή του, κόβει την τελευταία σελίδα από ένα τετράδιό του και αρχίζει να γράφει..

 

Coach για άκου λίγο,

Περιμένω να είσαι εσύ που θα μου πεις ότι σε λίγες μέρες θα αρχίσει ένας καταιγισμός πληροφόρησης [..] σχετικά με την δυσκολία των θεμάτων, την τύχη των βάσεων εισαγωγής, τον αριθμό των εισακτέων, και γενικώς εκτιμήσεων από γνώστες ή αυτοαποκαλούμενους γνώστες του χώρου. Εσύ πρέπει να μου εξηγήσεις ότι τα όποια πλασαριστούν σαν «νέα» ισχύουν για την πλειοψηφία (εκτός των δύο άκρων που δεν ανήκω) επομένως είναι πολύ «παλιά» για να επηρεάσουν μόνο τη δική μου απόδοση.

 

Θέλω να με βεβαιώσεις αλλά και να βρεις τρόπο να με πείσεις ότι μου μετέφερες όλη εκείνη τη γνώση που θεωρείς ότι πρέπει να έχω ώστε να αντιμετωπίσω με επιτυχία τα θέματα που θα δω σε λίγες μέρες.

Εγώ προσπάθησα όσο μπορούσα; Απάντησέ μου!

Την αλήθεια ζητάω ώστε να ξέρω το τελικό αποτέλεσμα αν θα με δικαιώσει ή όχι. Πες μου ότι στη ζωή (τις περισσότερες φορές) εισπράττεις αυτό που δικαιούσαι - το ανάλογο της προσπάθειά σου.

Κατάλαβε ότι αυτή την περίοδο της ζωής μου θέλω να εμπιστευτώ έντονα κάποιον και αυτός είσαι εσύ που μέσα στα δύσκολα πρέπει σου έχω θέση και εγώ.

 

Έχεις ζήσεις πολλές φορές το «μετά» των πανελλαδικών εξετάσεων. Πότε περιμένεις για να μου πεις ότι την αμέσως επόμενη μέρα του τελευταίου μαθήματος που θα δώσω θα πω στον εαυτό μου « ε, και..». Σιγά τον πόλεμο που νόμιζα (με έκαναν να νομίζω) ότι θα πάω!

 

Μέσα στα αρκετά ακόμα που θα ήθελα να σου ζητήσω είναι να μου θυμίσεις ότι μου επιτρέπεται το δικαίωμα της δεύτερης ευκαιρίας.

Εσύ δεν άσκησες αυτό το δικαίωμα στις σπουδές σου, στην καριέρα σου, στις σχέσεις σου, στη ζωή σου γενικά;

Σου «απαγόρευσε» κάποιος να ξαναπροσπαθήσεις;

Ξέρουμε και οι δύο πως αυτό δεν έγινε.

 

Κλείνοντας

Άκου σε με λοιπόν: Μαζί μου δεν τελείωσες εδώ. Σου ζητάω τώρα όλα τα προηγούμενα.

Εσύ δεν μου είπες ότι θα συμμετέχεις στο παρακάτω της ζωής μου;

Αν πιστεύεις ότι αυτό γίνεται μόνο με το ότι με εκπαίδευσες στη λογική (της επιστήμης που διάλεξες να αγαπήσεις) της Οικονομίας για να γράψω καλά στος εξετάσεις, κάνεις λάθος!

Πως θα θέλαμε να είναι η «καλή σχολική χρονιά»

Σεπτέμβρης λοιπόν και μια καινούρια (για τις σχολικές αίθουσες) χρονιά παραλαμβάνει την σκυτάλη από την προηγούμενη για να προσθέσει άλλη μια στροφή  στη 12ετή μαθητική ζωή. Απόλυτα συμβατή λοιπόν με την επικαιρότητα η ευχή «καλή σχολική χρονιά»!

Στην προσπάθεια ανακάλυψης μιας ευχής που δεν θα χαθεί μέσα στην τυπικότητά της το ταξίδι της σκέψης μας θεώρησε απαραίτητες δύο στάσεις. Η πρώτη για να φωτογραφίσει τα στοιχεία του περιβάλλοντος του παραλήπτη – μαθητή και η δεύτερη για να θυμηθεί ότι βρισκόμαστε εν έτη  2017.

Μαθητής και περιβάλλον

Στέλνοντας την ευχή μας για μια «καλή σχολική χρονιά» θα πρέπει να συμφωνήσουμε για το ποιο είναι το «πρόσωπο» του αποδέκτη, και συγχρόνως να αποδεχτούμε το ενδεχόμενο της διαφορετικής μετάφρασης. Αναμφίβολα εκτός από τους μαθητές υπάρχουν και άλλες ομάδες - στοιχεία (γονείς, καθηγητές, σχολείο) που θα διεκδικούσαν την προσθήκη του ονόματός τους στη λίστα με τους παραλήπτες. Και βέβαια όταν αυξάνεται ο αριθμός των ατόμων αυξάνεται και η πιθανότατα να ακουστούν περισσότερες ερμηνείες για την ίδια λέξη - ευχή.

Για τον μαθητή

Η μετάφραση της «καλής χρονιάς» ίσως είναι ο συνδυασμός καλών βαθμών, καθηγητών που τους πηγαίνει, σχολικού και οικογενειακού περιβάλλοντος χωρίς έντονη πίεση, υγιειών σχέσεων με τους συμμαθητές και βέβαια αν αναφερόμαστε στην Γ Λυκείου η επιτυχία του στις Πανελλαδικές εξετάσεις.

Ασφαλώς οι προηγούμενες αναφορές δεν μπορεί να είναι οι αντιπροσωπευτικές για το σύνολο των μαθητών. Πιστεύουμε όμως ότι χαρακτηρίζουν την πλειοψηφία.

Οι καθηγητές

Όπως και όλοι οι εργαζόμενοι γενικότερα προσφέρουν την υπηρεσία τους σε κάποιο σχολείο (εργασιακό χώρο) έναντι χρηματικής αμοιβής. Έχουμε λοιπόν μια εργασιακή σχέση μεταξύ καθηγητή και σχολείου η οποία δημιουργεί μια δεύτερη ισχυρή σχέση μεταξύ καθηγητή και μαθητή.  Ο δάσκαλος λοιπόν θα πρέπει να «ιεραρχήσει» τις προηγούμενες σχέσεις για να προκρίνει εκείνη που θα του «καθορίσει» την καλή σχολική χρονιά.

Για ορισμένους  η ικανοποίηση που θα εισπράξουν από την επιτυχία των μαθητών τους είναι το βασικό ζητούμενο. Σε άλλους η αίσθηση της μεταφοράς γνώσης και συμμετοχής τους στο παρακάτω  της ζωής των άλλων είναι το σημαντικό. Πολλοί απαιτούν από τους εαυτούς τους την συνύπαρξη των δύο προηγούμενων. Υπάρχουν ακόμη περιπτώσεις όπου ο όρος επάγγελμα αποδεικνύεται ισχυρότερος του όρου λειτούργημα και κατά συνέπεια το οικονομικό αποτέλεσμα της χρονιάς την χαρακτηρίζει σαν καλή ή όχι. Ενίοτε δε το κριτήριο της ηρεμίας, ησυχίας είναι το καθοριστικό

Διαπιστώνουμε λοιπόν ότι μεταξύ των συναδέλφων υπάρχει μια πολυφωνία αναφορικά με την ερμηνεία που δίνεται στην «καλή σχολική χρονιά».

Το ευρύτερο περιβάλλον

Στις οργανωμένες κοινωνίες  υπάρχει και ο υπεύθυνος φορέας  για τη χάραξη εκείνης της πολιτικής σε θέματα παιδείας που θα προάγει την καλλιέργεια του πνεύματος.

Εδώ η καλή χρονιά θα μπορούσε να σημαίνει την εύρυθμη λειτουργία όλων που συμμετέχουν στη διαδικασία μεταφοράς της γνώσης. Μια άλλη μορφή καλής χρονιάς θα ήθελε να βρει τη λήξη του σχολικού έτους απλά χωρίς απρόοπτα. Διαφορετική αίσθηση του όρου θα ήταν η χρονιά να κυλήσει χωρίς κραδασμούς των θέσεων που κάποιοι κατέχουν. Ένα άλλο profile μιας καλής χρονιάς ίσως να σχετίζεται με την κυκλοφορία νέων που θα επηρέαζαν θετικά τους μελλοντικούς ψηφοφόρους.

Πάλι διακρίνουμε πολλές ερμηνείες του όρου..

Μαθητής εν έτη 2017

Συμβαίνει συχνά να υιοθετούμε ή και να επαναλαμβάνουμε λογικές παρότι γνωρίζουμε ότι το τελικό αποτέλεσμα αυτών των επιλογών μας δεν θα είναι υπέρ μας.

Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα ανάλογης συμπεριφοράς - ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια – είναι η υπέρ προσφοράς μας  στον μαθητή.

Πράγματι η υπερβολική παροχή βοήθειας στα μαθήματα και η εξωπραγματική αντίληψη μας για την κούραση (του τέκνου) τείνουν να γίνουν κοινά χαρακτηριστικά συμπεριφοράς σε όλο και περισσότερους γονείς.

Τι όμως πετυχαίνουμε έτσι;

Διαμορφώνουμε ισχυρούς χαρακτήρες ικανούς να αντιμετωπίσουν την πραγματικότητα της αυριανής ζωής ή συμβάλλουμε σε μια προσωρινή επιτυχία τους;

Αναλύουμε και περιγράφουμε με ρεαλιστικό τρόπο τη συνέχεια ή παρουσιάζουμε μια εικονική πραγματικότητα;

Τονίζουμε την απαραίτητη προϋπόθεση της έντονης προσωπικής προσπάθειας  ή δημιουργούμε την ψευδαίσθηση ότι η έξωθεν βοήθεια θα είναι πάντα παρούσα;

Γνωστοποιούμε την πραγματική ικανοποίηση που αντλείται από το ρήμα «κατακτώ» σε σχέση με αυτήν που βρίσκεται στο ρήμα «βρίσκω»;

Κάποιος, κάποτε είχε πει ότι η ωριμότητα έρχεται μέσα από τη στέρηση.

Κουβέντες άλλης εποχής θα πουν αρκετοί. Διαχρονικές αλήθειες θα τις ονομάσουμε εμείς.

Για επίλογο

Αγαπημένε μου μαθητή,

Δεν ξεχνώ ότι μεγαλώνεις σε ένα περιβάλλον πολύ πιο «ψεύτικο» σε σχέση με αυτό που μεγάλωσα εγώ. Και το ψεύτικο αγγίζει όλες τις πλευρές της κοινωνικής ζωής. Ασφαλώς δεν ήταν δική σου η επιλογή. Βρέθηκες να ζεις μέσα του. Αν λοιπόν κάποιος πρέπει να πάρει ένα κομμάτι της ευθύνης θα είναι η δική μου γενιά. Αυτή που δεν αντέδρασε ώστε να αποτρέψει τη δημιουργία αυτού του περιβάλλοντος ή τουλάχιστον να περιορίσει την έκτασή του. Δεν ξέρω όμως αν αυτό ήταν πράγματι εφικτό. Η δύναμη της ομαδικής προσπάθειας έχει έντεχνα εκφυλιστεί  εδώ και χρόνια.

Έχοντας βιώσει αρκετές «ανατροπές» ζωής κατέληξα στο ότι η άντληση της πραγματικής ικανοποίησης γίνεται περισσότερο μέσα από την προσωπική δημιουργία – κατάκτηση παρά από την αποδοχή κληρονομικών δικαιωμάτων. Βέβαια η δημιουργία – κατάκτηση δεν έρχεται άκοπα, αλλά συνοδεύεται από έντονη προσωπική προσπάθεια. Δεν αρνείσαι την βοήθεια, αλλά δεν βασίζεσαι σε αυτήν. Αυτή η αντίληψη – συμπεριφορά σε δυναμώνει, σε ωριμάζει και σε προετοιμάζει για τον επόμενο στόχο σου.

Έχεις τα πινέλα, έχεις τα χρώματα, ζωγράφισε τον παράδεισο και μπες μέσα (Νίκος Καζαντζάκης, 1883-1957)

Η παρουσία των προηγούμενων σκέψεων στο διάβα αυτής της χρονιάς θα όριζε την πραγματική ευχή που θα ήθελα να σου στείλω μέσα από την «καλή σχολική χρονιά»

 

Η συμμετοχή του καθηγητή στο «παρακάτω» της ζωής των άλλων

Πριν αρκετά χρονάκια, κάπου στην πλατεία Κάνιγγος, ήταν το φροντιστήριο που πρόσθεσε στην προσπάθειά μου εκείνες τις γνώσεις, ώστε να «γνωρίσω» λίγο αργότερα την Α.Σ.Ο.Ε.Ε από μέσα! Εκεί, η συμμετοχή του καθηγητή, χάραξε το παρακάτω της ζωής μου!

Ο καθηγητής της έκθεσης

Ήταν ένας γκριζομάλλης, 45αρης, με μεγάλη άνεση λόγου που κάπνιζε ΟLD NAVY (κρατώντας το τσιγάρο πάντα με ένα περίεργο - δικό του τρόπο) και με διάχυτο στην ατμόσφαιρα το αρχοντικό του στυλ! Μίλαγε, μετέφερε, μάγευε! Σου «έβγαζε», πολύ έντονα, εκείνη τη θετική εικόνα που μαγνητίζει τον ακροατή. Ήταν εκείνο το άτομο, που «τραβάει» την προσοχή των μαθητών, ανεξάρτητα από το αν είναι καλός ή όχι καθηγητής.

Ήταν η πρώτη «συνάντησή» μου με την ιδέα, στο μεγάλωμά μου, να του μοιάσω.

Μακροοικονομία - Τα πρώτα ακούσματα

Δύο χρόνια μετά, δεύτερο έτος στο πανεπιστήμιο, στο πρόσωπο ενός άλλου καθηγητή συνυπάρχει η ευγένεια, το επίπεδο, η όρεξη για μεταφορά γνώσης, η δύναμη αλλά και η αυτογνωσία. Η προσωπικότητα, είναι τόσο χαρισματική, που είναι αδύνατο να μην «κλέψει» τη σκέψη σου, από οτιδήποτε άλλο, για να την οδηγήσει αποκλειστικά στα «λόγια» του.

Το πρόσωπο του μέντορα

Τα άτομα που αναφέρθηκα προηγουμένως, είχαν για εμένα το πρόσωπο του μέντορα. Ήταν εκείνες οι προσωπικότητες, που με τον τρόπο τους,  με «έσπρωξαν» στους «δρόμους» της διδασκαλίας. Σε ένα χώρο, που εσύ βρίσκεσαι στη μια όχθη του ποταμού, και αρκετοί άλλοι στην απέναντι. Ο ρόλος σου είναι να τους εξηγήσεις ή να τους προβληματίσεις ώστε να βρουν το κατάλληλο μονοπάτι περιπλάνησης. Ένα μονοπάτι προς τα εμπρός - με την κυριολεκτική σημασία της λέξης. Δεν μιλάς με όλους την ίδια «γλώσσα», και αυτό κάνει την επικοινωνία δύσκολη, αλλά αυτή η διαφορετικότητα, συγχρόνως αποτελεί και μια πρόκληση για εσένα.

Σε αυτή την καθημερινή επαφή με τους μαθητές σου, ασφαλώς υπάρχουν αρκετοί τρόποι - μέθοδοι για να χρησιμοποιήσεις, ώστε να φέρεις σε πέρας αυτό που διάλεξες να προσφέρεις στους νεότερους ανθρώπους.

Έχεις για παράδειγμα, την επιλογή να μεταφέρεις έτοιμη γνώση. Αν, ο ίδιος την κατέχεις, με ένα σωστό προγραμματισμό θα την προσφέρεις. Περιμένεις, μετά, το χτύπημα του κουδουνιού, χαιρετάς, και αύριο πάλι.,

Εναλλακτικά,  μπορείς να προσφέρεις εφόδια για ανακάλυψη της γνώσης (στο όποιο επίπεδο). Αυτό δεν γίνεται μόνο διδάσκοντας ένα συγκεκριμένο μάθημα. Απαιτεί αμφίδρομη επικοινωνία, σε πολλά άλλα πέραν της αποστολής ενός μηνύματος (με το περιεχόμενο του μαθήματος)  από εσένα τον πομπό, στους μαθητές – δέκτες.

Επιλέγοντας τον δεύτερο τρόπο - αυτό της μεταφοράς εφοδίων για ανακάλυψη της γνώσης - σύντομα συνειδητοποιείς, ότι δεν είσαι (ακόμα), η φωνή ενός ανθρώπου που μπορεί να απουσιάζει. Είσαι παρών. Κοιτάς και σε κοιτάνε στα μάτια. Εσύ παρατηρείς, και οι άλλοι σε σκανάρουν! Βλέπεις στα πρόσωπα των παιδιών, ακάλυπτες ανάγκες, πέραν των εκπαιδευτικών. Ακόμα και μέσα από έντονες συμπεριφορές – αντιδράσεις κάτι «σιωπηλά» ζητούν. Κάτι παραπάνω.

Ίσως, αυτό το παραπάνω, να είναι ο τρόπος που κράταγε το τσιγάρο του ο καθηγητής μου. Ίσως η άνεση της ομιλίας του. Ίσως η αστείρευτη γνώση του. Ίσως η προσωπικότητ'α του. Ίσως όλα μαζί.

Η συμμετοχή του καθηγητή

Ένας  - πριν από 8 χρόνια - μαθητής μου, για απάντηση στις ευχές μου για τη γιορτή του, μου έστειλε το παρακάτω: Δάσκαλε, ευχαριστώ πολύ για τις ευχές!! Από μεριάς μου, εύχομαι να συνεχίσετε να εκτελείτε το λειτούργημα σας με τον ίδιο ζήλο κai ενθουσιασμό, και να υπάρξουν παρά πολλοί ακόμη σαν έμενα που να αποδίδουν τόσα πολλά σε εσάς!

Δύσκολο να «αποκωδικοποιήσεις» συναισθηματικά τα παραπάνω λόγια, αν δεν έχεις βρεθεί εσύ, μόνος σου, από τη μια μεριά του ποταμού και στη απέναντι, αρκετά ζευγάρια μάτια να περιμένουν από εσένα, εκείνο το «κάτι» που θα είναι η συμμετοχή του καθηγητή  στο παρακάτω της ζωής τους.

ΥΓ. Κωστή σε ευχαριστώ!

Κράτα το

Κράτα το

Κράτα το

Κράτα το

Κράτα το

Κράτα το

Κράτα το

Κράτα το

Κράτα το

Κράτα το

Κράτα το

Κράτα το

Κράτα το

Κράτα το

Κράτα το

Κράτα το

Κράτα το

Κράτα το

Κράτα το

Κράτα το

Κράτα το

Τα παιδιά - λίγο πριν τις πανελλαδικές - ρωτούν τον καθηγητή τους…

Τελειώνει λοιπόν άλλη μια σχολική χρονιά και ένα «ερωτηματολόγιο» που άτυπα ο ίδιος έχεις συντάξει (δεχόμενος τις μερικές φορές ανείπωτες ερωτήσεις των παιδιών) ζητά τις απαντήσεις σου.

Και οι ερωτήσεις είναι πολλές και βέβαια έχουν «φροντίσει» να αγγίζουν όλες της πτυχές της παρουσίας σου στην τάξη.

Ερωτήσεις ζητούν απαντήσεις

  • Ήταν επιθυμητή στα παιδιά η εικόνα που εσύ ήθελες να προβάλεις;
  • Μετέφερες μέρος της γνώσης σου;
  • Επικοινώνησες με τον καλύτερο δυνατό τρόπο;
  • Κράτησες τις απαραίτητες ισορροπίες;
  • Βρέθηκες κοντά τους, ή σε απόσταση, ανάλογα με την περίπτωση;
  • Τους βοήθησες να πετύχουν το στόχο τους;
  • Ήσουν ένα πρόσωπο που συμμετείχε θετικά στο εκπαιδευτικό (και όχι μόνο) κομμάτι της μέχρι τώρα ζωής τους;
  • Ανακάλυψες νέους τρόπους προσέγγισης;
  • Χάρηκες αυτή τη χρονιά;

Kαι είναι και το πρόσωπό τους, που όσο πλησιάζει η έναρξη των πανελλαδικών εξετάσεων, γίνεται πιο «απαιτητικό» και σε ρωτάει (χωρία να μιλάει):

  • Θα τα καταφέρω;

Απαντώντας

Δεν ξέρω αν η απάντηση μου είναι αυτή που θέλεις. Δεν ξέρω αν σου προσφέρει τούτη τη στιγμή την απαραίτητη δύναμη. Είναι όμως η δική μου αλήθεια για το πως χαρακτηρίζω την «κοινή» μας προσπάθεια.

  • Η συνεργασία μας ΔΕΝ ήταν τυπική, ούτε επιφανειακή.
  • ΔΕΝ την χαρακτήρισε το τι «προβλέπει το πρωτόκολλο» σε ανάλογες περιπτώσεις. Προχώρησε παραπέρα σε επίπεδο γνώσης και επικοινωνίας.
  • ΔΕΝ άκουσες από εμένα λιγότερα από αυτά που κατά τη γνώμη μου χρειάζεσαι για να χαμογελάς στα μέσα Ιουνίου.
  • Προσπάθησα να σου μεταφέρω τη «λογική» της οικονομικής σκέψης, μια και πιστεύω ότι αυτό είναι απαραίτητο για την κατανόηση των οικονομικών ακουσμάτων.
  • Ασφαλώς ΔΕΝ ήμουν ο ίδιος όλες τις φορές που βρεθήκαμε. ΔΕΝ ήταν όλες οι μέρες μου ιδανικές, όμως προσπάθησα να τις κάνω να φαίνονται έτσι
  • Υπήρχαν φορές που εκνευρίστηκα μαζί σου. Ξέρεις όμως ότι ποτέ για θέματα αντίληψης ή κατανόησης του μαθήματος.

Για επίλογο

Όλα τα προηγούμενα συνθέτουν την απάντησή μου. Εσύ θα προσθέσεις το βαθμό που ο ίδιος προσπάθησες (και προσπαθείς). Πιστεύω ότι το άθροισμα θα σου δώσει την απάντηση στο ερώτημα σου, αλλά και την πιο σημαντική επιτυχία στη μέχρι τώρα ζωή σου.

Οι φορές που θα τα ξαναπούμε μετριούνται  κυριολεκτικά στα δάχτυλα του ενός χεριού, οπότε θέλω να ξέρεις ότι χάρηκα που σε γνώρισα. Να είσαι σίγουρος ότι ο κάθε άνθρωπος που βρίσκεται στο διάβα μου, κάτι καινούριο μου προσφέρει. Σε ευχαριστώ  λοιπόν που συνέβαλες στο να είμαι καλύτερος στη νέα χρονιά, όπου και αν βρίσκομαι και με όποιους και αν συνεργάζομαι.

Αυτά από ένα οικονομολόγο που γνώρισες

Κράτα το

Κράτα το

Κράτα το

Κράτα το

Κράτα το

Κράτα το

Κράτα το

Κράτα το

Κράτα το

Κράτα το

Καθηγητής vs «σημερινής» έννοιας της Δημοκρατίας..

Ανήκεις στους θιασώτες της δημοκρατικής «λογικής». Ένας ανάμεσα στα εκατομμύρια οπαδών της δημοκρατικής διαδικασίας σαν τη βάση λειτουργίας της οργανωμένης ομαδικής συμβίωσης των ανθρώπων.

Αν δεν περιορίζεσαι στην θεωρητική και εξ αποστάσεως εφαρμογή της .. υιοθετείς τη δημοκρατική σκέψη σε όλους τους τομείς της καθημερινότητας σου. Την καθιστάς «ορατή» σε όλα τα στοιχεία του περιβάλλοντος που επηρεάζεις ή επηρεάζεσαι. Ένα από αυτά είναι και ο εργασιακός σου χώρος.

Θυμάσαι τα χρόνια που εσύ καθόσουν στα θρανία και σίγουρα δεν νοσταλγείς ακούσματα όπως: τώρα μιλάω ΕΓΩ, δεν είναι υπό συζήτηση, βάση και πολύ σου είναι, αύριο να έρθει ο κηδεμόνας σου, 2 μέρες αποβολή και αν το ξανακάνεις 5, δεν ρώτησα τη γνώμη σου..

Τα χρόνια άλλαξαν, και μαζί με αυτά και ο ρόλος σου. Δεν κάθεσαι πια στα θρανία. Αποφάσισες να είσαι αυτός που θα μεταφέρει γνώση στα παιδιά των θρανίων. Είσαι ο καθηγητής τους. Άλλη μια ευκαιρία να «αποδείξεις» έμπρακτα τα δημοκρατικά πιστεύω σου.

Τα προηγούμενα ακούσματα - εκείνης της άλλης εποχής - «χάραξαν» αρνητικά το είναι σου. Φυσικά και δεν τα χρησιμοποιείς. Στη θέση τους βρίσκονται πια: να βρούμε κάτι που θα εξυπηρετήσει όλους σας, δεν το απορρίπτω πριν το συζητήσουμε, πιστεύω ότι μπορείς να πας καλύτερα, το να μιλήσω με τους γονείς σου θα είναι η τελευταία μου επιλογή, ξέρεις ότι δεν μου αρέσει να σου πω να βγεις έξω την ώρα που κάνω μάθημα, θέλω να ακούσω τη δική σου άποψη..

Η παραπάνω εικόνα – ατμόσφαιρα φροντίζεις  λοιπόν να «σκιαγραφεί» την τάξη σου. Δημιουργείς – κατά τη γνώμη σου – μια μικρή δημοκρατική κοινωνία βασισμένη σε λογικές που εσύ πιστεύεις. Είναι όμως ακριβώς μικρή! Αποτελεί ένα μόνο στοιχείο ενός συστήματος που αποτελείται από χιλιάδες άλλα υποσυστήματα – στοιχεία.

Για να «επισκεφτούμε» λοιπόν κάποια από τα άλλα υποσυστήματα! Πως ακριβώς αντιμετωπίζεται ο μαθητής έξω από την τάξη σου; Τι είδους συμπεριφορές εισπράττει από το γενικότερο οικονομικό, πολιτικό, κοινωνικό, πολιτισμικό περιβάλλον; Ποιας λογικής είναι οι αποφάσεις που λαμβάνονται 2 -3 μήνες πριν τις πανελλαδικές και οι οποίες ενδέχεται να τροποποιηθούν λίγες ημέρες αργότερα. Πως ακριβώς λειτουργούν οι θεσμοί; Τελικά, πόσο δημοκρατική είναι η ευρύτερη ατμόσφαιρα;

Γυρίζω τώρα στο μικρόκοσμό σου και έχω  εσένα μέσα στην τάξη να θέλεις να προωθήσεις την ομαδικότητα μέσα από συμμετοχικές διαδικασίες! Που ζεις κύριε καθηγητά; Να σου πω κάτι; Η έξω ατμόσφαιρα με κάνει να εκλαμβάνω τη συμπεριφορά σου σαν ένδειξη αδυναμίας; Άντε παράτα με κι εσύ! Σηκώνομαι βγαίνω έξω από την τάξη και μπορεί καν να μην πάρω την άδειά σου:

Έτσι μου λένε να καταλαβαίνω  τη λέξη Δημοκρατία!