Άρθρα

Η συνάρτηση ζήτησης QD = α + βΡ και η κλίση

/0 Comments/in /by

Έστω η συνάρτηση ζήτησης QD = 20 – 2P (1) που βέβαια είναι γραμμική (της γενικής μορφής) QD = α + βΡ.

Αν πάρουμε δύο ζεύγη τιμών και ζητούμενων ποσοτήτων , έστω Ρ = 2, QD = 16 και

Ρ = 4, QD = 12 και στη συνέχεια υπολογίσουμε το β βάση του τύπου που χρησιμοποιούμε

(β = ΔQD/ΔΡ) θα καταλήξουμε ότι β = - 4/2 = - 2.

Και πράγματι, αυτό εμφανίζεται στην συνάρτηση (1) και ασφαλώς θα επαληθευόταν για οποιοδήποτε άλλο ζεύγος τιμών - ζητούμενων ποσοτήτων, δεδομένου ότι όπως «λέμε» είναι η κλίση της ευθείας η οποία φυσικά παραμένει σταθερή σε όλα τα σημεία της.

Εάν όμως κάνετε γραφική παράσταση της συνάρτησης και στη συνέχεια υπολογίστε όπως ξέρετε στα μαθηματικά (με την εφαπτομένη της γωνίας που σχηματίζεται με τον άξονα xx’) τον συντελεστή διεύθυνσης (κλίση) αυτής της ευθείας θα βρείτε ότι η κλίση ισούται με – 2 ή με κάποιο «άλλο αριθμό;»

Αφού το κάνετε μάλλον θα διαπιστώσετε ότι «κάτι δεν πάει καλά..»

Θα έχει ενδιαφέρον για εσας να βρείτε που είναι το πρόβλημα..

Οικονομία (ΑΟΘ) – Βασικά σημεία μεθοδολογίας της Ζήτησης

/in , /by

Στο σημερινό άρθρο θα αναφερθώ στη ζήτηση και στα βασικά σημεία της μεθοδολογίας της.

Ο λόγος είναι ότι αφενός δημιουργείται συχνά σύγχυση στους μαθητές για την διαφορά μεταξύ ζητούμενης ποσότητας (QD) και ζήτησης (D), και αφετέρου ότι στο 4ο κεφάλαιο (Προσφορά) αλλά και το 5ο (Προσδιορισμός των τιμών) δεν αλλάζει η βασική μεθοδολογία.

Το σημαντικότερο ίσως είναι να συνειδητοποιήσουν οι μαθητές ότι αναφερόμαστε σε στα παρακάτω δύο διαφορετικά «σενάρια» ή «αναφορές»: (α) Υπάρχει μια αρνητική σχέση μεταξύ τιμής (Ρ) και ζητούμενη ποσότητας (QD) ενός αγαθού, η οποία αλγεβρικά εκφράζεται με τη συνάρτηση της ζήτησης, και (β) Όταν μεταβάλλεται κάποιος από τους (άλλους) προσδιοριστικούς παράγοντες της ζήτησης έχουμε μια νέα συνάρτηση λόγω μετατόπισης της καμπύλης ζήτησης.

Και στις δύο περιπτώσεις δεν πρέπει να ξεχνάμε την συνθήκη ceteris paribus. Δηλαδή, τι ανά περίπτωση πρέπει να διατηρούμε σταθερό/α.

Κάποιες σημαντικές ερωτήσεις

Πιστεύω ότι οι σαφείς απαντήσεις από την μεριά των μαθητών στα παρακάτω ερωτήματα θα είναι ενδεικτικές του βαθμού που έχει γίνει κατανοητή η λογική του τόσο σημαντικού κεφαλαίου της ζήτησης.

  1. Είναι γνωστό με το που δίνεται ή υπολογίζεται μια συνάρτηση ζήτησης γραμμικής μορφής τι κάνουμε αλλά και γιατί;
  2. Είναι σαφές ότι τα δεδομένα της άσκησης τα αναλύουμε σύμφωνα με τις προηγούμενες αναφορές (α) και (β) και όχι ταυτόχρονα;
  3. Εάν έχουμε αναλύσει τα δεδομένα της αναφοράς (α) γνωρίζουμε ότι θα απαντήσουμε πρώτα στα ζητούμενα που σχετίζονται με αυτή την αναφορά;
  4. Θυμόμαστε ότι όταν έχουμε απαντήσει σε αυτά, τότε ξεκινάμε την ανάλυση των σημείων της αναφοράς (β);
  5. Μας είναι ξεκάθαρο αν η ελαστικότητα ζήτησης ως προς την τιμή (ED) και η εισοδηματική ελαστικότητα (EY) αναφέρονται σε μια ή δύο καμπύλες ζήτησης;
  6. Γνωρίζουμε, ανά περίπτωση ποια «έκδοση» του τύπου της ED και EY μας εξυπηρετεί, ανά περίπτωση δεδομένων ή ζητούμενων, να χρησιμοποιούμε;

Ευχόμενος επιτυχία στην προσπάθεια των υποψήφιων φοιτητών, θεωρώ ότι με βεβαιότητα πρέπει να γνωρίζουν τα παραπάνω.

Επανάληψη ΑΟΘ: Ερωτήσεις για την ζήτηση

/0 Comments/in , , /by

Επανάληψη! Μια ευκαιρία για τη σκέψη μας να ξεκαθαρίσει (μεταξύ άλλων) εκείνα τα «γιατί» που βρίσκονται πίσω από γνωστά θέματα.

Για παράδειγμα, στη θεωρία της ζήτησης έχουμε μάθει πολλά σχετικά με τη συμπεριφορά του καταναλωτή. Κανόνες, νόμους και λογικές που συνδέονται μεταξύ τους. Αυτές οι σχέσεις γίνονται πιο εύκολα αντιληπτές όταν έχουμε κατανοήσει  τους λόγους που αιτιολογούν την εμφάνισή τους.

Με τις παρακάτω 10 ερωτήσεις για την επανάληψη της ζήτησης πιστεύουμε ότι θα έχουμε συμβάλλει προς αυτή την κατεύθυνση.

 

Ερωτήσεις

  1. Όταν η συνθήκη ceteris paribus συνοδεύει τη σχέση δυο μεταβλητών (μεγεθών) πρακτικά τι εννοούμε;
  1. Στην αγορά ενός αγαθού συμμετέχουν τρεις καταναλωτές. Είναι απαραίτητο ότι σε όλα τα διαθέσιμα επίπεδα τιμής (μιας άσκησης) να είναι διατεθειμένοι και οι τρεις να ζητήσουν κάποια ποσότητα; Ανάλογα με την απάντησή σας σκεφτείτε ποια θα είναι η αγοραία ζητούμενη ποσότητα ανά τιμή.
  1. Ποια είναι η διαφορά μεταξύ ζητούμενης ποσότητας και ζήτησης για ένα αγαθό;
  1. Η αύξηση της τιμής του μοσχαρίσιου κρέατος θα αυξήσει τη ζήτηση του (υποκατάστατου) χοιρινού. Αυτό θα συμβεί ανεξάρτητα από τη σχέση της αυξημένης τιμής του μοσχαρίσιου κρέατος και της τιμής του χοιρινού;
  1. Έστω ότι η συνάρτηση ζήτησης για ένα αγαθό είναι η QD = 20 – 2P. Στην αλγεβρική αυτή σχέση μπορούμε ανά τιμή να υπολογίσουμε τις ποσότητες που είναι διατεθειμένος να ζητήσει ο συγκεκριμένος καταναλωτής. Σε ποιο συμπέρασμα καταλήγετε αν η τιμή του αγαθού διαμορφωθεί στις 12 χρηματικές μονάδες;
  1. Στην ευθύγραμμη καμπύλη ζήτησης (linear demand curve) ενός αγαθού που τέμνει τους άξονες, σε τιμές κάτω (μικρότερες) από την τιμή του μέσου (Μ) η ζήτηση είναι ανελαστική, ενώ αντίθετα για τιμές πάνω (μεγαλύτερες) αυτής του μέσου (Μ) είναι ελαστική. Γιατί συμβαίνει αυτό ενώ αναφερόμαστε στο ίδιο αγαθό;
  1. Εάν υπολογίζατε με μαθηματικό τρόπο την κλίση της ευθείας (slope of a straight line)  που περιγράφεται από τη γραμμική συνάρτηση QD = α + βΡ, θα βρίσκατε ότι ισούται με ΔQD / P (το οποίο και χρησιμοποιούμε) ή με το αντίστροφο; Αν καταλήξετε στο δεύτερο, ως προς ποιο άξονα υπολογίζουμε την κλίση της ευθείας QD = α + βΡ όταν θεωρούμε ότι το β = ΔQD / P;
  1. Η αναγκαιότητα ενός αγαθού και η ύπαρξη ή όχι υποκατάστατων αυτού, εμφανίζονται και στην τιμή της ED του αγαθού; Το ενδεχόμενο ένα αγαθό να μην έχει υποκατάστατα το καθιστά απαραίτητα και αναγκαίο, δηλαδή ανελαστικής ζήτησης;
  1. Γιατί στην χρησιμότητα της ED (για το κράτος – φορολογία αγαθών) χρησιμοποιείται στο σχολικό βιβλίο παράδειγμα αγαθού ανελαστικής ζήτησης;
  1. Σε ένα αγαθό έχουμε (λόγω μεταβολής κάποιου προσδιοριστικού παράγοντα) ποσοστιαία μεταβολή της ζήτησής του έστω κατά + 20%. Τι συμπέρασμα βγάζετε αν σε κάποιο επίπεδο τιμής (από αυτές που ισχύουν για τις συγκεκριμένες συναρτήσεις ζήτησης) εξετάσετε την ποσοστιαία μεταβολή των ζητούμενων ποσοτήτων επί των δύο διαφορετικών καμπυλών ζήτησης;

Επιμένουμε στην άποψή μας  ότι ο προβληματισμός (εύκολος ή δύσκολος) βοηθάει πάντα την σε βάθος κατανόηση ενός θέματος. Κάτι το οποίο δίνει τη δυνατότητα να ανταπεξέλθουμε και σε ασκήσεις – ερωτήσεις που είναι εκφρασμένες λίγο διαφορετικά από το συνηθισμένο τρόπο.

Καλή συνέχεια στην επανάληψη αλλά και εμπιστοσύνη στο αποτέλεσμα αυτής.

Χαρακτηρισμός αγαθού και χαρακτηρισμός της ζήτησης αυτού.

/0 Comments/in , /by

Συχνά οι μαθητές - υποψήφιοι των οικονομικών σχολών - δυσκολεύονται να ξεχωρίσουν τον χαρακτηρισμό ενός αγαθού από το χαρακτηρισμό της ζήτησης του συγκεκριμένου αγαθού.

Α. Όταν σε μια άσκηση υπάρχει μεταβολή του εισοδήματος των καταναλωτών και ζητείται να χαρακτηρίσετε το αγαθό θα πρέπει να απαντήσετε (και να δικαιολογήσετε) αν πρόκειται για κανονικό ή κατώτερο (του φτωχού) αγαθό. Η δικαιολόγηση γίνεται είτε έχοντας υπολογίσει την εισοδηματική ελαστικότητα (ΕΥ) είτε γνωρίζοντας το αν μια μεταβολή του εισοδήματος μεταβάλλει την ζήτηση προς την ίδια ή την αντίθετη κατεύθυνση.

Β. Όταν υπάρχει μεταβολή της τιμής ενός αγαθού και ζητείται να χαρακτηριστεί η ζήτησή του θα πρέπει μέσω της ελαστικότητας ζήτησης ως προς την τιμή (ED) να απαντήσετε (στις δύο βασικές μορφές της) αν πρόκειται για ελαστική ή ανελαστική ζήτηση. Ασφαλώς μπορείτε να απαντήσετε αν πρόκειται για ελαστική ή ανελαστική ζήτηση αν γνωρίζετε ποια από τις δύο ποσοστιαίες μεταβολές τιμής και ζητούμενης ποσότητας είναι (σε απόλυτες τιμές) μεγαλύτερη. Βεβαίως αυτό σημαίνει ότι ξέρετε την ελαστικότητα ζήτησης ως προς την τιμή (ED).

Καλή συνέχεια στη μελέτη σας!

ΑΟΘ - 2ο Κεφάλαιο: Η Ζήτηση των Αγαθών. Επανάληψη σημαντικών σημείων (video)

/0 Comments/in /by

21 Απριλίου 2018

Η econtopia συμμετέχοντας στην προσπάθεια των μαθητών – υποψηφίων των οικονομικών σχολών για την εισαγωγή τους στην τριτοβάθμια εκπαίδευση συνεχίζει για δεύτερη εβδομάδα τη σειρά επαναλήψεων της ύλης με την καταγραφή των σημαντικών στοιχείων του 2ου  κεφαλαίου (Η Ζήτηση των Αγαθών) τα οποία αναφέρονται στο συνημμένο video.



Ο οδηγός επανάληψης θα είναι διαθέσιμος κάθε Σάββατο για το επόμενο κεφάλαιο της ύλης.

Πιστεύουμε ότι η θεματολογία που θα διαβάσετε θα σας φανεί χρήσιμη στην προσπάθεια που καταβάλλετε.

Για οποιαδήποτε ερώτηση – απορία μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τη φόρμα επικοινωνίας του site http://econtopia.gr/επικοινωνία/ και θα χαρούμε να σας απαντήσουμε

Μεταβολή της ισορροπίας στην αγορά (02.03.2018)

/0 Comments/in , /by

02 Μαρτίου 2018

Η μεταβολή της ζήτησης ή της προσφοράς ενός αγαθού δημιουργεί νέο σημείο ισορροπίας στην αγορά με αποτέλεσμα να έχουμε επίσης νέα τιμή και ποσότητα ισορροπίας. (Δεν αναφερόμαστε σε ταυτόχρονες μεταβολές ζήτησης και προσφοράς όπου η τιμή ή η ποσότητα ισορροπίας μπορεί να παραμείνει σταθερή)

Έχει ενδιαφέρον για τους υποψήφιους των οικονομικών σχολών να έχουν αντιληφθεί ότι ενώ σε συγκεκριμένη μεταβολή της ζήτησης (με σταθερή την προσφορά) μπορούμε να γνωρίζουμε αν στο νέο σημείο ισορροπίας  η νέα ΣΔ = ΣΕ είναι μεγαλύτερη ή μικρότερη από την παλαιά, σε μεταβολή της προσφοράς (με σταθερή τη ζήτηση) αυτό δεν είναι δυνατόν αν δεν έχουμε ποσοτικά στοιχεία ή την ED.





Ο προσδιορισμός των τιμών (21.02.2018)

/0 Comments/in , /by

21 Φεβρουαρίου 2018
Για τον προσδιορισμό - στην ελεύθερη αγορά - της τιμής και ποσότητας ισορροπίας ενός αγαθού είναι απαραίτητο τα διαθέσιμα μεγέθη να είναι αγοραία.
Ασφαλώς αυτό ισχύει όταν προσπαθούμε να βρούμε την τιμή και ποσότητα ισορροπίας είτε βάσει πινάκων είτε βάσει συναρτήσεων ζήτησης και προσφοράς.

Όταν μεταβάλλεται η ζήτηση (18.11.2017)

/0 Comments/in , /by

18 Νοεμβρίου 2017

Όταν υπάρχει ποσοστιαία μεταβολή της ζήτησης κατά  α%  χρειάζεται προσοχή σε εκφράσεις όπως: 1. Οι καταναλωτές μεταβάλλουν τις αγορές τους σε κάθε επίπεδο τιμής κατά α%.  ή 2. Σε κάθε τιμή δημιουργείται μια ισο ποσοστιαία μεταβολή της ζητούμενης ποσότητας κατά α%.

 

Ζητούμενη ποσότητα και Ζήτηση. Οι διαφορές στη διαγραμματική απεικόνιση

/0 Comments/in , /by

Ξεκινώντας την ανάλυση της θεωρίας της Ζήτησης είναι συχνά στη σκέψη του αναγνώστη ασαφής ο διαχωρισμός των εννοιών: Ζητούμενη ποσότητα  και Ζήτηση.

Σε προηγούμενο άρθρο Η Ζήτηση των αγαθών έχουμε αναφερθεί εκτενώς στις πολύ σημαντικές διαφορές μεταξύ των εν λόγω εννοιών. Στην τωρινή αναφορά μας θα επικεντρωθούμε περισσότερο στον διαφορετικό τρόπο με τον οποίο οι συγκεκριμένες μεταβολές απεικονίζονται στα αντίστοιχα διαγράμματα.

Η Zητούμενη ποσότητα και η τιμή

Είναι γνωστό ότι η Ζητούμενη ποσότητα (QD) ενός αγαθού εξαρτάται από την τιμή (Ρ) του. Η σχέση αυτή είναι αρνητική και ισχύει υπό την προϋπόθεση ότι οι προσδιοριστικοί παράγοντες της Ζήτησης (π.χ. το εισόδημα των καταναλωτών) παραμένουν σταθεροί. Η σταθερότητα αυτών των (άλλων) παραγόντων αποδίδεται όπως έχουμε αναφέρει στο Οικονομική Επιστήμη. Μια πρώτη γνωριμία με την έκφραση ceteris paribus.

Διάγραμμα 1

Ζητούμενη ποσότητα και Ζήτηση

Μετατόπιση σε άλλο σημείο της ίδιας καμπύλης Ζήτησης (π.χ. από το Α στο Β) λόγω μεταβολής της τιμής.

Όπως εμφανίζεται στο Διάγραμμα 1 η αύξηση της τιμής από Ρ1 σε Ρ2 σημαίνει αντίστοιχα μείωση της Ζητούμενης ποσότητας από Q1 σε Q2. Διαγραμματικά υπάρχει μια μεταφορά από το σημείο Α στο σημείο Β της καμπύλης Ζήτησης (D).

Συμπέρασμα: Όταν μεταβάλλεται η τιμή ενός αγαθού μετατοπιζόμαστε σε άλλο σημείο της ίδιας καμπύλης Ζήτησης

Η Zήτηση και οι προσδιοριστικοί της παράγοντες

Μεταβολή στη Ζήτηση έχουμε όταν υπάρχει μεταβολή ενός ή περισσοτέρων από τους παρακάτω προσδιοριστικούς παράγοντες και όχι όταν μεταβάλλεται η τιμή.

  1. Εισόδημα
  2. Τιμές υποκατάστατων και συμπληρωματικών αγαθών
  3. Αριθμός καταναλωτών
  4. Προτιμήσεις καταναλωτών
  5. Προβλέψεις καταναλωτών για το μελλοντικό επίπεδο του εισοδήματος και των τιμών

Η μεταβολή των εν λόγω παραγόντων σημαίνει μεταβολή της συνάρτησης Ζήτησης και κατά συνέπεια όπως εμφανίζεται στο Διάγραμμα 2 μετατόπιση της αρχικής καμπύλης Ζήτησης (D) προς τα δεξιά (DB) αν αυξηθεί η Ζήτηση και προς τα αριστερά (DΓ) αν αντίστοιχα μειωθεί.

Διάγραμμα 2

Ζητούμενη ποσότητα και Ζήτηση

Μετατόπιση της καμπύλης Ζήτησης (δεξία ή αριστερά) λόγω μεταβολής προσδιοριστικού παράγοντα της Ζήτησης

Κρατώντας την τιμή σταθερή θα μεταφερθούμε στο σημείο Β της καμπύλης Ζήτησης DB ή στο σημείο Γ της καμπύλης ζήτησης DΓ αντίστοιχα.

Συμπέρασμα: Όταν μεταβάλλεται ένας προσδιοριστικός παράγοντας της Ζήτησης μετατοπίζεται η καμπύλη Ζήτησης.

Ταυτόχρονη μεταβολή στη Ζητούμενη ποσότητα και Ζήτηση

Βεβαίως εκτός από τις προηγούμενες μεμονωμένες περιπτώσεις μεταβολών (Ζητούμενης ποσότητας και Ζήτησης) μπορεί να συμβεί  αυτό που ονομάζουμε ταυτόχρονη μεταβολή. Για παράδειγμα, αν αρχικά έχουμε μεταβολή της τιμής μετατοπιζόμαστε σε άλλο σημείο της αρχικής καμπύλης. Στη συνέχεια αν μεταβληθεί προσδιοριστικός παράγοντας της Ζήτησης μετατοπίζεται ολόκληρη η καμπύλη.

Κράτα το

Κράτα το

Κράτα το

Κράτα το

Κράτα το

Κράτα το

Κράτα το

Κράτα το

Κράτα το

Κράτα το

Κράτα το

Κράτα το

Κράτα το

Κράτα το

Κράτα το

Κράτα το

Κράτα το

Κράτα το

Κράτα το

Κράτα το

Κράτα το

Κράτα το

Κράτα το

ΑΟΘ ~ Για όσες / ους τελείωσαν την Β' Λυκείου

/0 Comments/in , /by

Μια και σε λίγες μέρες ξεκινάει η καλοκαιρινή προετοιμασία σας και αναφερόμενος σε εκείνες / ους που ενδιαφέρονται για τα οικονομικά θα ήθελα να σας πω την άποψή μου για το πως να «αντιμετωπίσετε» την Οικονομική θεωρία.

Από την αρχή να έχετε στην σκέψη σας ότι ΔΕΝ είναι μάθημα που πρέπει να προσεγγίσετε με τη λογική της αποστήθισης εννοιών. Αντίθετα, θα πρέπει να καταβάλετε προσπάθεια να «μπείτε» στη λογική των εννοιών, νόμων, κανόνων και ορισμών. Τότε θα είσαστε σε θέση να «παρακολουθήσετε» την εξέλιξη της ύλης – κεφαλαίων, αλλά και σύντομα να καταλάβετε τη λογική σύνδεση - αλληλουχία της οικονομικής  σκέψης.

Για παράδειγμα, ίσως έχετε ήδη ακούσει για το κύριο οικονομικό πρόβλημα των οικονομιών. Εάν κατανοήσετε την ουσία του, το τι «κρύβεται» από πίσω του, θα γίνουν «αναμενόμενα» ακούσματα όσα αναφέρονται στη συνέχεια στην καμπύλη παραγωγικών δυνατοτήτων ή στο γιατί το κόστος ευκαιρίας ενός (οικονομικού) αγαθού  σημαίνει θυσία – απώλεια άλλου / ων που θα μπορούσαν να παραχθούν αντί αυτού.

Το πρώτο κεφάλαιο ΔΕΝ είναι αντιπροσωπευτικό της συνέχειας. Αυτό σας το αναφέρω γιατί ενδέχεται να σας «κουράσει». Αποφεύγοντας όμως την αποστήθιση και επιδιώκοντας την σύνδεση των εννοιών η αίσθηση «κούρασης» θα μειωθεί. Ασφαλώς το ότι δεν είναι αντιπροσωπευτικό ΔΕΝ σημαίνει ότι «πρέπει» να  το υποτιμήσετε.

Το πιο σημαντικό (με διαφορά) κεφάλαιο της ύλης σας από άποψη ουσιαστικής κατανόησης και μεθοδολογίας είναι το 2ο που αναφέρεται στη Ζήτηση των αγαθών. Αν και μέχρι τότε που θα ακούσετε για τη Ζήτηση θα τα ξαναπούμε ας έχετε υπόψη σας από τώρα τη σπουδαιότητα της κατανόησης του για την επιτυχία σας στις εξετάσεις.

Να ακούτε τους καθηγητές σας σε εκείνα τα σημεία που «επιμένουν» και ειδικά όταν τους πιάνει η «γκρίνια» τους γι αυτά…

ΚΑΛΗ ΑΡΧΗ στην προσπάθειά σας!