Άρθρα

Ελαστικότητα ζήτησης ως προς την τιμή - Σημείου vs τόξου

/0 Comments/in , /by

Έστω η γραμμική συνάρτηση ζήτησης QD = 20 - 2P, ενός αγαθού Χ.

Για τιμές 2, 4 και 8, οι ζητούμενες ποσότητες (βάση της συνάρτησης) εμφανίζονται στον παρακάτω πίνακα ζήτησης.

PQD
216
412
84

 

Υπολογισμός ED σημείου

1)Η αρχική τιμή Ρ1=2 αυξάνεται σε Ρ2=4 (αύξηση 100%)

ED=ΔQD/ΔΡ*P1/QD1 = - 4/2*2/16 = - 0,25

2) Η αρχική τιμή Ρ1=2 αυξάνεται σε Ρ3=8 (αύξηση 300%)

ED=ΔQD/ΔΡ*P1/QD1 = - 12/6*2/16 = - 0,25

Συμπέρασμα

Είτε αυξηθεί η αρχική τιμή Ρ1 = 2 κατά 100%, είτε κατά 300%, ο βαθμός αντίδρασης του καταναλωτή  παραμένει σταθερός (ED = - 0,25). Δηλαδή για τον καταναλωτή εμφανίζεται να είναι "αδιάφορο" αν τα 2 € που πλρώνει για ένα αγαθό γίνουν 4 € ή 8€. Γνωρίζοντας τον εισοδηματικό περιορισμό,  βρίσκεται λογικό να συμβαίνει;

 

Υπολογισμός ED τόξου

Με τα προηγούμενα δεδομένα αύξησης της τιμής

1)ED=ΔQD/ΔΡ*P1+Ρ2/QD1+QD2 = - 4/2* 2+4/16+12 = - 0,42

2)ED=ΔQD/ΔΡ*P1+Ρ3/QD1+QD3 = - 12/6* 2+8/16+4 = - 1

Συμπέρασμα

Εδώ παρατηρούμε ότι ο βαθμός αντίδρασης του καταναλωτή στις συγκεκριμένες μεταβολές της τιμής διαφοροποιείται. Συγκεκριμένα, είναι μεγαλύτερος στην μεγαλύτερη ποσοστιαία μεταβολή της τιμής. Αυτό μήπως το θεωρείται περισσότερο "λογικό";

 

Κλείνοντας

Αφού λάβουμε υπόψη ότι η ED δείχνει την ποσοστιαία μείωση της ζητούμενης ποσότητας σε μια αύξηση της τιμής κατά 1%, είμαστε πιο κοντά να καταλήξουμε στα παρακάτω:

Η ED τόξου είναι πολύ περισσότερο αντιπροσωπευτική του βαθμού αντίδρασης των καταναλωτών σε μεταβολή της τιμής των αγαθών. Ιδιαίτερα αν η μεταβολή της τιμής είναι μεγάλη.

Η ED σημείου, στην πραγματικότητα χρησιμοποιείται για απειροελάχιστες ή πολύ  μικρές μεταβολές της τιμής ενός αγαθού.

ΥΓ.Η προηγούμενη ανάλυση δεν αναφέρεται στο σχολικό βιβλίο. Και βέβαια σκοπός της δεν είναι να "μπερδέψει" τους μαθητές σε αυτά που διδάσκονται για τις πανελλαδικλές εξετάσεις, αλλά να αναφέρει πότε χρησιμοποιούμε την ED σημείου και τόξου στην πραγματικότητα.

 

Υπολογίζοντας την ED και την ΕΥ (31.10.17)

/0 Comments/in , /by

31 Οκτωβρίου 2017

Όταν υπολογίζουμε την ED (ελαστικότητα ζήτησης ως προς την τιμή) και την ΕΥ (ελαστικότητα ζήτησης ως προς το εισόδημα) χρειάζεται προσοχή στην εφαρμογή της υπόθεσης ceteris paribus. Δηλαδή ποιους παράγοντες - ανά περίπτωση -  πρέπει να διατηρούμε σταθερούς.

Πως ανάλογα με την ED ενός αγαθού επηρεάζεται η ΣΔ όταν μεταβάλλεται η τιμή του (15.10.17)

/0 Comments/in , /by

15 Οκτωβρίου 2017

Η Συνολική Δαπάνη (ΣΔ = P ∙ QD) όταν μεταβάλλεται η τιμή (Ρ) αγαθού επηρεάζεται από τη μεγαλύτερη (σε απόλυτες τιμές) ποσοστιαία μεταβολή μεταξύ τιμής και ζητούμενης ποσότητας. Επομένως στην ελαστική ζήτησης η νέα ΣΔ που θα προκύπτει θα «ακολουθεί» το πρόσημο της μεταβολής της ζητούμενης ποσότητας ενώ αντίθετα στην ανελαστική θα «ακoλουθεί» αυτό της τιμής.

Ανάλογα σκεπτόμενοι καταλήγουμε στο ότι  στην περίπτωση της μοναδιαίας ελαστικότητας (σε όλα τα σημεία μιας καμπύλης ζήτησης) η νέα  ΣΔ παραμένει σταθερή σε μεταβολές της τιμής.

Για μεγαλύτερη ανάλυση της σχέσης παρακολουθείστε το video

Ελαστικότητα ζήτησης ως προς την τιμή (Price elasticity of demand)

/0 Comments/in , , /by

Είναι γνωστό ότι η ελαστικότητα ζήτησης ως προς την τιμή (PED) μετράει τον βαθμό (έντονο ή ήπιο) της αντίδρασης του καταναλωτή (στην ζητούμενη ποσότητα) όταν μεταβάλλεται η τιμή ενός αγαθού.

Ο βαθμός αντίδρασης εξαρτάται (μεταξύ άλλων)  από την αναγκαιότητα του αγαθού, την ύπαρξη υποκατάστατων, αλλά και από το ύψος της τιμής του.

Στην πραγματικότητα η τιμή της PED δείχνει την (αρνητική) ποσοστιαία μεταβολή της ζητούμενης ποσότητας (QD) όταν η τιμή (Ρ) του αγαθού αυξάνεται κατά 1 %.

ΑΟΘ - Η Ζήτηση των αγαθών (Μεθοδολογία)

/0 Comments/in /by

Σε συνέχεια της προσπάθειάς μας για την επισήμανση σημαντικών σημείων της εξεταστέας ύλης των υποψηφίων (για τις οικονομικές σχολές) φοιτητών, παρουσιάζουμε σήμερα ένα μέρος από τη μεθοδολογία της ζήτησης.

Τα βιβλία-βοηθήματα ΑΟΘ/Οικονομίας του Μανώλη Αναστόπουλου θα τα βρείτε εδώ: https://econtopia.gr/shop/

Απαραίτητη διάκριση

  • Είναι πολύ σημαντική η διάκριση των εννοιών της ζητούμενης ποσότητας (QD) - και της ζήτησης (D) αλλά και των παραγόντων εκείνων που συμμετέχουν στην μεταβολή τους.

Διαγράμματα

  • Γενικά, και ανεξάρτητα από τα άν ζητείται από την άσκηση, βοηθάει πάντοτε η κατασκευή διαγραμμάτων και πινάκων.
  • Είναι σημαντικό στα διαγράμματα, και γενικά στην κατανόηση των δεδομένων, η εμφάνιση με τη σωστή χρονικά σειρά των διαφόρων μεταβολών που θα δίνονται.

 Ελαστικότητες

  • Εάν δίδεται η τιμή της ελαστικότητας ζήτησης ως προς την τιμή (ED) αυτό διαγραμματικά σημαίνει μετατόπιση από ένα σημείο σε άλλο της ίδιας καμπύλης ζήτησης.
  • Αντίθετα, εάν δίδεται η τιμή της εισοδηματικής ελαστικότητας (EY), αυτό διαγραμματικά σημαίνει μεταφορά από σημείο μιας καμπύλης ζήτησης σε σημείο μιας νέας καμπύλης ζήτησης (κρατώντας την τιμή σταθερή).
  • Εάν σας ζητούν να υπολογίστε την ED ή την ΕΥ, να θυμηθείτε ποιοι ανά περίπτωση παράγοντες θα πρέπει να παραμένουν σταθεροί (ceteris paribus) ώστε να είναι δυνατός ο υπολογισμός των ελαστικοτήτων.
  • Είναι γνωστό ότι στο μέσο Μ μιας ευθύγραμμης καμπύλης ζήτησης που τέμνει τους άξονες η ED = -1. Αυτό ( εάν δεν έχετε τη συνάρτηση της ζήτησης ) μπορεί να σας φανεί χρήσιμο για να υπολογίστε τιμές ή ζητούμενες ποσότητες που ενδεχομένως σας λείπουν.

Χαρακτηρισμός αγαθών

  • Ο χαρακτηρισμός των αγαθών (σε κανονικά ή κατώτερα) μπορεί να γίνει είτε γνωρίζοντας τη σχέση μεταβολής εισοδήματος και επηρεασμού της ζήτησης (προς την ίδια ή όχι κατεύθυνση), είτε γνωρίζοντας την τιμή της ΕΥ.

 Ποσοτικές και Ποσοστιαίες μεταβολές

  • Είναι γνωστή η διαφορά μεταξύ ποσοτικής και ποσοστιαίας μεταβολής δύο μεταβλητών – μεγεθών, οπότε χρειάζεται προσοχή στον σωστό , ΑΟΘυπολογισμό ανάλογα με το ερώτημα.
  • Η εφαρμογή του προηγούμενου, θα σας φανεί πολύ χρήσιμη όταν σαν δίνονται ή ζητούνται μεταβολές τιμής, ζητούμενης ποσότητας, συνολικής δαπάνης, αλλά και στον υπολογισμό της νέας συνάρτησης ζήτησης που θα έχει προέλθει από μεταβολή προσδιοριστικού παράγοντα της ζήτησης.

 

Η ελαστικότητα ζήτησης ως προς την τιμή. Price Elasticity of Demand (PED)

/0 Comments/in /by

Από το νόμο της ζήτησης γνωρίζουμε ότι όταν μεταβάλλεται η τιμή (P) ενός αγαθού οι καταναλωτές αντιδρούν (στην πλειοψηφία των αγαθών) μεταβάλλοντας την ζητούμενη ποσότητά του (QD) προς την αντίθετη κατεύθυνση, ceteris paribus.

Ο βαθμός της αντίδρασης (έντονος ή ήπιος) εξαρτάται, μεταξύ άλλων, από το πόσο αναγκαίο είναι το αγαθό για τον καταναλωτή, από την ύπαρξη ή όχι υποκατάστατων, και από το ύψος της τιμής του αγαθού.
Είναι φανερό ότι μια αύξηση της τιμής του νερού, το οποίο λόγω του ότι είναι απολύτως αναγκαίο και δεν έχει υποκατάστατα, αναγκάζει ή επιβάλλει θα λέγαμε στον καταναλωτή, μια ήπια (μικρή) αντίδραση στη μείωση της ζητούμενης ποσότητας.

Αντίθετα, η αντίδραση του καταναλωτή σε μια πιθανή αύξηση της τιμής του μαρουλιού θα είναι έντονη στη μείωση της ζητούμενης ποσότητας γιατί ο βαθμός αναγκαιότητας είναι περιορισμένος με την έννοια ότι ο καταναλωτής μπορεί να υποκαταστήσει το μαρούλι με άλλα λαχανικά που θα έχουν μικρότερη τιμή.

Επίσης, όπως αναφέρθηκε προηγούμενα, ο βαθμός της αντίδρασης του καταναλωτή (στην ζητούμενη ποσότητα) εξαρτάται και από το ύψος της τιμής του αγαθού.
Πιο συγκεκριμένα, είναι αναμενόμενη μια ήπια αντίδραση σε μια αύξηση της τιμής (έστω κατά 30 %) ενός αγαθού που κοστίζει 2 € (θα είναι μικρή η ποσοτική επιβάρυνση της δαπάνης καταναλωτή – μόλις 0,6 €).
Αντίθετα, η αντίδραση αναμένεται περισσότερο έντονη σε μια ίσης ποσοστιαίας αύξησης της τιμής (30%) σε ένα αγαθό του οποίου η αξία είναι 200€ (πολύ μεγαλύτερη ποσοτική επιβάρυνση - 60€)

Αυτή ακριβώς την έντονη ή ήπια αντίδραση του καταναλωτή (στη ζητούμενη ποσότητα) σε μεταβολή της τιμής ενός αγαθού, ceteris paribus μας δείχνει – μετράει η ελαστικότητα ζήτησης ως προς την τιμή (ED).

Έχοντας αναλύσει την έννοια της ελαστικότητας ζήτησης ως προς την τιμή θα πρέπει να επισημάνουμε τα παρακάτω:

- Η ελαστικότητα (γενικά) υπολογίζει ποσοστιαίες μεταβολές (κάτι που λύνει και το πρόβλημα των διαφορετικών μονάδων μέτρησης που χρησιμοποιούνται για την τιμή και την ζητούμενη ποσότητα ενός αγαθού, π.χ. € και τεμάχια) και όχι ποσοτικές.
Συγκεκριμένα η ελαστικότητα ζήτησης ως προς την τιμή μετράει την ποσοστιαία μεταβολή της ζητούμενης ποσότητας (QD) προς την ποσοστιαία μεταβολή της τιμής (P).
ED = (%ΔQD)/(%ΔP) (1)
Για παράδειγμα αν μια αύξηση της τιμής ενός αγαθού κατά 40% προκαλεί μια μείωση της ζητούμενης ποσότητάς του κατά 10% η ED = - 0,25.

- Το πρόσημο της ED είναι αρνητικό και αυτό γίνεται εύκολα αντιληπτό από τον τύπο της (1) αν σκεφτούμε ότι οι μεταβολές της QD και της P είναι προς την αντίθετη κατεύθυνση, δηλαδή είναι ετερόσημες.
Εξαίρεση αποτελούν τα Veblen (α) και Giffen (β) αγαθά στα οποία δεν ισχύει ο νόμος της ζήτησης και σαν συνέπεια η ED έχει θετικό πρόσημο.

- Εάν η ποσοστιαία μεταβολή της ζητούμενης ποσότητας (%ΔQD) είναι σε απόλυτη τιμές μικρότερη της ποσοστιαίας μεταβολής της τιμής (%ΔΡ) η αντίδραση του καταναλωτή θεωρείται ήπια και η ζήτηση ονομάζεται ανελαστική, δηλαδή|ED|< 1 (π.χ. ED = - 0,25, συνήθως αγαθά πρώτης ανάγκης ή / και χωρίς υποκατάστατα). Στην αντίθετη περίπτωση, η αντίδραση του καταναλωτή χαρακτηρίζεται έντονη και η ζήτηση ονομάζεται ελαστική, δηλαδή |ED|> 1 (π.χ. ED = -1,4, αγαθά όχι αναγκαία ή / και με υποκατάστατα).

- Η ED έχει λόγο υπολογισμού, στην προφανή περίπτωση που υπάρχει μεταβολή της τιμής ενός αγαθού. Εδώ θα πρέπει να προσέχουμε ανά περίπτωση ποια είναι η αρχική τιμή (Ρ1) επί της οποίας θα υπολογιστεί η ποσοστιαία μεταβολή.

- Είναι σημαντικό να αποφεύγουμε μια σύγχυση που συχνά δημιουργείται μεταξύ ποσοστιαίας και ποσοτικής μεταβολής. Συγκεκριμένα, αν μια τιμή Ρ1(αρχική) αυξηθεί κατά α % και γίνει Ρ2 (τελική) και στη συνέχεια η Ρ2 μειωθεί κατά α % δεν θα «επανέλθει» στην Ρ1.
Για παράδειγμα, αν ο αριθμός 10 αυξηθεί κατά 50% θα ισούται με 15. Αλλά αν ο αριθμός 15 μειωθεί κατά 50% θα ισούται με 7,5 και ΟΧΙ με 10.
Από το προηγούμενο παράδειγμα καταλαβαίνουμε ότι αν η ποσοστιαία μεταβολή της τιμής υπολογιστεί στην τελική τιμή αντί της αρχικής (υπάρχουσας) η τιμή της ED δεν θα είναι η σωστή.

- Η τιμή της ED (έστω – 0,5) δηλώνει ότι αν η τιμή ενός αγαθού μεταβληθεί κατά + 1% η ζητούμενη ποσότητά του θα μεταβληθεί κατά – 0,5 %.

(α) Veblen goods: Αγαθά κατά κανόνα πολυτελείας που κατά τη γνώμη του καταναλωτή η απόκτησή τους προσδίδει κύρος, Σε αυτή την περίπτωση με την αύξηση της τιμής τους αυξάνεται η ζητούμενη ποσότητα. Παράδειγμα, η Rolls-Royce.
(β) Giffen goods: Αγαθά απαραίτητα για την επιβίωση (για παράδειγμα το ψωμί) για τα οποία δαπανάται πολύ μεγάλο μέρος του εισοδήματος ιδιαίτερα φτωχών νοικοκυριών.