Οικονομία! Οικονομικές αποφάσεις και θεωρίες, καθημερινή – μερικές φορές – μη συνειδητοποιημένη εφαρμογή τους. Πολλοί οι συμμετέχοντες. Διαφορετικά τα συμφέροντα. Όμως, κοινός ο στόχος, ο πλουτισμός!

Στο βιβλίο μου, «164 ΣΕΛΙΔΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ – Μια περιήγηση στον πραγματικό της κόσμο», φωτογραφίζω τη «λογική» των συμμετεχόντων, ώστε στο τέλος, αφενός, να αντιληφθούμε τη «λογική» της ίδιας της οικονομίας, και αφετέρου, να «δούμε», ή καλύτερα να «παραδεχθούμε», την εφαρμογή της στις καθημερινές αποφάσεις μας.

Το πάζλ της Οικονομίας

Για να ολοκληρώσεις την κατασκευή ενός πάζλ, αναμφίβολα, χρειάζεται να «βρεις» εκείνα τα κομμάτια του που ταιριάζουν στη σωστή θέση.

Μεταφερόμενοι στο χώρο της οικονομίας, τα κομμάτια του πάζλ, είναι – μεταξύ άλλων –, οι καταναλωτές, οι επιχειρήσει, το κράτος, οι τράπεζες, το χρηματιστήριο, κ.α.

Με αυτό το βιβλίο, αυτό που θέλω, είναι να αποκωδικοποιήσω τα «πραγματικά» χαρακτηριστικά των συμμετεχόντων. Να δούμε, δηλαδή,  την «αληθινή» εικόνα των κομματιών του πάζλ, ώστε να καταλάβουμε τον τρόπο που λειτουργούν, το στόχο τους, τις δυνατότητές τους, αλλά και το πλέγμα των περιορισμών που έχουν.

Ο στόχος του βιβλίου

Στόχος μου, λοιπόν, δεν είναι να προστεθεί άλλο ένα βιβλίο για την οικονομία στα τόσο πολλά, και αξιόλογα, που κυκλοφορούν. Αντίθετα, με απλό, αλλά όχι απλοϊκό λόγο, η επιθυμία μου είναι να γνωρίσει ο αναγνώστης – ανεξάρτητα από τη ειδικότητά του -, μέσα από ανάλυση, παραδείγματα, και ιστορικές αναφορές, τον «πραγματικό» ρόλο των συμμετεχόντων, αλλά και την καθημερινή εμφάνιση της «λογικής» της οικονομίας στις αποφάσεις μας. Ίσως, με αυτό τον τρόπο, βρεθούμε πιο κοντά στο να «καταλάβουμε» τους μηχανισμούς της οικονομίας. Και αν αυτό συμβεί, οι όποιες λανθασμένες αποφάσεις μας, αναμφίβολα, θα περιορισθούν.

«Πάντα πίστευα, ότι όταν «πραγματικά» καταλάβεις κάτι, τότε μπορείς να το αντιμετωπίσεις με επιτυχία».

Το βιβλίο, μπορείτε να το προμηθευτείτε εδώ: https://econtopia.gr/product/164-selides-oikonomias-mia-perihghsh-ston-pragmatiko-ths-kosmo/

Έχουν περάσει σχεδόν 20 χρόνια από τότε που άρχισα την συνεργασία μου με τα Φροντιστήρια ΠΡΟΣ στην Αγία Παρασκευή. Σε ένα συνηθισμένο εργασιακό βίο το τόσο μεγάλο διάστημα παρουσίας στον ίδιο χώρο είναι αρκετά σπάνιο. Πάντα όμως υπάρχει μια εξήγηση που καταργεί τον κανόνα και αιτιολογεί την διατήρηση μιας τόσο πολυετούς εργασιακής σχέσης.

Η πρώτη συνάντηση

Δεν χρειάστηκαν πάνω από 20 λεπτά μεταξύ του υπεύθυνου των προσλήψεων και εμένα για να καταλάβουμε ότι ο ένας έψαχνε τον άλλο. Από την πολύ αρχή της συζήτησης η συμφωνία συνεργασίας ήταν ορατή και στα δύο μέλη. Είναι από εκείνες τις περιπτώσεις που η «ατμόσφαιρα» προδίδει από νωρίς το αποτέλεσμα.

Το πρώτο διάστημα

Δεν ξέρω πόσο συχνά, ειδικά στις αρχές μιας εργασιακής σχέσης, ο νέος καθηγητής (εργαζόμενος) ρωτάει την διεύθυνση για κάποια διαδικαστικά του μαθήματός του θέματα και η απάντηση που παίρνει είναι «Να κάνεις αυτό που νομίζεις».

Τι σημαίνει αυτό;

Αρχικά εμπιστοσύνη σωστής επιλογής του προσωπικού, ταυτόχρονα όμως και παντελή έλλειψη της - με την κακή έννοια - άσκησης δύναμης ή εξουσίας. Τελικά όμως δηλώνει και «επίπεδο».

Περί επιπέδου

Η λέξη «επίπεδο» στους χώρους διδασκαλίας (μεταφοράς γνώσης) έχει πολλές μορφές ορατές από μαθητές, γονείς, καθηγητές ή γενικά παρατηρητές.

Για τους μαθητές, αυτό το επίπεδο, δεν περιορίζεται στην ύπαρξη καλών καθηγητών που θα συμμετέχουν στην επιτυχία του υποψήφιου φοιτητή.

Η μετάφρασή της λέξης αγγίζει και πολλά άλλα κομμάτια αυτού που λέγεται «καλός καθηγητής».

Και αυτά σχετίζονται με την συμπεριφορά του καθηγητή στο διάλλειμα. Σε εκείνα τα απαραίτητα (για εμένα) 5 λεπτά διακοπής του μαθήματος  για να υπάρξει μέσα από ένα αστείο, εκτόνωση της προσπάθειας αφομοίωσης. Σε εκείνο το χρόνο που ο καθηγητής θα πλησιάσει τον μαθητή «ακούγοντας» τις φοβίες του ή την χαμηλή αυτοεκτίμηση για να δουλέψει και πάνω σε αυτά. Σε εκείνο το «στυλ» του καθηγητή που κάνει τον μαθητή ερχόμενο στο φροντιστήριο να αισθάνεται ότι δεν πάει κάπου επειδή πρέπει, αλλά επειδή μαζί με την σωστή προετοιμασία του θα περάσει όμορφα.

Και η ύπαρξη όλων των προηγούμενων στον συγκεκριμένο χώρο, οδήγησε στο αυτονόητο αποτέλεσμα.

ΕΠΙΤΥΧΙΕΣ των μαθητών, ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑ που σε έλκει, ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ ευχαριστημένους!

Κλείνοντας

Ένας από τους λόγους που οδηγεί μια ομαδική δουλειά σε επιτυχές αποτέλεσμα βρίσκεται στη λέξη «συνεργασία».

Είναι πράγματι «δύσκολη» λέξη, όχι για να την πεις, αλλά για να υλοποιήσεις σωστά την έννοιά της.

Προσωπικά, αυτό που «επέβαλε» την παρουσία μου στα Φροντιστήρια ΠΡΟΣ για 20 χρόνια βρίσκεται στην «συνεργασία» με την λογική της να είναι όπως εγώ την αντιλαμβάνομαι. Και αυτή η λογική βασίζεται σε μια αμφίδρομη σχέση που οδηγεί στην  βελτίωση και των δύο μελών.

Και πράγματι μαζί με το μεγάλωμα του ΠΡΟΣ μέσα από τις επιτυχίες του, μεγάλωνα και εγώ σαν καθηγητής.

Μέσα από αυτές τις γραμμές θέλω να ευχαριστήσω τον συγκεκριμένο χώρο που παρά το ότι είναι ένας από τους πολλούς που έχω εργαστεί, πάντα θα είναι και για πολλούς λόγους ο ξεχωριστός για εμένα!

Και έτσι όπως τελειώνει σιγά – σιγά άλλη μια σχολική χρονιά έρχεται στη σκέψη μου η «ποιητική» έκφραση ορισμένων, φυσικά εκτός χώρου ευρισκομένων: Εσείς οι καθηγητές, τι ανάγκη έχετε; Κάθεστε 3 μήνες το καλοκαίρι και 15 ημέρες Χριστούγεννα και Πάσχα.

Για αρχή

Είναι εξ ορισμού «ατόπημα» να θεωρείς ότι έχεις σωστή άποψη για ένα εργασιακό χώρο στον οποίο δεν βρίσκεσαι. Πολύ απλά, δεν μπορείς να γνωρίζεις ούτε το πως λειτουργεί ένα άγνωστο σε εσένα περιβάλλον, και φυσικά ούτε τις ικανότητες που πρέπει να έχουν τα άτομα που εργάζονται σε αυτό.

Με την ανάλογη λογική, ο καθηγητής δεν γνωρίζει τις συνθήκες του δικού σου εργασιακού χώρου.

Το πολύ απλό του σκεπτικού μου θα είναι απόλυτα κατανοητό σε οποιονδήποτε δεν έχει την ψευδαίσθηση ότι ο εγκέφαλός του έχει ξεπεράσει τις ανθρώπινες δυνατότητες.

Περί καθηγητών

Για να δούμε τα πράγματα από μέσα. Δηλαδή όχι με την ιδιότητα του εξ αποστάσεως «παρατηρητή - σχολιαστή», αλλά με αυτή ενός «πραγματικά» ευρισκόμενου στο χώρο της εκπαίδευσης.

1. Ο χρόνος που ο καθηγητής που ασχολείται με τις τελευταίες τάξεις του Λυκείου, σύμφωνα με τους δικούς σου όρους «κάθεται» είναι ένας καλοκαιρινός μήνας - ο Αύγουστος, και 7 ημέρες στις εορτές των Χριστουγέννων και του Πάσχα.

Κατά το διάστημα δε της παραπάνω «ξεκούρασής» του πρέπει να προετοιμάσει το υλικό του για τη νέα χρονιά και να διορθώσει ή φτιάξει διαγωνίσματα αντίστοιχα.

2. Σύμφωνα με μελέτη της Unesco κάθε ώρα διδακτικού έργου ενός καθηγητή αντιστοιχεί σε 4 ώρες εργασίας γραφείου.

Οι λόγοι είναι πολλοί. Μερικούς μπορείς να τους διαβάσεις εδώ "Τα δύσκολα πρέπει ενός καθηγητή".

3. Η ικανότητα επικοινωνίας αν δεν έρχεσαι στη δουλειά σου σε άμεση επαφή με ανθρώπους δεν είναι απαραίτητη προϋπόθεση.

Ακριβώς αντίθετα, για ένα καθηγητή, αυτό θεωρείται εκ των ουκ άνευ.

Δεν είναι απλό να μπορεί να διαχειριστεί διαφορετικές προσωπικότητες μαθητών αλλά και γονιών διατηρώντας ισορροπίες, ενώ ταυτόχρονα είναι «αναγκαίο» να είναι «κοντά» στον μαθητή, όχι για το θεαθήναι αλλά ουσιαστικά.

4. Ο τρόπος που θα μιλήσει, θα μεταφέρει, θα κατευθύνει δεν «αναγράφεται» σε κάποιο σημείου του εσωτερικού κανονισμού του χώρου που διδάσκει.

Ανακαλύπτεται από τον ίδιο και πρέπει να εφαρμόζεται προς την σωστή για τον μαθητή κατεύθυνση.

Δυνατότητα λάθους δεν υπάρχει. Και αν αυτό συμβεί, δύσκολα θα το συγχωρέσει πρώτα εκείνος στον εαυτό του.

5. Το προηγούμενο σημαίνει ανάληψη μεγάλης ευθύνης που δεν περιορίζεται στη μεταφορά της γνώσης ή την προετοιμασία.

Αυτή είναι η πρώτη μετάφραση.

Υπάρχουν όμως και πολλές άλλες που σχετίζονται με την «επαφή» με τον μαθητή, την οποία επαφή σε αυτή την ηλικία του, καλείται και εκείνος να διαχειριστεί ή και ενίοτε να αποκαταστήσει.

Δεν θα είναι υπερβολή αν τουλάχιστον για αυτή την περίοδο του δοθεί ο ρόλος του δεύτερου γονιού.

6. Για τη σωστή προετοιμασία του μαθητή δεν αρκούν οι γνώσεις του.

Απαραίτητο συμπλήρωμα είναι η μεταδοτικότητα, η σαφήνεια, η προσαρμογή του λόγου του ανά διαφορετική περίπτωση.

Δεν υπάρχουν πάλι «γενικές οδηγίες» ή «κουτάκια» σε αυτά που μεταφέρει. Είναι πολύ πιθανό ο καθένας να «ακούει» με τον δικό του τρόπο. Και αυτός δεν αναγράφεται στα στοιχεία της ταυτότητάς του. Ο καθηγητής πρέπει να τον ανακαλύψει.

7. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, ο ίδιος είναι υποχρεωμένος να ισορροπήσει, να αντέξει, να εμψυχώσει χωρίς να υπερβάλλει, ενώ ταυτόχρονα να «κρύψει» το δικό του άγχος μέχρι και την ημέρα που ο μαθητής θα δώσει το μάθημά του στις πανελλαδικές εξετάσεις.

Και ω της τύχης του αν αυτό είναι το τελευταίο στη σειρά. Όπως ακριβώς έχω την «τύχη» να είναι το δικό μου. Η οικονομία.

Κλείνοντας

Θα μπορούσα να αναφέρω και πολλά άλλα που επιβάλλεται να χαρακτηρίζουν εκείνον τον καθηγητή που αγαπάει αυτό που κάνει αλλά και που αισθάνεται υπεύθυνος για την δουλειά του.

Όμως ο λόγος που κατέγραψα αυτές τις σκέψεις δεν είναι αυτός.

Αυτό που πραγματικά θα ήθελα είναι να «αντιληφθεί» ο όποιος εύκολα γίνεται κριτής καταστάσεων που αγνοεί, την πραγματικότητα στο μέσα του χώρου της εκπαίδευσης, και όχι αυτό που νομίζει ότι είναι.

Ίσως τότε, το: εσείς οι καθηγητές ..έχει διαφορετική συνέχεια στην σκέψη του.

Το κίνητρο για να γράψεις ένα βιβλίο – βοήθημα για την Οικονομία/ΑΟΘ θα μπορούσε να «ονομάζεται» προσωπική προβολή, πωλήσεις, φιλοδοξία, ματαιοδοξία, αίσθηση του «καλύτερου» αλλά και ενδεχομένως επιθυμία μεταφοράς γνώσης.

Αν ισχύει το τελευταίο, γεννιέται ένα ερώτημα. Μεταφέρεις γνώση για να διαφημίσεις αυτά που σου προσέφεραν τα πτυχία και η εμπειρία σου ή ενδιαφέρεσαι να «προσαρμόσεις» τη γνώση σου στον τρόπο που αντιλαμβάνεται ένας νέος 17 – 18 χρονών;

Ωραία και πως θα γίνει αυτή η προσαρμογή;

Ασφαλώς έχοντας πρώτα «ανακαλύψει» ποιοι ήταν οι «αποτελεσματικοί» δίαυλοι επικοινωνίας που εντόπισες διδάσκοντας την Οικονομία/ ΑΟΘ στους όποιους χώρους βρέθηκε ο καθένας μας.

Δεν θα την έλεγα εύκολη διαδικασία, μια και μεταφέρεις την «οικονομική λογική» σε παιδιά που δεν έχουν αποκτήσει ακόμα «οικονομική παιδεία». Είναι απορίας άξιον γιατί «καθυστερούν» τόσο πολύ τα οικονομικά ακούσματα στην δευτεροβάθμια εκπαίδευση..

Ποιο είναι το κατάλληλο βιβλίο ΑΟΘ που θα επιλέξω;

Ευτυχώς η γκάμα των επιλογών δεν είναι μικρή. Και το ευτυχώς «πηγαίνει» στο ότι ο κάθε συγγραφέας «δεν» γνώρισε τα ίδια με εσένα παιδιά.

Διαπίστωσε επομένως διαφορετικούς τρόπους αντίληψης τους οποίους ανέλυσε και το «προϊόν» αυτής της εμπειρίας το κατέγραψε στο βιβλίο του.

Είμαι της άποψης ότι το να θεωρείς το δικό σου βιβλίο σαν το καλύτερο, δεν είναι μόνο εγωιστικό αλλά ταυτόχρονα εκτός πραγματικότητας. Εκτός βέβαια αν πιστεύεις ότι έχεις «γνωρίσει» τον οποιοδήποτε διαφορετικό τρόπο αντίληψης που υπάρχει σε μαθητή..

Με άλλα λόγια η έννοια του ανταγωνισμού δεν έχει θέση σε αυτή τη συζήτηση.

Επειδή το δικό μου σκεπτικό είναι αυτό θα ήθελα να μεταφέρω ονόματα συναδέλφων οικονομολόγων με ενδιαφέρον συγγραφικό έργο πάνω στην Οικονομία/ΑΟΘ. Ασφαλώς αναφέρομαι σε άτομα που γνωρίζω προσωπικά. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχουν και άλλοι συνάδελφοι με εξαιρετικές εργασίες.

Με αλφαβητική σειρά λοιπόν: «Γιώργος Δρέτας, Γιώργος Καμαρινός, Άρης Νότης, ο εκλιπών Παντελής Τέντες, Γιώργος Τζήρος, Μαρία Τζώρτζη, Ανδρέας Χατζηανδρέου,  και τέλος αυτός που γράφει αυτές τις σκέψεις Μανώλης Αναστόπουλος».

ΥΓ. Η γνώση δεν σταματάει ποτέ και πάντα υπάρχουν τρόποι να την μεταφέρεις