Η οικονομία μέσα από τη καθημερινότητά μας

Επειδή  το «παράδοξο» του να διδάσκεται ένα πανελλαδικώς εξεταζόμενο μάθημα – η οικονομία - μόνο στην Γ’ Λυκείου εξακολουθεί να ισχύει, θα ήθελα να μεταφέρω τις απόψεις μου προς την κατεύθυνση της καλύτερης προετοιμασίας των μαθητών, μέσα σε αυτή την παράλογη «οπτική».

Ο υποψήφιος για τις σχολές οικονομίας και πληροφορικής, καλείται σε ένα ιδιαίτερα συμπιεσμένο χρονικό διάστημα - μόλις ενός χρόνου – να κατανοήσει και αφομοιώσει έννοιες, που στη μέχρι τώρα σχολική του ζωή, δεν έχει ακούσει.

Σαν άμεση συνέπεια, ο μαθητής, περισσότερο προσπαθεί να απομνημονεύσει παρά να καταλάβει, πόσο μάλιστα να εμβαθύνει στα «νέα» ακούσματα.

Οικονομικά ακούσματα πριν την παράδοση

Η προσωπική μου άποψη είναι, ότι τουλάχιστον, τα βασικά σημεία, της μακρο θα έπρεπε να διδάσκονται πριν την μικρο. Και αυτό, γιατί ένα παιδί 17-18 χρονών, αναμφίβολα έχει ακούσει στην καθημερινότητά του, περισσότερες φορές για το ΑΕΠ ή την ανεργία, παρά για την ελαστικότητα ζήτησης ή για το οριακό προϊόν.

Ανεξάρτητα από το προηγούμενο σκεπτικό, κάτι το οποίο δεν μπορούμε να μην αποδεχτούμε, είναι ότι ο άνθρωπος «καταλαβαίνει» καλύτερα μέσω αναφοράς σε παραδείγματα της καθημερινής ζωής του, όταν κάτι τέτοιο είναι εφικτό.

Σύμφωνα με τη δική μου προσέγγιση, από την πρώτη συνάντηση με τους μαθητές, θα φρόντιζα να τους περιγράψω κάποιες από τις «κινήσεις» μιας συνηθισμένης μέρας μου.

Μια καθημαρινή μέρα

Για να δούμε λοιπόν τα διάφορα που «συμβαίνουν» μέσα στην μέρα μου!

Καλώς ή κακώς, για να «ενεργοποιηθώ», χρειάζομαι, με το καλημέρα, καφέ! Κάποιος θα πει «Η ιδέα σου είναι. Μπορείς και χωρίς αυτόν». Δεν θα του πω ότι έχει άδικο, αλλά θα του εξηγήσω ότι, το να πίνω καφέ, μου έγινε «συνήθεια». Και συνεχίζοντας, θα του διευκρινίσω, ότι όταν λέμε ότι κάτι «μου έγινε συνήθεια», εννοούμε ότι πριν δεν «ασχολούμαστε» με αυτό. Με άλλα λόγια, δεν αποτελούσε ανάγκη για εμάς, και επομένως δεν «αγοράζαμε» το αντίστοιχο αγαθό για να την ικανοποιήσουμε. Τώρα όμως το αγοράζουμε. Ή αν το θέλετε αλλιώς, εμφανίστηκε μια «νέα ανάγκη».

Βέβαια, αρκετά συχνά, τον espresso θα προτιμήσω να τον πιω, σε ένα από τα ωραία καφέ της γειτονιάς μου. Ε, όπως και να το κάνουμε, θα δω κόσμο, θα ακούσω τη μουσική που πάντα έχει, θα κάτσω αναπαυτικά σε μια από τις πολυθρόνες του, α και δεν θα πλύνω μετά το φλυτζάνι..Αυτό το σκηνικό το έχω δει πόσες φορές στις «διαφημίσεις». Άνθρωπος είμαι. Επηρεάζομαι! Με αυτό τον τρόπο εξάλλου, δεν θα «γεμίσω» περισσότερο, από να έπινα το καφεδάκι σπίτι μου; Ε, και αυτό το παραπάνω «γέμισμα» τι σημαίνει; Ότι «θέλω να ικανοποιώ τις ανάγκες μου στον μεγαλύτερο δυνατό βαθμό».

Ωραία τα λέμε, αλλά ήρθε και η ώρα που πρέπει να φύγω από το καφέ γιατί έχουμε και δουλειές. Ναι, αλλά «μάλλον» θα πρέπει να πληρώσω! Δηλαδή, το καφεδάκι, από το καφέ «έφυγε» προς εμένα, και αντίθετα, από εμένα «φεύγουν» χρήματα προς το καφέ. Σαν «συναλλαγές, ροές ή σχέσεις» μεταξύ μιας επιχείρησης και ενός ατόμου δεν ακούγονται;

Πλήρωσα 3,8 € για ένα fredo esperesso. Όχι ότι μου «πολυάρεσε», αλλά συνέχισα τη μέρα μου, μέχρι που έφτασα στο χώρο εργασίας μου. Εκεί, άρχισα τους υπολογισμούς! Αν πίνω στο καφέ, το espess-ακι μου κάθε μέρα, θα πληρώνω για καφέ περίπου 120€ το μήνα. Οι υπολογισμοί ήταν να μην αρχίσουν!. Και για κάτσε, αν εγώ βγάζω 1.200€ το μήνα, το 10% θα «πηγαίνει» για καφέ; Ή αν το μηνιαίο εισόδημά μου είναι 2.400€, το μερίδιο του καφέ θα είναι 5%; Και πως θα καλύπτω με το «περιορισμένο εισόδημά μου» τις άλλες ανάγκες μου, όπως για παράδειγμα, για τροφή, ντύσιμο, διασκέδαση, λογαριασμούς ρεύματος, τηλεφώνου, ενδεχομένως ενοικίου, κ.α;

 

Συμπέρασμα!

Άκου να δεις (μου λέω), από εδώ και πέρα, δεν θα πίνεις το καφεδάκι σου και μετά θα βλέπεις αν με τα υπόλοιπα χρήματα που έχεις αν μπορείς να καλύψεις τις υπόλοιπες ανάγκες σου. Θα κάνεις το αντίθετο. Δηλαδή λαμβάνοντας πρώτα υπόψη «το εισόδημα σου» θα φτιάξεις μια λίστα με «τι μπορείς να αγοράζεις και σε ποιες ποσότητες». Α και μη ξεχνάς να βάλεις και κάτι στην άκρη. Ποτέ δεν ξέρεις πως ξημερώνει ή αυριανή μέρα. Και βέβαια, αν ξεχάσεις το τελευταίο που λέγεται «αποταμίευση», το ταξιδάκι στην Τοσκάνη που σχεδιάζεις, θα μείνει στα σχέδια!

Κλείνοντας

Δεν θα χρειαζόμουν πάνω από μισή ώρα για να αφηγηθώ τις κινήσεις αλλά και τις σκέψεις των πρώτων 2-3 ωρών της μέρας μου. Μέσα σε αυτό το μικρό διάστημα, πιστεύω ότι θα «πέρναγα» έννοιες που αργότερα τα παιδιά θα διαβάσουν στο σχολικό τους βιβλίο.  Και ίσως, τότε, θυμηθούν την παραπάνω «ιστορία». Αν συμβεί αυτό, που θεωρώ ότι θα συμβεί, τα οικονομικά ακούσματα που έπονται δεν θα τους είναι τόσο «ξένα», μια και θα βρίσκονται πιο κοντά στην καθημερινότητα του καθηγητή τους, η οποία αναλογικά, είναι και δική τους.

 

ΥΓ. Εύχομαι οι παραπάνω απόψεις οι οποίες αναφέρονται και στο πρώτο μεταπτυχιακό μου "Why examples should precede theory" να φανούν χρήσιμες σε συναδέλφους καθηγητές , αλλά και σε μαθητές.

Βιβλίο (Κυκλοφόρησε): 164 ΣΕΛΙΔΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ – Μια περιήγηση στον πραγματικό της κόσμο

Οικονομία! Οικονομικές αποφάσεις και θεωρίες, καθημερινή – μερικές φορές – μη συνειδητοποιημένη εφαρμογή τους. Πολλοί οι συμμετέχοντες. Διαφορετικά τα συμφέροντα. Όμως, κοινός ο στόχος, ο πλουτισμός!

Στο βιβλίο μου, «164 ΣΕΛΙΔΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ – Μια περιήγηση στον πραγματικό της κόσμο», φωτογραφίζω τη «λογική» των συμμετεχόντων, ώστε στο τέλος, αφενός, να αντιληφθούμε τη «λογική» της ίδιας της οικονομίας, και αφετέρου, να «δούμε», ή καλύτερα να «παραδεχθούμε», την εφαρμογή της στις καθημερινές αποφάσεις μας.

Το πάζλ της Οικονομίας

Για να ολοκληρώσεις την κατασκευή ενός πάζλ, αναμφίβολα, χρειάζεται να «βρεις» εκείνα τα κομμάτια του που ταιριάζουν στη σωστή θέση.

Μεταφερόμενοι στο χώρο της οικονομίας, τα κομμάτια του πάζλ, είναι – μεταξύ άλλων –, οι καταναλωτές, οι επιχειρήσει, το κράτος, οι τράπεζες, το χρηματιστήριο, κ.α.

Με αυτό το βιβλίο, αυτό που θέλω, είναι να αποκωδικοποιήσω τα «πραγματικά» χαρακτηριστικά των συμμετεχόντων. Να δούμε, δηλαδή,  την «αληθινή» εικόνα των κομματιών του πάζλ, ώστε να καταλάβουμε τον τρόπο που λειτουργούν, το στόχο τους, τις δυνατότητές τους, αλλά και το πλέγμα των περιορισμών που έχουν.

Ο στόχος του βιβλίου

Στόχος μου, λοιπόν, δεν είναι να προστεθεί άλλο ένα βιβλίο για την οικονομία στα τόσο πολλά, και αξιόλογα, που κυκλοφορούν. Αντίθετα, με απλό, αλλά όχι απλοϊκό λόγο, η επιθυμία μου είναι να γνωρίσει ο αναγνώστης – ανεξάρτητα από τη ειδικότητά του -, μέσα από ανάλυση, παραδείγματα, και ιστορικές αναφορές, τον «πραγματικό» ρόλο των συμμετεχόντων, αλλά και την καθημερινή εμφάνιση της «λογικής» της οικονομίας στις αποφάσεις μας. Ίσως, με αυτό τον τρόπο, βρεθούμε πιο κοντά στο να «καταλάβουμε» τους μηχανισμούς της οικονομίας. Και αν αυτό συμβεί, οι όποιες λανθασμένες αποφάσεις μας, αναμφίβολα, θα περιορισθούν.

«Πάντα πίστευα, ότι όταν «πραγματικά» καταλάβεις κάτι, τότε μπορείς να το αντιμετωπίσεις με επιτυχία».

Το βιβλίο, μπορείτε να το προμηθευτείτε εδώ: https://econtopia.gr/product/164-selides-oikonomias-mia-perihghsh-ston-pragmatiko-ths-kosmo/

Οικονομία (ΑΟΘ) – Τι θα περίμενα από τα θέματα του 2022

Οικονομία! Ένας χώρος αλληλοεξαρτώμενων μεταβολών. Εκεί που η «σωστή» κίνηση προς την επίτευξη «ενός» στόχου πιθανότατα θα σου δημιουργήσει  «πρόβλημα» σε κάποιο άλλο μακροοικονομικό μέγεθος.  Το περιβάλλον εκείνο που η φάση της οικονομίας είναι εκείνη που μπορεί να μετονομάσει μια κίνηση από ενδεδειγμένη σε λανθασμένη. Εκεί που η στάθμιση του κόστους ευκαιρίας της όποιας επιλογής είναι το αυστηρά απαιτούμενο.

Τι σημαίνουν όλα αυτά;

Γνώση με έντονο χαρακτηριστικό την κριτική ή συνθετική σκέψη.

 

Πανελλαδικές εξετάσεις 2022

Δύο μόλις μέρες πριν οι μαθητές εξεταστούν στην Οικονομία (πρώην ΑΟΘ) θα ήθελα να δω στα θέματα τα παραπάνω χαρακτηριστικά της επιστήμης.

Ασφαλώς δεν αναφέρομαι σε ένα επίπεδο θεμάτων που θα ξεφεύγει της «λογικής» των εισαγωγικών εξετάσεων στα πανεπιστήμια.

Αυτό όμως που θα ήθελα να υπάρχει ονομάζεται «ανταμοιβή της προσπάθειας απόκτησης κριτικής σκέψης».

Πολλοί αναφέρονται σε «κλιμακούμενο βαθμό δυσκολίας των θεμάτων».

Ναι, θα περίμενα στα 3 από τα 4 θέματα κάποια μόρια να «απαιτούν» το παραπάνω του «έμαθα κάτι απ έξω».

Στη σκέψη μου μοιάζει με το ορισμό της αντίφασης όταν σε ένα χώρο που τον χαρακτηρίζει η πολυπλοκότητα και η συνεπαγωγική σκέψη λειτουργώ με μια (ατυχώς) επαναλαμβανόμενη στείρα συνθετικής σκέψης λογική.

 

Κλείνοντας

Με καμία έννοια οι παραπάνω σκέψεις μου δεν θέλουν να «δυσκολέψουν» την προσπάθεια των υποψήφιων φοιτητών.

Ακριβώς αντίθετα, θα ήθελα κάποτε να δω την «αλλαγή» της λογικής των θεμάτων, ώστε με την προσαρμοσμένη διδασκαλία, από εμάς τους καθηγητές, να «διευκολύνουμε» την προσπάθεια των μαθητών, αλλά και να τους προετοιμάσουμε καλύτερα για το επίπεδο των Πανεπιστημίων.

Δεκαεννέα χρόνια παρουσίας μου στα Φροντιστήρια ΠΡΟΣ - Αγία Παρασκευή.

Έχουν περάσει σχεδόν 20 χρόνια από τότε που άρχισα την συνεργασία μου με τα Φροντιστήρια ΠΡΟΣ στην Αγία Παρασκευή. Σε ένα συνηθισμένο εργασιακό βίο το τόσο μεγάλο διάστημα παρουσίας στον ίδιο χώρο είναι αρκετά σπάνιο. Πάντα όμως υπάρχει μια εξήγηση που καταργεί τον κανόνα και αιτιολογεί την διατήρηση μιας τόσο πολυετούς εργασιακής σχέσης.

Η πρώτη συνάντηση

Δεν χρειάστηκαν πάνω από 20 λεπτά μεταξύ του υπεύθυνου των προσλήψεων και εμένα για να καταλάβουμε ότι ο ένας έψαχνε τον άλλο. Από την πολύ αρχή της συζήτησης η συμφωνία συνεργασίας ήταν ορατή και στα δύο μέλη. Είναι από εκείνες τις περιπτώσεις που η «ατμόσφαιρα» προδίδει από νωρίς το αποτέλεσμα.

Το πρώτο διάστημα

Δεν ξέρω πόσο συχνά, ειδικά στις αρχές μιας εργασιακής σχέσης, ο νέος καθηγητής (εργαζόμενος) ρωτάει την διεύθυνση για κάποια διαδικαστικά του μαθήματός του θέματα και η απάντηση που παίρνει είναι «Να κάνεις αυτό που νομίζεις».

Τι σημαίνει αυτό;

Αρχικά εμπιστοσύνη σωστής επιλογής του προσωπικού, ταυτόχρονα όμως και παντελή έλλειψη της - με την κακή έννοια - άσκησης δύναμης ή εξουσίας. Τελικά όμως δηλώνει και «επίπεδο».

Περί επιπέδου

Η λέξη «επίπεδο» στους χώρους διδασκαλίας (μεταφοράς γνώσης) έχει πολλές μορφές ορατές από μαθητές, γονείς, καθηγητές ή γενικά παρατηρητές.

Για τους μαθητές, αυτό το επίπεδο, δεν περιορίζεται στην ύπαρξη καλών καθηγητών που θα συμμετέχουν στην επιτυχία του υποψήφιου φοιτητή.

Η μετάφρασή της λέξης αγγίζει και πολλά άλλα κομμάτια αυτού που λέγεται «καλός καθηγητής».

Και αυτά σχετίζονται με την συμπεριφορά του καθηγητή στο διάλλειμα. Σε εκείνα τα απαραίτητα (για εμένα) 5 λεπτά διακοπής του μαθήματος  για να υπάρξει μέσα από ένα αστείο, εκτόνωση της προσπάθειας αφομοίωσης. Σε εκείνο το χρόνο που ο καθηγητής θα πλησιάσει τον μαθητή «ακούγοντας» τις φοβίες του ή την χαμηλή αυτοεκτίμηση για να δουλέψει και πάνω σε αυτά. Σε εκείνο το «στυλ» του καθηγητή που κάνει τον μαθητή ερχόμενο στο φροντιστήριο να αισθάνεται ότι δεν πάει κάπου επειδή πρέπει, αλλά επειδή μαζί με την σωστή προετοιμασία του θα περάσει όμορφα.

Και η ύπαρξη όλων των προηγούμενων στον συγκεκριμένο χώρο, οδήγησε στο αυτονόητο αποτέλεσμα.

ΕΠΙΤΥΧΙΕΣ των μαθητών, ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑ που σε έλκει, ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ ευχαριστημένους!

Κλείνοντας

Ένας από τους λόγους που οδηγεί μια ομαδική δουλειά σε επιτυχές αποτέλεσμα βρίσκεται στη λέξη «συνεργασία».

Είναι πράγματι «δύσκολη» λέξη, όχι για να την πεις, αλλά για να υλοποιήσεις σωστά την έννοιά της.

Προσωπικά, αυτό που «επέβαλε» την παρουσία μου στα Φροντιστήρια ΠΡΟΣ για 20 χρόνια βρίσκεται στην «συνεργασία» με την λογική της να είναι όπως εγώ την αντιλαμβάνομαι. Και αυτή η λογική βασίζεται σε μια αμφίδρομη σχέση που οδηγεί στην  βελτίωση και των δύο μελών.

Και πράγματι μαζί με το μεγάλωμα του ΠΡΟΣ μέσα από τις επιτυχίες του, μεγάλωνα και εγώ σαν καθηγητής.

Μέσα από αυτές τις γραμμές θέλω να ευχαριστήσω τον συγκεκριμένο χώρο που παρά το ότι είναι ένας από τους πολλούς που έχω εργαστεί, πάντα θα είναι και για πολλούς λόγους ο ξεχωριστός για εμένα!

Διδασκαλία – Ένας εσωτερικός πλουτισμός

Είναι αλήθεια ότι ξέρω ελάχιστους ανθρώπους που εργάζονται από χόμπι. Χωρίς αμφιβολία ο εργαζόμενος έχει φιλοδοξίες, αναζητά ανάλογη χρηματική αμοιβή και καταξίωση που θα οδηγήσουν σε μια βελτίωση του επιπέδου ζωής του.

Αυτή η βελτίωση όμως υπάρχουν φορές που πηγάζει από αυτό που στη δική μου σκέψη ονομάζεται εσωτερικός πλουτισμός. Και ξέρετε αυτή η έννοια δεν έχει αναγκαστικά «χρηματικό υπόβαθρο».

Διδασκαλία – Τα πρώτα χρόνια

Δεν προέρχομαι από οικογένεια εκπαιδευτικών, οπότε η απόφασή μου να γίνω καθηγητής στα οικονομικά προέρχεται από άλλους παράγοντες. Και αυτοί ήταν ένας καθηγητής έκθεσης όταν προετοιμαζόμουν για τις πανελλαδικές και δύο καθηγητές μου στο Πανεπιστήμιο - στην Α.Σ.Ο.Ε.Ε.

Η παρουσία αυτών των ατόμων στα μαθητικά και φοιτητικά μου χρόνια έδρασε καταλυτικά για το μετά της καριέρας μου. Στα χρόνια που είχα την τύχη να τους ακούω εισέπραξα την αύρα αλλά και τη μοναδικότητα αυτού που λέγεται μεταφορά γνώσης, προβληματισμός και άνοιγμα σκέψης.

Από τα πρώτα βήματά μου σαν καθηγητής συνειδητοποίησα ότι το όφελος σε αυτό το χώρο δεν βρισκόταν στις οικονομικές απολαβές, αλλά στο «πρόσωπο» των παιδιών.

Εκεί έβλεπα την ικανοποίηση και αυτή ήταν ορατή από πολλές διαφορετικές «γωνίες». Υπήρχε ένα - όχι πάντα λεκτικό - ευχαριστώ που συμμετείχες θετικά στο παρακάτω της ζωής μου (Η Συμμετοχή του καθηγητή στο παρακάτω της ζωής των άλλων).

Τα επόμενα στάδια

Κάποιος θα ονόμαζε τα προηγούμενα «ρομαντική» εκδοχή. Για εμένα όμως δεν λειτούργησε έτσι. Αντλούσα (και ασφαλώς εξακολουθώ να αντλώ) μεγάλη ικανοποίηση όταν ένας πρώην μαθητής μου προχωρούσε στη ζωή του και ξεπερνούσε την όποια δική μου πορεία.

Και μέσα σε αυτή τη διαδικασία καιροφυλακτεί μια άλλη έννοια που λέγεται «ανταγωνισμός».

Η συγκεκριμένη λέξη (στο δικό μου λεξικό) έχει μόνο θετική λογική. Και σε αυτή δεν υπάρχουν ερμηνείες που περιλαμβάνουν τον φόβο, τα μυστικά ή την έλλειψη εμπιστοσύνης στον εαυτό σου.

Πολύ απλά, αν είσαι πράγματι «καλός» σε αυτό που προσφέρεις δεν χρειάζεται να χρησιμοποιήσεις διάφορους τρόπους για να «βγεις» πάνω από τους άλλους στο χώρο σου.

Ο χώρος σου είναι αυτός που θα αποφασίσει για τη θέση που θα σε κατατάξει. Και τα κριτήριά του δεν είναι προσωρινά ή ευκαιριακά. Αντίθετα θέλουν χρόνο για να μεταφράσουν την όποια προσφορά σου και στα όποια επίπεδα υπάρχουν στη «συνεργασία»  μαθητή – καθηγητή.

Στο σημείο αυτό θέλω να αναφερθώ σε ένα εκλεκτό συνάδελφο, τον Γιώργο Καμαρινό   με τον ιδιαίτερα χρήσιμο ιστότοπό του http://www.economics.edu.gr/που καταλαβαίνω ότι έχουμε την ίδια λογική σχετικά με το τι σημαίνει «μεταφορά γνώσης».

Επίλογος

Όσοι σκάφτεστε να ασχοληθείτε με το χώρο της εκπαίδευσης μην περιμένετε τον πλουτισμό μέσα από αυτή την ενασχόλησή σας.

Η ικανοποίηση θα έρθει από τον εσωτερικό πλουτισμό που αισθάνεσαι όταν βλέπεις (όχι απαραίτητα ακούς) ένα ευχαριστώ στα μάτια των παιδιών που συνάντησες και δίδαξες.

Αν το τελευταίο ενδιαφέρει ή όχι είναι ασφαλώς θέμα προσωπικής «ερμηνείας» του καθενός.

Εσείς οι καθηγητές…

Και έτσι όπως τελειώνει σιγά – σιγά άλλη μια σχολική χρονιά έρχεται στη σκέψη μου η «ποιητική» έκφραση ορισμένων, φυσικά εκτός χώρου ευρισκομένων: Εσείς οι καθηγητές, τι ανάγκη έχετε; Κάθεστε 3 μήνες το καλοκαίρι και 15 ημέρες Χριστούγεννα και Πάσχα.

Για αρχή

Είναι εξ ορισμού «ατόπημα» να θεωρείς ότι έχεις σωστή άποψη για ένα εργασιακό χώρο στον οποίο δεν βρίσκεσαι. Πολύ απλά, δεν μπορείς να γνωρίζεις ούτε το πως λειτουργεί ένα άγνωστο σε εσένα περιβάλλον, και φυσικά ούτε τις ικανότητες που πρέπει να έχουν τα άτομα που εργάζονται σε αυτό.

Με την ανάλογη λογική, ο καθηγητής δεν γνωρίζει τις συνθήκες του δικού σου εργασιακού χώρου.

Το πολύ απλό του σκεπτικού μου θα είναι απόλυτα κατανοητό σε οποιονδήποτε δεν έχει την ψευδαίσθηση ότι ο εγκέφαλός του έχει ξεπεράσει τις ανθρώπινες δυνατότητες.

Περί καθηγητών

Για να δούμε τα πράγματα από μέσα. Δηλαδή όχι με την ιδιότητα του εξ αποστάσεως «παρατηρητή - σχολιαστή», αλλά με αυτή ενός «πραγματικά» ευρισκόμενου στο χώρο της εκπαίδευσης.

  1. Ο χρόνος που ο καθηγητής που ασχολείται με τις τελευταίες τάξεις του Λυκείου, σύμφωνα με τους δικούς σου όρους «κάθεται» είναι ένας καλοκαιρινός μήνας - ο Αύγουστος, και 7 ημέρες στις εορτές των Χριστουγέννων και του Πάσχα.

Κατά το διάστημα δε της παραπάνω «ξεκούρασής» του πρέπει να προετοιμάσει το υλικό του για τη νέα χρονιά και να διορθώσει ή φτιάξει διαγωνίσματα αντίστοιχα.

  1. Σύμφωνα με μελέτη της Unesco κάθε ώρα διδακτικού έργου ενός καθηγητή αντιστοιχεί σε 4 ώρες εργασίας γραφείου.

Οι λόγοι είναι πολλοί. Μερικούς μπορείς να τους διαβάσεις εδώ "Τα δύσκολα πρέπει ενός καθηγητή".

  1. Η ικανότητα επικοινωνίας αν δεν έρχεσαι στη δουλειά σου σε άμεση επαφή με ανθρώπους δεν είναι απαραίτητη προϋπόθεση.

Ακριβώς αντίθετα, για ένα καθηγητή, αυτό θεωρείται εκ των ουκ άνευ.

Δεν είναι απλό να μπορεί να διαχειριστεί διαφορετικές προσωπικότητες μαθητών αλλά και γονιών διατηρώντας ισορροπίες, ενώ ταυτόχρονα είναι «αναγκαίο» να είναι «κοντά» στον μαθητή, όχι για το θεαθήναι αλλά ουσιαστικά.

  1. Ο τρόπος που θα μιλήσει, θα μεταφέρει, θα κατευθύνει δεν «αναγράφεται» σε κάποιο σημείου του εσωτερικού κανονισμού του χώρου που διδάσκει.

Ανακαλύπτεται από τον ίδιο και πρέπει να εφαρμόζεται προς την σωστή για τον μαθητή κατεύθυνση.

Δυνατότητα λάθους δεν υπάρχει. Και αν αυτό συμβεί, δύσκολα θα το συγχωρέσει πρώτα εκείνος στον εαυτό του.

  1. Το προηγούμενο σημαίνει ανάληψη μεγάλης ευθύνης που δεν περιορίζεται στη μεταφορά της γνώσης ή την προετοιμασία.

Αυτή είναι η πρώτη μετάφραση.

Υπάρχουν όμως και πολλές άλλες που σχετίζονται με την «επαφή» με τον μαθητή, την οποία επαφή σε αυτή την ηλικία του, καλείται και εκείνος να διαχειριστεί ή και ενίοτε να αποκαταστήσει.

Δεν θα είναι υπερβολή αν τουλάχιστον για αυτή την περίοδο του δοθεί ο ρόλος του δεύτερου γονιού.

  1. Για τη σωστή προετοιμασία του μαθητή δεν αρκούν οι γνώσεις του.

Απαραίτητο συμπλήρωμα είναι η μεταδοτικότητα, η σαφήνεια, η προσαρμογή του λόγου του ανά διαφορετική περίπτωση.

Δεν υπάρχουν πάλι «γενικές οδηγίες» ή «κουτάκια» σε αυτά που μεταφέρει. Είναι πολύ πιθανό ο καθένας να «ακούει» με τον δικό του τρόπο. Και αυτός δεν αναγράφεται στα στοιχεία της ταυτότητάς του. Ο καθηγητής πρέπει να τον ανακαλύψει.

  1. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, ο ίδιος είναι υποχρεωμένος να ισορροπήσει, να αντέξει, να εμψυχώσει χωρίς να υπερβάλλει, ενώ ταυτόχρονα να «κρύψει» το δικό του άγχος μέχρι και την ημέρα που ο μαθητής θα δώσει το μάθημά του στις πανελλαδικές εξετάσεις.

Και ω της τύχης του αν αυτό είναι το τελευταίο στη σειρά. Όπως ακριβώς έχω την «τύχη» να είναι το δικό μου. Η οικονομία.

Κλείνοντας

Θα μπορούσα να αναφέρω και πολλά άλλα που επιβάλλεται να χαρακτηρίζουν εκείνον τον καθηγητή που αγαπάει αυτό που κάνει αλλά και που αισθάνεται υπεύθυνος για την δουλειά του.

Όμως ο λόγος που κατέγραψα αυτές τις σκέψεις δεν είναι αυτός.

Αυτό που πραγματικά θα ήθελα είναι να «αντιληφθεί» ο όποιος εύκολα γίνεται κριτής καταστάσεων που αγνοεί, την πραγματικότητα στο μέσα του χώρου της εκπαίδευσης, και όχι αυτό που νομίζει ότι είναι.

Ίσως τότε, το: εσείς οι καθηγητές ..έχει διαφορετική συνέχεια στην σκέψη του.

 

Ένα καινούριο μονοπάτι

Είναι μερικές φορές που κάποιοι παράγοντες, έτσι «συνεννοούνται» μεταξύ τους, και σου ζητούν να δοκιμάσεις τον εαυτό σου σε κάτι «καινούριο». Εμφανίζονται γενικά στη ζωή και μπορεί να αφορούν διάφορους χώρους της, όπως σχέσεις, επαγγέλματα ή αλλαγή θεώρησης καταστάσεων.

Αρκετοί τις ονομάζουν συγκυρίες.

Προσωπικά, επειδή δεν είμαι θιασώτης των συμπτώσεων, θα τις έλεγα προκλήσεις για να μετρήσεις τις ικανότητές σου αλλά και τη δύναμη των θέλω σου.

 

Η πρώτη μέρα στο καινούριο μονοπάτι

Στο χώρο μου – αυτόν της εκπαίδευσης, φαντάζομαι και σε άλλους, αρκετοί θα ήθελαν αυτή η πρώτη μέρα που θα διδάξουν να καθυστερήσει. Θα προτιμούσαν την «αναβολή» της συνάντησης με  τον μαθητή.

Πολλοί είναι οι λόγοι αυτής της «ταραχής» που προκαλεί η επικείμενη παρουσία σε αυτό το νέο χώρο. Θα είμαι καλός; Μπορώ να μεταφέρω; Ξέρω το τι πρέπει ακριβώς να πω; Με ποια σειρά; Έχω «εγώ» αυτές τις γνώσεις; Εγώ θα είμαι τόσο καλός όσο οι άλλοι;

Αν τώρα δεν «πρόλαβε» ο εαυτός να σου μιλήσει για εσένα ή δεν θέλησες να «μεταφράσεις» τις απόψεις άλλων για τις ικανότητές σου, τότε όλα τα προηγούμενα ερωτήματα παραμένουν δίχως απάντηση. Και το πιο πιθανό είναι να βλέπεις ένα «όχι».

 

Και τι χαρακτηρίζει αυτή τη νέα πορεία;

Δεν είναι λίγοι οι συνάδελφοι που έχω δει να διδάσκουν. Ο κάθε ένας έχει τα δυνατά του σημεία και τα αδύνατα – μαζί με όλους και εγώ.

Ιδανικά θα ήθελα από τον καθηγητή να έχει γνώσεις, δυνατότητα μεταφοράς αυτών, σαφήνεια, σωστή χρονολογική σειρά στο λόγο, ευγλωττία, ικανότητες επικοινωνίας και προσέγγισης, το χάρισμα να φέρνει παραδείγματα, και την εξυπνάδα προσαρμογής του "πως λέω κάτι ανάλογα σε ποιον το λέω".

Κάποιος θα πει, αν έχεις τα βασικά από τα προηγούμενα εφόδια με τον καιρό (τα χρόνια) θα έρθουν και τα υπόλοιπα.

Ίσως δεν θα διαφωνήσω με την προϋπόθεση βέβαια ότι σου αρέσει αυτό που κάνεις.

 

Όταν ξεπερνιούνται οι «υψηλές» προσδοκίες σου

Σχετικά πρόσφατα, αυτός ο «νέος δρόμος» εμφανίστηκε στην ήδη πετυχημένη πορεία ζωής ενός γνωστού μου ατόμου.

Πέρασαν ώρες δικής μου προσπάθειας να «περάσω» αυτό που έβλεπα. Και τα μάτια μου έβλεπαν μόνο θετική εικόνα.

Ο χρόνος θέλησε από την πρώτη μέρα να «αντικαταστήσει» τη θετική εικόνα με εντυπωσιακή παρουσία.

Δεν ξενίστηκα ακριβώς. Εντυπωσιάστηκα όμως από την «ταχύτητα» προσαρμογής του συγκεκριμένου ατόμου σε αυτό το νέο μονοπάτι και μάλιστα σε ένα επίπεδο που άλλοι θα χρειαζόντουσαν χρόνο για να φτάσουν.

Είναι κάποιοι άνθρωποι που έχουν ξεχωριστές ικανότητες σε πολλά διαφορετικά θέματα. Είναι μοναδικές παρουσίες.

Αν βρεθούν στο δρόμο σας επιμείνετε να τους θαυμάζετε. Τους αξίζει!

Αναζητώντας το βιβλίο – βοήθημα στην Οικονομία/ΑΟΘ. Ευτυχώς υπάρχουν αρκετά!

Το κίνητρο για να γράψεις ένα βιβλίο – βοήθημα για την Οικονομία/ΑΟΘ θα μπορούσε να «ονομάζεται» προσωπική προβολή, πωλήσεις, φιλοδοξία, ματαιοδοξία, αίσθηση του «καλύτερου» αλλά και ενδεχομένως επιθυμία μεταφοράς γνώσης.

Αν ισχύει το τελευταίο, γεννιέται ένα ερώτημα. Μεταφέρεις γνώση για να διαφημίσεις αυτά που σου προσέφεραν τα πτυχία και η εμπειρία σου ή ενδιαφέρεσαι να «προσαρμόσεις» τη γνώση σου στον τρόπο που αντιλαμβάνεται ένας νέος 17 – 18 χρονών;

Ωραία και πως θα γίνει αυτή η προσαρμογή;

Ασφαλώς έχοντας πρώτα «ανακαλύψει» ποιοι ήταν οι «αποτελεσματικοί» δίαυλοι επικοινωνίας που εντόπισες διδάσκοντας την Οικονομία/ ΑΟΘ στους όποιους χώρους βρέθηκε ο καθένας μας.

Δεν θα την έλεγα εύκολη διαδικασία, μια και μεταφέρεις την «οικονομική λογική» σε παιδιά που δεν έχουν αποκτήσει ακόμα «οικονομική παιδεία». Είναι απορίας άξιον γιατί «καθυστερούν» τόσο πολύ τα οικονομικά ακούσματα στην δευτεροβάθμια εκπαίδευση..

Ποιο είναι το κατάλληλο βιβλίο ΑΟΘ που θα επιλέξω;

Ευτυχώς η γκάμα των επιλογών δεν είναι μικρή. Και το ευτυχώς «πηγαίνει» στο ότι ο κάθε συγγραφέας «δεν» γνώρισε τα ίδια με εσένα παιδιά.

Διαπίστωσε επομένως διαφορετικούς τρόπους αντίληψης τους οποίους ανέλυσε και το «προϊόν» αυτής της εμπειρίας το κατέγραψε στο βιβλίο του.

Είμαι της άποψης ότι το να θεωρείς το δικό σου βιβλίο σαν το καλύτερο, δεν είναι μόνο εγωιστικό αλλά ταυτόχρονα εκτός πραγματικότητας. Εκτός βέβαια αν πιστεύεις ότι έχεις «γνωρίσει» τον οποιοδήποτε διαφορετικό τρόπο αντίληψης που υπάρχει σε μαθητή..

Με άλλα λόγια η έννοια του ανταγωνισμού δεν έχει θέση σε αυτή τη συζήτηση.

Επειδή το δικό μου σκεπτικό είναι αυτό θα ήθελα να μεταφέρω ονόματα συναδέλφων οικονομολόγων με ενδιαφέρον συγγραφικό έργο πάνω στην Οικονομία/ΑΟΘ. Ασφαλώς αναφέρομαι σε άτομα που γνωρίζω προσωπικά. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχουν και άλλοι συνάδελφοι με εξαιρετικές εργασίες.

Με αλφαβητική σειρά λοιπόν: «Γιώργος Δρέτας, Γιώργος Καμαρινός, Άρης Νότης, ο εκλιπών Παντελής Τέντες, Γιώργος Τζήρος, Μαρία Τζώρτζη, Ανδρέας Χατζηανδρέου,  και τέλος αυτός που γράφει αυτές τις σκέψεις Μανώλης Αναστόπουλος».

ΥΓ. Η γνώση δεν σταματάει ποτέ και πάντα υπάρχουν τρόποι να την μεταφέρεις

Βιβλία ΑΟΘ - βοηθήματα για τη Μικρο – Μακροοικονομία

Αυτά τα βιβλία ΑΟΘ – βοηθήματα της Μικρο – Μακροοικονομίας στοχεύουν να «οδηγήσουν» τη σκέψη του μαθητή – υποψήφιου των σχολών Οικονομίας και Πληροφορικής - ώστε να κατανοήσει τη λογική που βρίσκεται πίσω από τα οικονομικά ακούσματα.

Είναι μια καταγραφή εκείνων των τρόπων μεταφοράς της γνώσης που όλα αυτά τα χρόνια σαν καθηγητής Οικονομικών προσπαθώ να περάσω στους μαθητές μου.

Και αυτή η προσπάθεια μεταφοράς σχετίζεται με την «αποκωδικοποίηση» και την «ακολουθία» της οικονομικής σκέψης. Κάτι που «απομακρύνει» τη στείρα απομνημόνευση εννοιών, η οποία ασφαλώς δεν είναι αρκετή για να αντιμετωπίσει ο υποψήφιος με επιτυχία τις πανελλαδικές εξετάσεις.

Α΄ Τεύχος (Θεωρία - Εφαρμογές)

Μικρο Μακροοικονομία, Α΄τεύχος , Θεωρία

Μικρο Μακροοικονομία, Α΄τεύχος , Θεωρία

 

Στο Α’ τεύχος αυτής της σειράς βιβλίων – βοηθημάτων για το μάθημα της Οικονομίας (πρώην ΑΟΘ) γίνεται αναλυτική παρουσίαση της θεωρίας των κεφαλαίων της Μικρο και της Μακροοικονομίας, σύμφωνα με την εξεταστέα ύλη 2020 -21.

Η θεωρία συνοδεύεται από συχνές εφαρμογές, που θα επιτρέψουν στον αναγνώστη να αντιληφθεί την πρακτική εφαρμογή της στις ασκήσεις.

Στην ανάλυση του κάθε κεφαλαίου, συμπληρωματικά αναφέρονται, αφενός εκείνα τα σημεία που θα πρέπει να γίνουν απόλυτα κατανοητά  και τα οποία συνήθως προβληματίζουν και αφετέρου παραδείγματα από την καθημερινότητα, κάτι που θεωρούμε βασικό για την κατανόηση και εμπέδωση της θεωρίας.

 

Β΄ Τεύχος (Ασκήσεις – Ερωτήσεις)

Μικρο Μακροοικονομία, Β΄τεύχος, Ασκήσεις

Μικρο Μακροοικονομία, Β΄τεύχος, Ασκήσεις

Στο Β’ τεύχος  αυτής της σειράς θα βρείτε:

1.  Ερωτήσεις σωστού – λάθους.

2. Ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής.

3. Ασκήσεις.

4. Λυμένες ασκήσεις πολλών πιθανών ερωτημάτων καθώς και

5. Ασκήσεις πανελλαδικών εξετάσεων.

Θεωρούμε ότι το επίπεδο των ασκήσεων – ερωτήσεων, καθώς και το πλήθος τους, θα προετοιμάσει επαρκώς τον υποψήφιο για την επιτυχή προετοιμασία του πάνω στα θέματα των Πανελλαδικών εξετάσεων.

 

Γ΄ Τεύχος (Μεθοδολογία)

Μικρο Μακροοικονομία, Γ΄τεύχος, Μεθοδολογία

Μικρο Μακροοικονομία, Γ΄τεύχος, Μεθοδολογία

 

Στο Γ’ τεύχος  αναλύεται η μεθοδολογία επίλυσης των ασκήσεων και ερωτήσεων, καθώς και η καθοδήγηση της σκέψης, η οποία με βεβαιότητα θα μας οδηγήσει στην σωστή απάντηση.

Είμαστε της άποψης ότι ο υποψήφιος χρειάζεται περισσότερο να αντιληφθεί το «σκεπτικό» επίλυσης κάθε άσκησης – ερώτησης, παρά να απομνημονεύσει μια έτοιμη «εικόνα» λυμένης άσκησης.

 

 

 

 

Πιστεύουμε ότι αυτά τα βιβλία - βοηθήματα θα φανούν χρήσιμα σε μαθητές της Β’ και Γ’ Λυκείου που προετοιμάζονται για την εισαγωγή τους σε σχολές Οικονομίας και Πληροφορικής, αλλά και σε συναδέλφους καθηγητές που διδάσκουν το μάθημα της Οικονομίας.

 

 

 

 

Το «τέλειο» βιβλίο

Ωραία, πήρες μολύβι και χαρτί ή μια γραφομηχανή και άρχισες να γράφεις. Μπορεί στο σήμερα το μολύβι να λέγεται πληκτρολόγιο, και το χαρτί οθόνη, όμως αυτό δεν αλλάζει την προσπάθειά σου «να μεταφέρεις κάτι». Και αυτό θα το πετύχεις γράφοντας το βιβλίο που φαντάστηκες.

Ζεις, αντιλαμβάνεσαι, βιώνεις, φαντάζεσαι, αποκτάς την όποια γνώση αποφάσισες ή μπόρεσες να κατακτήσεις, προβληματίζεσαι, αλλά και δεν σταματάς ποτέ να ονειρεύεσαι.

Μια μεγάλη θεματολογία «καταγραφής» βρίσκεται λοιπόν μπροστά σου.

Λέγεται ανάγκη να τη «βγάλεις» προς τα έξω, να τη «μοιραστείς» ή αν το θες, ακόμα και να την πουλήσεις. Και αυτή η «μεταφορά» θα γίνει γράφοντας το βιβλίο σου.

Τώρα το έχω έτοιμο στα χέρια μου – εγώ ο αναγνώστης – και διαβάζοντάς το αρχίζω να εισχωρώ στη σκέψη σου. Προσπαθώ να καταλάβω τα μηνύματα που θέλεις να μου στείλεις. Με ένα ιδιόρρυθμο τρόπο «αγοράζω» υλικό που πρέπει να το επεξεργαστώ, όχι να το καταπιώ. Δεν θέλω έτοιμες λύσεις – σπάνια αυτές υπάρχουν.

Ξέρεις τι θέλω από εσένα;

Να σε «καταλάβω»! Ναι, αυτή είναι η λέξη.

Μη μου μιλάς με όρους που δεν ξέρω, μη μου λες μισόλογα, μη σταματάς πριν τελειώσεις, γίνε κατανοητός σε εμένα που δεν ξέρω τη σκέψη σου - που δεν ξέρω το που το πας.

Ιδιαίτερα αν αυτά που μου γράφεις τα χρειάζομαι για να τα πάω παρακάτω, κάτι που συναντάμε ιδιαίτερα στην εκπαίδευση, μη με αφήνεις με «κενά». Δεν με βοηθάς. Με αυτόν τον τρόπο δεν μου μεταφέρεις την όλη εικόνα.

Και ξέρεις, θα στο ξαναπώ, δεν θέλω απαραίτητα να υιοθετήσω τη σκέψη σου. Χρειάζομαι όμως «όλη» τη φωτογραφία του κόσμου σου για να δρομολογήσω τον αυριανό δικό μου.

Δεν ξέρω αν υπάρχει το «τέλειο» βιβλίο. Αν όμως έδινα αυτό τον χαρακτηρισμό, θα ήταν σε εκείνο το βιβλίο το οποίο θα με «μετέφερε» ή θα με «πέρναγε» στο παρακάτω μου χωρίς «κενά» σε αυτό που διάβασα.