Χαρακτηρισμός αγαθού και χαρακτηρισμός της ζήτησης αυτού.

Συχνά οι μαθητές - υποψήφιοι των οικονομικών σχολών - δυσκολεύονται να ξεχωρίσουν τον χαρακτηρισμό ενός αγαθού από το χαρακτηρισμό της ζήτησης του συγκεκριμένου αγαθού.

Α. Όταν σε μια άσκηση υπάρχει μεταβολή του εισοδήματος των καταναλωτών και ζητείται να χαρακτηρίσετε το αγαθό θα πρέπει να απαντήσετε (και να δικαιολογήσετε) αν πρόκειται για κανονικό ή κατώτερο (του φτωχού) αγαθό. Η δικαιολόγηση γίνεται είτε έχοντας υπολογίσει την εισοδηματική ελαστικότητα (ΕΥ) είτε γνωρίζοντας το αν μια μεταβολή του εισοδήματος μεταβάλλει την ζήτηση προς την ίδια ή την αντίθετη κατεύθυνση.

Β. Όταν υπάρχει μεταβολή της τιμής ενός αγαθού και ζητείται να χαρακτηριστεί η ζήτησή του θα πρέπει μέσω της ελαστικότητας ζήτησης ως προς την τιμή (ED) να απαντήσετε (στις δύο βασικές μορφές της) αν πρόκειται για ελαστική ή ανελαστική ζήτηση. Ασφαλώς μπορείτε να απαντήσετε αν πρόκειται για ελαστική ή ανελαστική ζήτηση αν γνωρίζετε ποια από τις δύο ποσοστιαίες μεταβολές τιμής και ζητούμενης ποσότητας είναι (σε απόλυτες τιμές) μεγαλύτερη. Βεβαίως αυτό σημαίνει ότι ξέρετε την ελαστικότητα ζήτησης ως προς την τιμή (ED).

Καλή συνέχεια στη μελέτη σας!

Η υπερεκτίμηση της βαθμολογίας (12.11.2018)

12 Νοεμβρίου 2018

Συμβαίνει συχνά στους μαθητές να υπερεκτιμούν τον βαθμό που γράφουν στο μάθημα των Αρχών Οικονομικής Θεωρίας στις Πανελλαδικές εξετάσεις.

Ένας από τους λόγους σχετίζεται με το πως μεταφράζουν τη λέξη «αυτονόητα».

Ανεξάρτητα από το γεγονός ότι η λέξη δεν έχει την ίδια (κυριολεκτική) σημασία για όλους θα θέλαμε να τονίσουμε στους μαθητές ότι το γραπτό τους είναι προτιμότερο να χαρακτηρίζεται σαν «εκνευριστικά» σαφές και επεξηγηματικό περιλαμβάνοντας τα κατά τη γνώμη τους αυτονόητα παρά το αντίθετο.

Την ανάλυση της σκέψης σας που κατέληξε σε κάποιο συμπέρασμα- αποτέλεσμα ΠΡΕΠΕΙ να την καταγράφεται  ώστε να είναι ορατή στον διορθωτή του γραπτού σας.

Τότε τον έχετε πείσει αφενός ότι ξέρετε καλά αυτό που γράφετε και αφετέρου ότι είναι σίγουρα «δικό» σας.

Σαν αποτέλεσμα δεν δικαιούται να σας «κόψει» μόρια.

Καλή συνέχεια στην προσπάθειά σας!

Ζητούμενη ποσότητα. Τι πραγματικά αντιπροσωπεύει (18.03.18)

18 Μαρτίου 2018

Είναι σημαντικό για την κατανόηση του τρόπου με τον οποίο προσδιορίζονται οι τιμές των αγαθών στην αγορά να διευκρινίσουμε ότι η ζητούμενη ποσότητα σε κάποια τιμή δείχνει την διάθεση – πρόθεση του καταναλωτή (πάντα με τη συνθήκη ceteris paribus) να ζητήσει και όχι απαραίτητα την ποσότητα που θα αγοράσει στην τιμή που αναφερόμαστε.

Η έννοια του «καπέλου» στη μαύρη αγορά (10.03.2018)

10 Μαρτίου 2018

Όταν επιβάλλεται από το κράτος ανώτατη τιμή (ΡΑ) και (ενδεχομένως) δημιουργείται μαύρη – παράνομη αγορά συχνά αναφερόμαστε στην έννοια του καπέλου.

Είναι σημαντικό να γίνει σαφές ότι το καπέλο αντιπροσωπεύει το πόσο «παραπάνω» από τη νόμιμη τιμή (ΡΑ) οι καταναλωτές είναι διατεθειμένοι να πληρώσουν για να προμηθευτούν το προϊόν.

Επομένως όταν υπολογίζουμε το καπέλο αφαιρώντας τη νόμιμη τιμή (ΡΑ) από τη μέγιστη παράνομη τιμή (Pmax) που προτίθενται οι καταναλωτές να πληρώσουν (για να αγοράσουν την προσφερόμενη ποσότητα που υπάρχει μετά την επιβολή της ανώτατης τιμής ΡΑ) αυτό που βρίσκουμε είναι το «μέγιστο» καπέλο.

Το αν πρόκειται για το μέγιστο ή όχι καπέλο πρέπει να αναφέρεται ξεκάθαρα γιατί σαν πώληση με καπέλο θεωρείται (στην περίπτωση που αναλύουμε) η κάθε μια που πραγματοποιείται στην όποια μεγαλύτερη τιμή της νόμιμης τιμής (ΡΑ). Ασφαλώς όμως η όποια μεγαλύτερη τιμή δεν ισούται απαραίτητα με την (Pmax) δεδομένου ότι στην πραγματικότητα πολλές πράξεις γίνονται σε κάποια ενδιάμεσα επίπεδα τιμής μεταξύ PA και Pmax.

Εδώ μπορείτε να ακούσετε την παραπάνω ανάλυση


Μεταβολή της ισορροπίας στην αγορά (02.03.2018)

02 Μαρτίου 2018

Η μεταβολή της ζήτησης ή της προσφοράς ενός αγαθού δημιουργεί νέο σημείο ισορροπίας στην αγορά με αποτέλεσμα να έχουμε επίσης νέα τιμή και ποσότητα ισορροπίας. (Δεν αναφερόμαστε σε ταυτόχρονες μεταβολές ζήτησης και προσφοράς όπου η τιμή ή η ποσότητα ισορροπίας μπορεί να παραμείνει σταθερή)

Έχει ενδιαφέρον για τους υποψήφιους των οικονομικών σχολών να έχουν αντιληφθεί ότι ενώ σε συγκεκριμένη μεταβολή της ζήτησης (με σταθερή την προσφορά) μπορούμε να γνωρίζουμε αν στο νέο σημείο ισορροπίας  η νέα ΣΔ = ΣΕ είναι μεγαλύτερη ή μικρότερη από την παλαιά, σε μεταβολή της προσφοράς (με σταθερή τη ζήτηση) αυτό δεν είναι δυνατόν αν δεν έχουμε ποσοτικά στοιχεία ή την ED.





Ο προσδιορισμός των τιμών (21.02.2018)

21 Φεβρουαρίου 2018
Για τον προσδιορισμό - στην ελεύθερη αγορά - της τιμής και ποσότητας ισορροπίας ενός αγαθού είναι απαραίτητο τα διαθέσιμα μεγέθη να είναι αγοραία.
Ασφαλώς αυτό ισχύει όταν προσπαθούμε να βρούμε την τιμή και ποσότητα ισορροπίας είτε βάσει πινάκων είτε βάσει συναρτήσεων ζήτησης και προσφοράς.

Βελτίωση τεχνολογίας παραγωγής (16.02.2018)

16 Φεβρουαρίου 2018

Όταν περιγράφουμε τις σημερινές (τωρινές) παραγωγικές δυνατότητες της οικονομίας στο σύνολό της ή μιας επιχείρησης μεμονωμένα θεωρούμε την χρησιμοποιούμενη τεχνολογία δεδομένη με την έννοια ότι παραμένει αμετάβλητη.

Μια βελτίωση της τεχνολογίας θα μεταβάλλει τις δυνατότητες της οικονομίας σαν σύνολο ή μιας επιχείρησης. Πρακτικά αυτό που συμβαίνει με την υιοθέτηση της βελτιωμένης τεχνολογίας είναι είτε η ποιοτική βελτίωση της απόδοσης των υπαρχόντων συντελεστών παραγωγής ή/και η ποσοτική  μεταβολή – αύξησή τους.

Σαν αποτέλεσμα με τη βελτίωση της τεχνολογίας παρατηρείται:

  • Αύξηση των παραγωγικών δυνατοτήτων της οικονομίας. Δηλαδή, μετατόπιση της ΚΠΔ προς τα δεξιά.
  • Αύξηση της ποσότητας παραγωγής του προϊόντος μιας επιχείρησης με την ίδια ποσότητα συντελεστών παραγωγής κάτι που σημαίνει μείωση του κόστους παραγωγής, Δηλαδή, μετατόπιση της καμπύλης του συνολικού προϊόντος προς τα πάνω και της καμπύλης προσφοράς προς τα δεξιά.





Ελαστικότητα προσφοράς ως προς την τιμή (ES) και ο χρόνος (05.02.2018)

05 Φεβρουαρίου 2018

Η ελαστικότητα προσφοράς ως προς την τιμή (ES) δείχνει το βαθμό αντίδρασης του παραγωγού όταν μεταβάλλεται η τιμή του προϊόντος του.

Σαν βαθμό αντίδρασης εννοούμε το κατά πόσο εύκολα ή δύσκολα μπορεί ο παραγωγός να μεταβάλλει την προσφερόμενη ποσότητα σε μεταβολές της τιμής του αγαθού που προσφέρει.

Έχοντας στη σκέψη μας ότι η ολοκλήρωση της παραγωγικής διαδικασίας «απαιτεί» χρόνο μπορούμε να συμπεράνουμε ότι όσο μεγαλύτερο είναι το χρονικό διάστημα που έχει στη διάθεσή του ο παραγωγός – επιχείρηση τόσο πιο εφικτή είναι και η μεταβολή της προσφερόμενης ποσότητας.

Καταλήγουμε λοιπόν στο ότι στην μακροχρόνια περίοδο η ES είναι μεγαλύτερη απ’ ότι στη βραχυχρόνια και αναλογικά σκεπτόμενοι συμπεραίνουμε ότι αναφερόμενοι κυριολεκτικά στο τώρα - στις περισσότερες των περιπτώσεων - η ES ισούται με μηδέν ή τείνει σε αυτό (τελείως ανελαστική προσφορά).

Μεγιστοποίηση κερδών. Η συνθήκη (28.01.2018)

28 Ιανουαρίου 2018

Η επιχείρηση μεγιστοποιεί τα κέρδη της όταν παράγει εκείνη την ποσότητα όπου το οριακό κόστος (ΜC) ισούται με την το οριακό έσοδο (MR)[1]. Η ποσότητα αυτή όπου MC = MR εμφανίζεται διαγραμματικά στο σημείο τομής των καμπυλών MC και  MR.

Στον πλήρη ανταγωνισμό το οριακό έσοδο (MR) ισούται με την τιμή πώλησης (P) και παραμένει σταθερό (μια μεμονωμένη επιχείρηση δεν μπορεί να μεταβάλλει την τιμή πώλησης – price taker). Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο ισχύει ότι η επιχείρηση μεγιστοποιεί τα κέρδη της όταν  MC = P.

[1] Το οριακό έσοδο (Marginal Revenue) δείχνει τη μεταβολή που επέρχεται στα συνολικά έσοδα όταν πωλείται μια επιπλέον μονάδα προϊόντος.

Κόστος. Η δαπάνη για αμοιβή των συντελεστών παραγωγής (22.01.2018)

22 Ιανουαρίου 2018

Το συνολικό κόστος (TC) της επιχείρησης είναι το άθροισμα των επί μέρους δαπανών για αμοιβή των συντελεστών παραγωγής που χρησιμοποιεί για την παραγωγή των προϊόντων της.

Είναι χρήσιμο για τον υποψήφιο φοιτητή των οικονομικών σχολών να έχει αντιληφθεί ότι η δαπάνη για  κάθε στοιχείο που συμμετέχει στη διαμόρφωση του συνολικού κόστους,  είτε του μεταβλητού (π.χ. μισθοί) είτε του σταθερού (π.χ. ενοίκιο), στην πραγματικότητα υπολογίζεται - ισούται με το γινόμενο της ποσότητας του συντελεστή που μας ενδιαφέρει επί την τιμή (κόστος) μιας μονάδας του.

Ο υπολογισμός του κόστους  (σαν γινόμενο ποσότητας ΣΠ επί την τιμή ανά μονάδα του) δεν περιορίζεται μόνο στο μεταβλητό κόστος (VC) αλλά αφορά (κατά κανόνα) και το σταθερό (FC).