Η εύρυθμη λειτουργία της κοινωνίας προϋποθέτει από τα μέλη της – μεταξύ άλλων - την αποδοχή αλλά και εφαρμογή «κανόνων» ατομικής και ομαδικής συμπεριφοράς απαραίτητων για να χαρακτηριστεί σαν οργανωμένη.

Ασφαλώς όμως δεν γεννιόμαστε με τη γνώση αυτού του πλέγματος τυπικών και άτυπων κανόνων «ομαδικής» συμβίωσης. Είναι τα στοιχεία του εσωτερικού και εξωτερικού περιβάλλοντος μέσα στα οποία μεγαλώνουμε και αναπτυσσόμαστε σαν προσωπικότητες τα οποία έχουν αναλάβει το καθήκον ή και την υποχρέωση να μας μεταφέρουν με τον κατάλληλο τρόπο αυτά τα απαραίτητα χαρακτηριστικά της πολιτισμένης ανθρώπινης συμπεριφοράς.

Η στόχευση αυτής της διαδικασίας είναι διττή. Αφενός αποσκοπεί στην προσωπική ανάπτυξη του ατόμου, και αφετέρου στην απόκτηση εκείνων των ικανοτήτων που προαπαιτούνται για  να ονομαστεί το άτομο υγιές μέλος της κοινωνίας.

Υπάρχει μια λέξη που η πραγματική της έννοια περιλαμβάνει όλες εκείνες τις ενέργειες που θα προσφέρουν αυτά τα απαραίτητα εφόδια στον άνθρωπο που ονομάζεται πολιτισμένος και ο οποίος θα είναι εκείνος που θα διαιωνίσει το ανθρώπινο είδος με την προοπτική του καλύτερου αύριο. Αυτή η λέξη ονομάζεται εκπαίδευση.

Τι είναι εκπαίδευση;

Προσπαθώντας να προσεγγίσουμε όχι τόσο τον επιστημονικό ορισμό της όσο την μορφή με την οποία παρουσιάζεται καθημερινά στη ζωή μας θα χαρακτηρίζαμε την εκπαίδευση σαν μια πολυπαραγοντική διαδικασία μεταφοράς γνώσης ή εφοδίων για την κατάκτησή της από τα άτομα που την κατέχουν σε εκείνα  που έχουν την διάθεση ή και απαιτείται (τουλάχιστον σε κάποιο επίπεδο) να την αποκτήσουν.

Ανεξάρτητα από το πεδίο εφαρμογής της θεωρούμε  απαραίτητο να καταστήσουμε σαφές ότι εκπαίδευση δεν σημαίνει μεταφορά στείρας γνώσης η οποία ενσωματώνεται με κάποιο τρόπο στη διαμόρφωση της ανθρώπινης προσωπικότητας.

Μια τέτοια διαδικασία εμφύτευσης της πληροφορίας δημιουργεί Την αυτοπαγίδευση της περίπου γνώσης ή θα ήταν χρήσιμη περισσότερο σε ένα είδος robot παρά στο σκεπτόμενο ανθρώπινο ον.

Η εκπαίδευση κατά την δική μας άποψη δεν είναι μια στατική διαδικασία για την παροχή συγκεκριμένου «όγκου» γνώσης και με συγκεκριμένο χρόνο περάτωσης. Ακριβώς αντίθετα, εμπεριέχει (ποσοτική και ποιοτική) δυναμική με τον παράλληλο εφοδιασμό των μελών της κοινωνίας με εκείνα τα στοιχεία που θα οδηγούν την εκάστοτε μορφή του κόσμου να βελτιώνεται μέσα στο χρόνο.

Που πρέπει να στοχεύει η εκπαίδευση

Σύμφωνα με την παραπάνω οπτική η εκπαίδευση πρέπει να είναι η διαδικασία του διδάσκομαι πως να μαθαίνω, να αναλύω, να συμπεραίνω και να κρίνω με αποτέλεσμα την βελτίωση της γνώσης προς όφελος του ατόμου και της ομάδος.

Η εκπαίδευση λοιπόν πρέπει να αποσκοπεί στην ανακάλυψη - κατάκτηση της  γνώσης από τα άτομα τα οποία έχουν προηγουμένως αφενός χαρτογραφήσει και αφετέρου διδαχτεί εκείνα τα «μονοπάτια» που θα οδηγήσουν στην εν λόγω επιδίωξη.

Ασφαλώς  η παραπάνω διαδικασία που περιγράφουμε είναι πολύ περισσότερο «επίπονη σε σχέση με το να συντάξουμε ένα «δεκάλογο» οδηγιών προς ναυτιλλομένους απαιτώντας τον παπαγαλισμό του από τη νέα γενιά (Τι πρέπει να μεταφέρουμε στους νέους; Έτοιμη γνώση ή εργαλεία σκέψης για την κατάκτησή της;).

Μια τέτοια καθ΄υπαγόρευση μεταφορά δεν επιτρέπει την «αμφίδρομη» επικοινωνία σκέψης μεταξύ πομπού και δέκτη με αποτέλεσμα η πιθανή υιοθέτησή της να μετατρέπει τον δέκτη σε ένα παθητικό παραλήπτη αταξινόμητων πληροφοριών στερώντας του την δυνατότητα κατανόησης  και επομένως αξιόλογης κρίσης