Why Market Economy Fails (Part 1)

It is well known that when quantity supplied equals to quantity demanded (QS = QD), the market is in equilibrium - there is an optimal resource allocation. Should the market not achieved this equilibrium market has failed.

However, in practice, firms and households make choices governing the allocation of factors of production (F.O.P) that they own and try to answer to the problems of what, how, and for whom to produce, taking into account only their cost and benefits (self interest)[1]. Thus they ignore others (society) - external costs and benefits, e.g. pollution to the atmosphere

In other words, resources (F.O.P) are not used (allocated) in the best possible option (efficiently) in the sense that none of them are wasted[2] (society’s point of view).

The efficient allocation of resources occurs if resources are used in such way that it would not be possible to use them in a different way to make someone better without making someone else worse off. (Pareto’s efficiency - Market failure/Negative externalities)

Market fails because market mechanism (equilibrium D+S) fails to take into account all the external costs and benefits in providing and /or consuming the goods. As a result market fails to supply the socially optimal amount.

The competitive market forces (D+S) will not produce the quantities of goods where the price (P) reflects the marginal benefit (utility) of consumption. This in turn leads to over/under consumption of the goods, e.g. allocate inefficiency.

Social efficiency arises when MSB[3] = MSC[4]. As soon as, MSB › MSC or MSB ‹ MSC market failed since, either too much or too little is being produced.

Consequently the market economy (absence of the government) would fail to achieve an efficient allocation of resources.

Reasons for market failure:

  1. Existence of externalities (positive and negative). External benefits and costs, i.e. pollution.
  2. Short-term and long-term environmental concerns, with reference to sustainable development.
  3. Lack of public goods
  4. Under provision of merit goods (i.e. health care)
  5. Over provision of demerit goods
  6. Abuse of monopoly power
  7. The lack of information, that is available to people when they make their choices.

[1] Adam Smith (1776), Invisible hand – billions of individual transactions would together create a system where the right goods were produced in the right amounts.

[2] If firms did not produce their output at the min possible cost, then it is using more resources that is necessary (waste).

[3] Marginal Social Benefit in the production/consumption

[4] Marginal Social Cost in the production/consumption

Οι τελευταίοι της γενιάς των Millennials «αντιμέτωποι» με τις Πανελλαδικές εξετάσεις 2018

Και να λοιπόν που οι Πανελλαδικές εξετάσεις του 2018 γίνονται όλο και πιο «ορατές». Πρωταγωνιστές βέβαια της συγκεκριμένης περιόδου οι μαθητές. Δίπλα όλοι οι υπόλοιποι εμείς - γονείς, καθηγητές, φίλοι, γείτονες, πάσης φύσεως σύμβουλοι αλλά και μια ατμόσφαιρα που απαιτεί χωρίς να αιτιολογεί (με την έμπρακτη παρουσία της) το γιατί..

Η έλλειψη πειστικών εξηγήσεων για τα δρώμενα χαρακτηρίζει την εποχή μας. Δίνονται τα «περίπου» γιατί έγινε ή πρέπει να γίνει  κάτι.  Τα «πραγματικά» γιατί – αν υπάρχουν – δεν προσφέρονται ή και «προστατεύονται» από το να γίνουν αντιληπτά από τους  πολλούς.

Γιατί λοιπόν σήμερα οι τελευταίοι (γεννηθέντες το 2000) της γενιάς των Millennials (Generation Y) αγωνίζονται να περάσουν την πύλη των ΑΕΙ ή των ΤΕΙ (που αύριο μπορεί να βαπτιστούν σε ΑΕΙ).

Ποιά ή ποιές είναι οι απαντήσεις που δίνονται σε αυτό το ερώτημα;

Ασφαλώς τα γιατί δεν βρίσκονται ερμηνεύοντας την «συμπεριφορά της ατμόσφαιρας» μια και αυτή «μάλλον» δεν μας προσφέρει και τα κατάλληλα ερείσματα για να προσεγγίσουμε την απάντηση. Αντίθετα η συμπεριφορά της συνάδει απόλυτα με τις κατηγόριες που εκτοξεύει προς τους Millennials, όπως αυτές της απάθειας, του εγώ, του ναρκισσισμού (Ο ναρκισσισμός της εξουσίας) της αδιαφορίας για τα κοινά, των  μεγάλων απαιτήσεων αλλά της μικρής προσφοράς.

Οι σκέψεις μας

Από τις πρώτες γραμμές του προλόγου της σκέψης μας διευκρινίζουμε ότι το πέρασμα στην τριτοβάθμια εκπαίδευση δεν είναι αυτοσκοπός, ούτε από μόνο του εξασφαλίζει το καλύτερο αύριο της ζωής μας.

Τα οφέλη μιας τέτοιας επιτυχίας: θα ξεκινήσουν από το ότι θα «διδαχτείτε» ότι οι στόχοι κατακτώνται μέσα από συνειδητή προσπάθεια και ότι δεν χαρίζονται, θα εξαρτηθούν από τον «τρόπο» της παρουσίας σας στα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα, και θα αξιοποιηθούν από το πως θα αποκωδικοποιήσετε αυτά που «έμαθε» η σκέψη σας στα χρόνια της φοιτητικής σας ζωής.

Αυτό που μπορείτε να πετύχετε μετά από ένα συνειδητοποιημένο πέρασμα από τους χώρους της ανώτατης εκπαίδευσης είναι να «επιτρέψετε» στη σκέψης σας να λειτουργεί αυτοβούλως. Αυτή η αποκοπή από την copy paste λογική είναι εκείνη που θα δώσει ώθηση σε μια ζωή πιο κοντά στα δικά σας θέλω.

Θα έχετε προσφέρει τη δύναμη στη σκέψη αφενός να αποκρούσει τις κατηγόριες προς την γενιά σας, αυτή των Millennials - μια και δεν υπήρξε εισβολή της γενιάς σας από άλλο πλανήτη αλλά ήταν γήινο δημιούργημα προηγούμενων γενεών, και αφετέρου να αντιληφθεί ότι η κλωνοποίηση της σκέψης (Το πρόσωπο πίσω από τις Βενετσιάνικες μάσκες) οδήγησε στην ομαδοποίησή της και στη συνέχεια τη λειτουργία της σύμφωνα με τα θέλω – επιδιώξεις της ατμόσφαιρας.

Το δρομολόγιο για τη δημιουργία του καλύτερου αύριο δεν θα τελειώσει εκεί.  Αξιοποιώντας τη νέα σας «γνώση» θα βρεθείτε πιο κοντά στην δυνατότητα ανακάλυψης των «πραγματικών γιατί». Επομένως και της λήψης της «δικής σας» απόφασης για το πως αλλά και το που θα συναντήσετε τα προσωπικά θέλω ζωής. Συγχρόνως ο νέος τρόπος σκέψης σας θα σας οδηγήσεις στο να προσφέρετε στην επόμενη γενιά μια «πνευματική» καλλιέργεια καλύτερη από αυτή που προσφέραμε εμείς σε εσάς.

Να έχετε την ανάλογη ανταμοιβή της προσπάθειά σας!

Οι διαφωνίες των οικονομολόγων πρέπει να σταματούν εκεί όπου αρχίζουν οι κανόνες της οικονομίας

Σε όλους μας είναι γνωστό ότι υπάρχουν διαφορετικές σχολές οικονομικής σκέψης. Οι διαφορετικοί τρόποι προσέγγισης αφορούν και την ανάλυση των αιτίων που προκαλούν τα οικονομικά προβλήματα αλλά και την υιοθέτηση εκείνων των καταλλήλων πολιτικών που θα οδηγήσουν στην επίλυσή τους.

Ακούγεται αντιφατικό αλλά όσοι έχουμε σπουδάσει οικονομία γνωρίζουμε ότι μπορεί να διαφωνούμε μεταξύ μας και συγχρόνως κανείς μας να μην έχει άδικο.

Βέβαια η διαφορετική οικονομική οπτική δεν μπορεί να εμφανίζεται σε κανόνες που υπάρχουν στην επιστήμη. Αυτοί δεν επιδέχονται διαφορετικής προσέγγισης και ασφαλώς δεν καταργούνται.

Ο υπουργός οικονομικών συναντά τον διοικητή της τραπέζης της Ελλάδος

Διαβάσαμε με ενδιαφέρον τις διαφορετικές συνταγές των Κυρίων Τσακαλώτου και Στουρνάρα (που ακούστηκαν σε πρόσφατη εκδήλωσης του ΙΟΒΕ ) και οι οποίες κατά τη γνώμη τους θα οδηγήσουν την οικονομία της Ελλάδας στην πολυπόθητη ανάπτυξη.

Ανεξάρτητα από την «ερμηνεία» που δόθηκε στο όρο ιδιωτική αποταμίευση θα θέλαμε να αναφερθούμε (περιληπτικά) στις έννοιες της ιδιωτικής κατανάλωσης και επενδύσεων που αναφέρθηκαν αλλά και σε αυτή της ανεργίας.

Στα χρόνια της μετά το 2008 κρίσης (Τα μονοπάτια που μας οδήγησαν στην κρίση του 2008 -  Β’ μέρος) η συρρίκνωση του ΑΕΠ (από τα 330 δις USD το 2009 στα 194,56 δις USD το 2016) δικαιολογεί, χωρίς περιθώρια διαφωνιών, αφενός τη μείωση της ιδιωτικής κατανάλωσης (από τα 43367,50 εκατ € το 4ο τρίμηνο του 2008 στα 32000,3 εκατ €. το 2015) αφετέρου των ιδιωτικών επενδύσεων αλλά και την εκτόξευση της ανεργίας (από το 7,3% Μάρτιος του 2008 στο 20,8% Δεκέμβριος του 2017) που παρατηρήθηκε. Πηγή: https://tradingeconomics.com/greece

Στο σήμερα το ζητούμενο βέβαια είναι η ανάκαμψη.

..το πως η οικονομία θα ξεπεράσει την ύφεση και θα περάσει σε «πραγματικούς» ρυθμούς ανάπτυξης οι οποίοι σύντομα (όχι απαραίτητα άμεσα) θα είναι ορατοί στο Ελληνικό νοικοκυριό.

Και βέβαια όλοι συμφωνούμε ότι πρέπει να τονωθεί η κατανάλωση που προσδιορίζεται σε μεγάλο βαθμό από το διαθέσιμο εισόδημα και να ενεργοποιηθούν οι επενδύσεις οι οποίες προσδιορίζονται  περισσότερο από τις προσδοκίες για την πορεία της οικονομίας.

Τόνωση της κατανάλωσης

Η αύξηση της ιδιωτικής κατανάλωσης μπορεί να προέλθει κυρίως από: α) την πραγματική βελτίωση της αγοραστικής δύναμης που βασίζεται στην αύξηση του διαθέσιμου εισοδήματος, β) την εικονική βελτίωση μέσω χορήγησης καταναλωτικών δανείων, και γ) την προσωρινή βελτίωση λόγω χορήγησης από τη μεριά του κράτους διαφόρων επιδομάτων.

Συγκεκριμένα:

α) Η αύξηση του εισοδήματος κυρίως (σε αυτή τη φάση της οικονομίας) θα προέλθει από την αύξηση της απασχόλησης (μείωση ανεργίας)

β) Η χορήγηση δανείων για καταναλωτικούς σκοπούς (εκτός του ότι είναι γνωστό το που οδήγησε) αυξάνει την κυκλοφορία του χρήματος αλλά αυτό δεν σημαίνει πραγματική επιπλέον δυνατότητα κατανάλωσης. Αυτή η πλασματική δυνατότητα αργά ή γρήγορα υποχωρεί, οπότε δεν μπορεί να θεωρηθεί διατηρήσιμη έστω μεσοπρόθεσμα.

γ) Η χορήγηση στο πλαίσιο της κοινωνικής πολιτικής επιδομάτων – βοηθημάτων προς τις κατώτερες εισοδηματικά τάξεις ασφαλώς συμμετέχει στην διατήρηση ενός minimum επιπέδου διαβίωσης. Κάτι τέτοιο βεβαίως είναι καλοδεχούμενο κατά τη διάρκεια της κρίσης αλλά δεν είναι το «εργαλείο» που θα οδηγήσει στην ανάπτυξη.

Ενεργοποίηση των επενδύσεων

Όπως αναφέρθηκε προηγούμενα οι επενδύσεις προσδιορίζονται κυρίως από τις προσδοκίες -  προοπτικές που υπάρχουν σχετικά με την πορεία  της οικονομίας.

Στην περίπτωση θετικών προσδοκιών πολλά είναι τα κίνητρα (πολιτική σταθερότητα, ύψος επιτοκίων , φορολογικοί συντελεστές, κ.α. ) τα οποία θα ενεργοποιήσουν τις επενδύσεις οι οποίες θα αυξήσουν την απασχόληση και επομένως και το εισόδημα η βελτίωση του οποίου θα οδηγήσει στην τόνωση της κατανάλωσης. Σαν αποτέλεσμα θα δοθεί ώθηση σε αύξηση της παραγωγής, περαιτέρω μείωση της ανεργίας και κάπως έτσι (Η προσπάθεια ανοικοδόμησης της οικονομίας) οι οικονομίες παίρνουν μπροστά μετά από περιόδους ύφεσης.

Οι διαφορετικές οπτικές  και οι κανόνες

Οι κύριες επιλογές για την τόνωση της ιδιωτικής κατανάλωσης και την αύξηση των επενδύσεων αναλύθηκαν προηγούμενα και η κάθε οικονομική σκέψη έχει την δική της «λογική» που θα ακολουθήσει επιδιώκοντας την ανάπτυξη.

Αυτό όμως που δεν επιδέχεται διαφορετικής προσέγγισης είναι το γεγονός ότι αν δεν μειωθεί η ανεργία καμία πραγματική και διατηρήσιμη αύξηση της κατανάλωσης δεν θα συντελεστεί. Συγχρόνως (και μεταξύ πολλών άλλων) η επένδυση θέλει να «πουλήσει» το προϊόν της και βέβαια δεν θα προχωρήσει μόνο με την λογική των «εν δυνάμει» πελατών.

Διαβάσαμε λοιπόν τις διαφορετικές «τοποθετήσεις» του υπουργού οικονομικών και του διοικητή της τραπέζης της Ελλάδος για την κατανάλωση και τις επενδύσεις - αποταμιεύσεις αλλά δεν ακούσαμε κάτι σχετικό με το πως θα μειωθεί η ανεργία. Πως θα αυξηθεί η απασχόληση. Όχι η περιστασιακή, εποχιακή ή η μερική αλλά η μόνιμη.

Κάποιοι θα ισχυριστούν  ότι αυτό θα συμβεί μέσα από την ενεργοποίηση των επενδύσεων. Ποια είναι τα φορολογικά (How tax incentives influence investments), χρηματοπιστωτικά και γεωπολιτικής σταθερότητας κίνητρα όμως που προσφέρουμε προς αυτή την κατεύθυνση; Εμείς δεν τα βλέπουμε.

Και ξέρετε Κύριοι συνάδελφοι η διατήρηση τόσο υψηλού ποσοστού ανεργίας ούτε την κατανάλωση θα αυξήσει ούτε αποτελεί (σε μη τριτοκοσμική οικονομία) κίνητρο για επενδύσεις.

Αυτοί είναι κανόνες της oικονομίας!

Ζητούμενη ποσότητα. Τι πραγματικά αντιπροσωπεύει (18.03.18)

18 Μαρτίου 2018

Είναι σημαντικό για την κατανόηση του τρόπου με τον οποίο προσδιορίζονται οι τιμές των αγαθών στην αγορά να διευκρινίσουμε ότι η ζητούμενη ποσότητα σε κάποια τιμή δείχνει την διάθεση – πρόθεση του καταναλωτή (πάντα με τη συνθήκη ceteris paribus) να ζητήσει και όχι απαραίτητα την ποσότητα που θα αγοράσει στην τιμή που αναφερόμαστε.

Μοναχικές πορείες πτωχευμένων και στο συναισθηματικό τους κόσμο ανθρώπων

Το ανθρώπινο είδος είτε σε ατομικό είτε σε ομαδικό επίπεδο έχει (θεωρητικά) την ικανότητα «μετάφρασης» των καταστάσεων που έχει βιώσει. Αυτή η δυνατότητα εξαγωγής συμπερασμάτων μας επιτρέπει κάνοντας τις κατάλληλες κινήσεις να επαναπροσδιορίζσουμε το στίγμα μας ώστε να συνεχίζουμε την πορεία μας.

Ο μέσος Έλληνας που έζησε την (από κάθε άποψη) ανατρεπτική 10ετία του ’80 απογειώθηκε σε όλα τα επίπεδα (οικονομικό, κοινωνικό και αυτοεκτίμησης) τα επόμενα 15-20 χρόνια για να προσγειωθεί απότομα αλλά και αναγκαστικά (Φτωχοπόιηση του σήμερα) μετά το 2010 σε μια νέα πραγματικότητα.

Στο νέο περιβάλλον που καλείται να βαδίσει έχει να αντιμετωπίσει μια προβληματική οικονομική κατάσταση μιας (στην ουσία) πτωχευμένης χώρας που εμφανίζεται να μην μπορεί να επανέλθει σε προηγούμενα επίπεδα ανάπτυξης.

Ψάχνοντας στο χθες

Στην προσπάθεια λοιπόν να βρούμε το ακριβές σημερινό στίγμα μας αλλά και να μας φανταστούμε στο αύριο θα πρέπει να ανατρέξουμε στο χθες για να εντοπίσουμε και στη συνέχεια να μεταφράσουμε τα λάθη που κάναμε.

Έχουμε αναφέρει σε προηγούμενα άρθρα τα οικονομικά λάθη (Τα μονοπάτια που μας οδήγησαν  στην οικονομική κρίση του 2009) που έγιναν σε αυτόν τον τόπο αλλά και τους λόγους για τους οποίους συνέβησαν. Επομένως μια ακόμα αναφορά μόνο κουραστική θα είναι.

Οι σημερινές σκέψεις «πηγαίνουν» σε μια άλλη καταστροφή που πετύχαμε! Αυτή των ανθρωπίνων σχέσεων.

Η υπερτίμηση του εγώ, αποτέλεσμα της οικονομικής δύναμης των προηγούμενων 10ετιών, «πέρασε» πολύ γρήγορα σε όλους τους τομείς της ζωής μας χωρίς φυσικά να «ξεχάσει» τις σχέσεις μας με τους άλλους.

Παντοδυναμία λοιπόν και εκεί!. Και όταν (στη φαντασία σου) κατέχεις τα σκήπτρα του καλύτερου, ε τότε συμβαίνουν πολλά! Αγνοείς, ξεχνάς, αδιαφορείς, ξε-αγαπάς σύντομα, τσαλακώνεις ανθρώπους, ανανεώνεις τις «παρέες» όποτε θέλεις γιατί έτσι θέλεις, δεν υποχωρείς, θεωρείς το εαυτό σου ανίκητο αλλά και γρήγορα «ανανεώσιμο».. Και βέβαια δεν «προσφέρεις» μόνο εσύ το παραπάνω menu συμπεριφοράς. Είσαι και ο αποδέκτης αντίστοιχων «λογικών».

Ας είμαστε λίγο ειλικρινείς. Αυτό το μοντέλο των τόσο «εύθραυστων» ανθρώπινων σχέσεων δεν ήταν βιώσιμο. Η αποκλειστική συμμετοχή του εγώ χαράσσει ατομικές πορείες όχι συντροφικές ή ομαδικές. Μια αλήθεια που κρύψαμε από τον ίδιο μας τον εαυτό.

Επιστρέφοντας στο σήμερα

..και με ματιές στο αύριο πρέπει να αντιληφθούμε ότι μαζί με την οικονομική ανάκαμψη πρέπει, και ίσως πρώτα, να ανακάμψει και η λογική μας στον τρόπο που συμβιώνουμε γενικά (Ψάχνοντας τη λύση).

Η εποχή του υπέρ εγώ και των «ψεύτικων» σχέσεων τελείωσε. Τη θέση τους πήραν οι μοναχικές πορείες πτωχευμένων και στο συναισθηματικό τους κόσμο ανθρώπων.

Αν αυτή η ατμόσφαιρα μας αρέσει, κανένα πρόβλημα, ειδικά αν μπορούμε να χτυπήσουμε παλαμάκια με το ένα μόνο χέρι..!

Μπορούμε όμως πολλοί;





Το ποδόσφαιρο το γνώρισα πολύ «αλλιώς» όπως και αυτή τη χώρα..

Κυριακή βράδυ και η Ελλάδα παρακολουθεί ένα ποδοσφαιρικό παιχνίδι που κρατάει προσηλωμένους τους θεατές για 180 λεπτά (χωρίς την παράταση..) και βέβαια παρά την διπλή χρονικά διάρκειά του δεν τελειώνει. Αυτό λέγεται θέαμα - διπλάσιος χρόνος αλλά και όχι the end αλλά to be continued!

Ατυχώς επαναλαμβανόμαστε σαν χώρα και σε αυτό το θέμα. Δεν ήταν η πρώτη φορά που στο ποδοσφαιρικό γήπεδο πήραν το ρόλο του πρωταγωνιστή από του παίκτες διάφορα πρωτοπαλίκαρα με πρωτότυπους εξοπλισμούς και γενικά με περίεργες συμπεριφορές!

Με αυτή την έννοια – της επανάληψης – δεν μας εντυπωσιάζει το γεγονός μια και το έργο έχει ξαναπαιχτεί, και όχι μόνο μια φορά. Αυτό που κυριαρχεί στη σκέψη μας είναι θυμός, απογοήτευση και βέβαια αποχή!

Αποχή. Μια λέξη που αν την «ψάξεις» θα αντιληφθείς ότι είναι η «κατάληξη» δεκάδων άλλων!

Για να αναλύσουμε λίγο το θέμα.

Αποφασίζω λοιπόν μια ωραία Κυριακή (μπορεί να είναι και Σάββατο..) να πάω στο γήπεδο να δω «μπάλα» όπως έλεγαν κάποτε.

Ωραία! Ξεκινάω λοιπόν και προσεκτικός και παρατηρητικός όπως είμαι ρίχνω τις ματιές μου για να αποφύγω καμιά «ξώφαλτση» από παρέες που ίσως έχουμε διαφορετική οπτική στους «χρωματισμούς». Βεβαίως, έχω τα ματάκια μου (έντονα) ανοιχτά γιατί άλλα παιδάκια μπορεί να «παίζουν» μεταξύ τους αλλά το να μου ΄ρθει κι εμένα κάνα «δωράκι» στο κεφάλι δεν αποκλείεται.

Έφτασα όμως σώος. Στρογγυλοκάθομαι και περιμένω τις ομάδες να εμφανιστούν στο γήπεδο. Η ατμόσφαιρα δεν με αφήνει να «νιώσω» την περίοδο της αναμονής. Ακούω χαρούμενους ανθρώπους να μιλάνε ιδιαίτερα πολιτισμένα και έχοντας προσέξει τη λεπτομέρεια της κάθε λέξης που χρησιμοποιούν. Το ανθολόγιο τους έχει παραλήπτη την αντίπαλη ομάδα της οποίας οι οπαδοί (όχι φίλαθλοι) απουσιάζουν! Το πρώτο ωραίο! Παίζουν δύο ομάδες αλλά οι φίλαθλοι είναι μόνο της μιας!

Αρχίζει το ματς! Τι θέαμα είναι αυτό! Ποια Μπαρτσελόνα, Λίβερπουλ και Μπάγερν; Εδώ να δεις πως παίζετε το ποδόσφαιρο! Είμαστε χρόνια μπροστά - κάτι σαν τον Άγιαξ όταν πρωτοεμφανίστηκε!

Και να που ήμουν «τυχερός» και το ματς δεν τελειώνει. Μέσα σε αυτήν την ξέφρενη γιορτή κάποιοι ζαλισμένοι από τη σαμπάνια πετούν προς τον αγωνιστικό χώρο διάφορα «παιχνίδια». Ενώ άλλοι «μπουκάρουν» σε αυτόν. Τους αρέσει η αμεσότητα – δεν μπορούν την απόσταση.

Και κάπως έτσι μετά από τέσσερεις ώρες φεύγω χορτάτος από ποδόσφαιρο και έχοντας προηγούμενα απολαύσει την έννοια του πολιτισμού.

Γυρνάω σπίτι μου – προσεκτικός πάντα – στα τριγύρω ενδεχόμενα ανοίγω την τηλεόραση και η εικόνα βρίσκεται ακόμα εκεί!

Το μετά και οι σκέψεις

Περνάνε μέρες, βγαίνουν (από τις αρχές) ανακοινώσεις οι οποίες το τι ακριβώς εννοούν και σε ποιους απευθύνονται δεν αντιλαμβάνομαι, και μετά από λίγο να ΄μαστε μπροστά στο ίδιο υπερθέαμα!

Οι απέξω της χώρας μιλάνε για Grexit! Να οι συνειρμικές σκέψεις. Αυτό τον όρο που τώρα αφορά το χώρο του ποδοσφαίρου τον άκουγα πάνω από 2 χρόνια για την Ελλάδα. Μήπως τελικά το ποδόσφαιρο της χώρας μου είναι μια μικρογραφία του ευρύτερου περιβάλλοντος!

Και εδώ αρχίζει ο απολογισμός. Τώρα σταματάνε τα αστειάκια και ξεκινούν τα σοβαρά. Είναι η ώρα της πραγματικότητας. Έχω ένα ρητορικό ερώτημα για τον εαυτό μου: Που πήγα και γιατί; Είναι οι στιγμές που μου μιλάω αλλά δεν παίρνω απαντήσεις. Απαξιώ να ασχοληθώ με τις απορίες μου. Με θεωρώ εκτός τόπου και χρόνου. Θυμώνω μαζί μου που με υποτίμησα τόσο πολύ.

Το αποφάσισα λοιπόν πριν με χαστουκίσω. Απέχω!

Το ποδόσφαιρο το γνώρισα πολύ αλλιώς όπως και αυτή τη χώρα..





Το πρόσωπο πίσω από τις Βενετσιάνικες μάσκες..

Ποιος δεν θα ήθελε να είναι η «ψυχή» σε μια παρέα - να ξεχωρίζει από τους άλλους. Να είναι ο ωραίος, ο γοητευτικός, ο άνετος, ο επιτυχημένος, ο επιθυμητός. Αυτός που τον «θέλουν»!

Δύσκολα κάποιος θα πει όχι σε αυτές τις «προοπτικές»...

Έρχονται και από την ατμόσφαιρα τα «περάσματα» των προτύπων του «ωραίου» και να οι κλωνοποιήσεις με τις copy paste λογικές και τα πράγματα γίνονται πλέον επιτακτικά!  Τα τελευταία δε 20-30 χρόνια κατά ένα περίεργο τρόπο «έπρεπε» όλοι να ξεχωρίζουμε και να κατακτάμε – γενικά τα πάντα!

Ένα από τα πολλά ωραία που συναντάς στη Βενετία είναι και οι περίφημες μάσκες της. Ταξιδέψαμε λοιπόν εκεί, με τη φαντασία μας ή στην πραγματικότητα, και προμηθευτήκαμε όχι μόνο μία αλλά πολλές, πάρα πολλές! Βλέπετε το πρόσωπό μας έπρεπε να αλλάζει ανά περίπτωση και οι περιπτώσεις που «συναντούσαμε» ήταν πολλές.

Venetian Masks - photo on Pixabay

Πέρασε λοιπόν μια μεγάλη περίοδος έντονης παρουσίας μας στα «δρώμενα». Μια παρουσία ξεχωριστή και στο μυαλό του καθενός μας μοναδική! Οι μάσκες έγιναν το απαραίτητο συμπλήρωμα του «είναι» μας. Χωρίς αυτές δεν ερχόμαστε σε επαφή με άλλο ανθρώπινο ον. Δεν κυκλοφορούμε «γυμνοί»!

Καταφέραμε λοιπόν να πείσουμε τους εαυτούς μας ότι οι «απόκριες» είναι ο νέος τρόπος ζωής με 12μηνη διάρκεια μέσα στο χρόνο και βέβαια για όλα τα χρόνια. Πρόσθετα δε πιστέψαμε ότι αυτός ο τρόπος ζωής είναι ο θαυμαστός καινούριος που θα χαρακτήριζει οποιονδήποτε άλλο σαν «παρωχημένο».

Φαίνεται όμως ότι το γλέντι του παρατεταμένου μασκαρέματος κράτησε πολύ με αποτέλεσμα να αγνοήσουμε βασικά πράγματα όπως για παράδειγμα ότι η νύχτα με τη μέρα πάντα εναλλάσσονται.

Έρχεται πάντα η στιγμή που η κάθε παράσταση - show τελειώνει. Μπορεί το «μπιζάρισμα» να της παρατείνει λίγο τη ζωή, αλλά μόνο για λίγο. Η αυλαία έστω και με μικρή καθυστέρηση θα πέσει.

Και να ΄μαστε λοιπόν τώρα γυμνοί μπροστά στους άλλους αλλά και το κυριότερο αντιμέτωποι με τον εαυτό μας. Όχι τον «φορτωμένο» με τις Βενετσιάνικες μάσκες, αλλά τον πραγματικό. Ναι, αλλά ποιον πραγματικό; Τον ξέρουμε; Μας αρέσει; Τους αρέσει;

Λέγεται πλήρωμα του χρόνου και πάντα συμβαίνει και σε (σχεδόν) όλα! Έρχεται η στιγμή που οι μάσκες φεύγουν αναγκαστικά και τότε αρχίζουν τα προβλήματα της αναγνώρισης και της αποδοχής ή της αποστροφής.

Τότε είναι που με πολύ βέβαια κόστος καταλαβαίνουμε ή υποχρεωτικά βλέπουμε την αλήθεια μας και αναζητάμε αυτό που πραγματικά θέλουμε. Τότε είναι που με  πραγματικό πρόσωπο ψάχνουμε την ικανοποίηση των πραγματικών θέλω μας. Τότε μετανιώνουμε ή επικροτούμε αυτά που κάναμε. Τότε οι «άλλοι» βλέπουν την πραγματική εικόνα για να αποφασίσουν αν τους αρέσει ή όχι. Τότε αν κάποιος είναι δίπλα μας βλέπει το γιατί.

Η ζωή βέβαια δεν περιμένει πάντα το «τότε»..





Προς κάποια παρέα λίγο πριν τη νέα πορεία ζωής της..

Ήταν Σεπτέμβριος του 2015 όταν γνωριστήκαμε με κάποια παιδιά σε ένα σχολικό περιβάλλον. Όπως πάντα συνέθεταν μια ομάδα διαφορετικών χαρακτήρων που κατάφερναν να είναι παρέα!

Από τα πρώτα μαθήματα κατάλαβα ότι είχαν μια ξεχωριστή ποιότητα και ασφαλώς δεν αναφέρομαι μόνο στις επιδόσεις τους στα μαθήματα. Το ξεχωριστό έβγαινε για τον καθένα εκεί όπου ήταν το δυνατό του σημείο.

Η ποιότητα - αυτή η σπάνια λέξη -  αφορά και χαρακτηρίζει τη συνολική συμπεριφορά ενός ατόμου και αν το εκπαιδευτικό σύστημα ήθελε κάτι πραγματικά περισσότερο από αυτό που επιδιώκει αυτή η παρέα θα έπαιρνε στο σύνολό της το μεγαλύτερο βαθμό!

Επειδή πάντα μου άρεσαν οι ωραίες «συντροφιές» ήθελα να είμαι μαζί τους μέχρι τη στιγμή εκείνη που θα αποχαιρετούσαν τα σχολικά θρανία για να ακολουθήσουν τα επόμενα μονοπάτια της ζωή τους.

Με τη φυσική παρουσία μου αυτό δεν θα γίνει. Αλλά πολλές φορές τα έντονα θέλω που βρίσκονται μέσα στη σκέψη, ακόμα και από απόσταση, είναι ικανά να εκφραστούν, να ακουστούν, και να περάσουν στην άλλη πλευρά ιδιαίτερα όταν αφορούν τις ευχές μου για το καλύτερο αύριο σε κάθε μέλος της παρέας που αναφέρομαι.

Οι αρχές του Ιουνίου να είναι ταυτόχρονα και η αρχή της νέας περιόδου της ζωής σας όπως την έχετε φανταστεί!

Μανώλης Αναστόπουλος

Η έννοια του «καπέλου» στη μαύρη αγορά (10.03.2018)

10 Μαρτίου 2018

Όταν επιβάλλεται από το κράτος ανώτατη τιμή (ΡΑ) και (ενδεχομένως) δημιουργείται μαύρη – παράνομη αγορά συχνά αναφερόμαστε στην έννοια του καπέλου.

Είναι σημαντικό να γίνει σαφές ότι το καπέλο αντιπροσωπεύει το πόσο «παραπάνω» από τη νόμιμη τιμή (ΡΑ) οι καταναλωτές είναι διατεθειμένοι να πληρώσουν για να προμηθευτούν το προϊόν.

Επομένως όταν υπολογίζουμε το καπέλο αφαιρώντας τη νόμιμη τιμή (ΡΑ) από τη μέγιστη παράνομη τιμή (Pmax) που προτίθενται οι καταναλωτές να πληρώσουν (για να αγοράσουν την προσφερόμενη ποσότητα που υπάρχει μετά την επιβολή της ανώτατης τιμής ΡΑ) αυτό που βρίσκουμε είναι το «μέγιστο» καπέλο.

Το αν πρόκειται για το μέγιστο ή όχι καπέλο πρέπει να αναφέρεται ξεκάθαρα γιατί σαν πώληση με καπέλο θεωρείται (στην περίπτωση που αναλύουμε) η κάθε μια που πραγματοποιείται στην όποια μεγαλύτερη τιμή της νόμιμης τιμής (ΡΑ). Ασφαλώς όμως η όποια μεγαλύτερη τιμή δεν ισούται απαραίτητα με την (Pmax) δεδομένου ότι στην πραγματικότητα πολλές πράξεις γίνονται σε κάποια ενδιάμεσα επίπεδα τιμής μεταξύ PA και Pmax.

Εδώ μπορείτε να ακούσετε την παραπάνω ανάλυση


Η «άγνωστη» επόμενη μέρα της Ελλάδας.

Και έτσι όπως πλησιάζει το καλοκαίρι της εξόδου της Ελλάδας από τα μνημόνια  ολοένα και φαντάζει πιο έντονο το ερώτημα «Ποια θα είναι η επόμενη μέρα;»

Ο προβληματισμός  παίρνει τη μορφή της ανησυχίας γιατί ενώ είναι γνωστό ότι το αύριο - εκτός εξαιρέσεων – δεν μας το χαρίζουν (άρθρο)  εξακολουθούμε να μην ακούμε και κυρίως να μην βλέπουμε  τον σχεδιασμό εκείνου του προγράμματος που θα μας οδηγήσει στην επόμενη μέρα.

Η χώρα εμφανίζεται να κινείται ή να ετοιμάζετε να ταξιδέψει σε αχαρτογράφητα νερά  χωρίς διάθεση προγραμματισμού του ταξιδιού της.

Αυτό που ατυχώς παρατηρείται είναι μια προσωρινή «συμμόρφωση» προς τα προαπαιτούμενα για να κλείσει μια ακόμα αξιολόγηση και να εισπράξουμε τη δόση μας. Αμέσως μετά «ξεχνιόμαστε» και επανερχόμαστε σε παλιές λογικές.

Για παράδειγμα, επειδή απαίτησαν οι δανειστές να μειωθούν οι ληξιπρόθεσμες οφειλές του δημοσίου δουλέψαμε και Κυριακές για να βγουν κάποιες συντάξεις. Μετά όμως το πρόγραμμα υπολογισμού των συντάξεων μας έβγαλε κάποιο πρόβλημα και δεν συνεχίστηκε η έκδοση νέων!

Δηλαδή αυτό σημαίνει ότι αναγκαστικά και προσωρινά κάνουμε κάτι με το οποίο επί της ουσίας διαφωνούμε! Αν είναι έτσι, εμείς πως θα καταλάβουμε τις «διαθέσεις» των υπευθύνων όταν δεν θα υπάρχει η έντονη απαίτηση των θεσμών στη μετά μνημονίων εποχή;

Όμως κάπου μας διαφεύγουν βασικά θέματα. Η οικονομία ενεργοποιείται από την ύπαρξη «πληροφορίας». Ιδιαίτερα μετά από περιόδους κρίσης η πληροφόρηση για το αύριο είναι απαραίτητη, Είναι αυτή που θα ωθήσει την εμφάνιση ή όχι της νέας επιχειρηματικής πρωτοβουλίας. Και αν η τελευταία δεν υπάρξει είτε από τον ιδιωτικό τομέα είτε από τον δημόσιο η ανάπτυξη θα παραμείνει στα όνειρά μας.

Σε προηγούμενο άρθρο (πως κινείται η Ελλάδα) έχουμε εκφράσει τις απόψεις μας για το ότι η χώρα επιβάλλεται να αλλάξει κουλτούρα - κυρίως πολιτική. Ο χρόνος που περνάει δυστυχώς μας γεννάει έντονους προβληματισμούς για το αν υπάρχει πράγματι διάθεση για κάτι τέτοιο.

Είναι τουλάχιστον λυπηρό το γεγονός ότι για μια ακόμα φορά κοροϊδεύουμε τους εαυτούς μας. Πάλι το χθες εμφανίζεται ότι δεν μας έκανε σοφότερους. Μοιάζουμε να είμαστε φανατικοί υποστηρικτές παρελθοντολογικών λογικών οι οποίες  αποδυνάμωσαν τη χώρα.

Σε αυτή την περίοδο της σύγχρονης ιστορίας της Ελλάδας υπάρχει όμως κάτι που δεν έχουμε αντιληφθεί ή εθελοτυφλούμε σφυρίζοντας αδιάφορα.

Η φτωχοποίηση δεν περιορίζεται στο σήμερα  αλλά εισχωρεί και στη σκέψη της νέας γενιάς για το αύριο.

Το τελευταίο είναι και το χειρότερο, Η νέα γενιά να σου γυρνάει την πλάτη επειδή δεν της δείχνεις το δρόμο της επόμενης μέρας.