2017 ~ Βοηθώντας το καλύτερο να μας πλησιάσει..

/0 Comments/in , /by

Απολογισμός

Οι τελευταίες μέρες της κάθε χρονιάς συνήθως σου βγάζουν την ανάγκη για καταγραφή του τι έγινε στη διάρκειά της. Μια αναφορά στα πεπραγμένα μιας περιόδου που σε πολύ λίγο χρόνο θα ανήκει στο παρελθόν μας.

Δεν νομίζω ότι μέσα στη γιορτινή ατμόσφαιρα της εποχής έχει ενδιαφέρον να αναφερθούμε στο τρόπο που μας αντιμετώπισαν οι έχοντες (από εμάς..) την εξουσία, εντός και εκτός συνόρων. Πιστεύω ότι είναι αρκετά ορατό για τους  περισσότερους!

Ένας απολογισμός των διαπροσωπικών σχέσεων στο μικρο περιβάλλον του καθενός μας μοιάζει (για εμένα) να έχει μεγαλύτερη χρησιμότητα.

Δεν είμαι κοινωνικός αναλυτής ούτε ψυχολόγος για να μπορώ να εντοπίσω το τι κρύβεται πίσω από το “ψάχνουμε να βρούμε εχθρούς” και μάλιστα στο κοντινό ή και δοκιμασμένο μέσα στο χρόνο περιβάλλον! Όμως με εντυπωσιάζει αλλά συγχρόνως με λυπεί το γεγονός ότι αυτή η προσπάθεια κερδίζει συνεχώς οπαδούς.

Κάπου κοντά με το προηγούμενο βρέθηκε και η ανάγκη για την διαιώνιση της παλιάς συνήθειάς του ξερολισμού! Προσπαθώ χρόνια να πείσω τον εγκέφαλό μου να αποδεχτεί (όχι να καταλάβει) την ύπαρξη αυτής της συνήθειας, αλλά εις μάτην. Αρνείται πεισματικά να “ομολογήσει”  ότι τόσοι υπεράνθρωποι, σοφοί και παντογνώστες κυκλοφορούν ελεύθερα ανάμεσά μας!

Και ενώ πλημυρίσαμε από σοφία αναζητείται μετά μανίας η ύπαρξη της κοινής λογικής. Δηλαδή η συζήτηση πέραν από τα “αυτονόητα”. Βέβαια η μετάφραση της λέξης “αυτονόητα” σπανίζει στα σύγχρονα “προσωπικά” λεξικά.

Δείξαμε βιασύνη σε πολλά. Ασφαλώς και στα συμπεράσματά μας σχετικά με καταστάσεις ή με συμπεριφορές άλλων ανθρώπων. Πάντα η κριτική, και ιδιαίτερα η αρνητική, είναι κάτι εύκολο. Ας κατεβάσουμε λίγο ταχύτητα στις σκέψεις μας. Ας προσφέρουμε τη δυνατότητα στην κρίση μας πριν αποφανθεί να ακούσει τουλάχιστον δύο πλευρές. Ίσως καταλάβει τότε κάτι διαφορετικό από ότι της υπαγόρευε το προηγούμενό της “μονόπλευρο” πόρισμα.

Προσμονή

Αισθάνομαι την ανάγκη να μας παρακαλέσω να σταματήσουμε να “τραυματίζουμε” τους εαυτούς μας. Δεν θα μπορέσουμε με αυτόν τον τρόπο να αντιμετωπίσουμε τα απίστευτα που βιώνουμε τα τελευταία χρόνια. Ας χαιρετίσουμε την έντονα ανταγωνιστική “βιτρίνα” μας, προϊόν προηγούμενων 10ετιών. Δεν πουλάει πια.

Ευχή

Να έχουμε μια χρονιά γεμάτη υγεία, πραγματική αγάπη και καθαρή σκέψη!! Την άκρη πάντα μπορούμε να τη βρούμε..

Σε 11 μόλις ημέρες.

/0 Comments/in , /by

Άλλη μια χρονιά ετοιμάζεται να ονομαστεί “πρώην” στο ημερολόγιο της ζωής μας αφήνοντας στους περισσότερους στιγμές που μάλλον δεν θα μας λείψουν..

Μέσα σε αυτή την εορταστική ατμόσφαιρα των ημερών δεκάδες ευχές με χρώμα περισσότερο παραδοσιακό ή τυπικό παρά αληθινό και ουσιαστικό θα αρχίζουν να εκτοξεύονται προς πάσα κατεύθυνση.

Ασφαλώς δεν θα πρωτοτυπήσω αν χαρακτηρίσω την υγεία σαν  το πολυτιμότερο αγαθό μια και χιλιάδες άτομα πριν από εμένα έχουν τονίσει ότι τα πάντα ή τουλάχιστον τα περισσότερα στη ζωή μας εξαρτώνται από αυτήν.

Είναι λοιπόν, και χωρίς δεύτερη σκέψη, το πρώτο που ολόψυχα εύχομαι σε γνωστούς και αγνώστους. Μια “πολύ” αληθινή ευχή που εκφράζει τα “πραγματικά” θέλω μου για τους συνανθρώπους μου.

Ανεξάρτητα από τον επιστημονικά αποδεκτό βαθμό συσχέτισης της πνευματικής με την σωματική υγεία, ανήκω σε εκείνους που υποστηρίζουν την ύπαρξη ισχυρής σχέσης μεταξύ τους.

Η ισορροπία του πνεύματος, ειδικά σε δύσκολες περιόδους, είναι ασφαλώς επιθυμητό αλλά συγχρόνως πρακτικά πολύ δύσκολο. Πράγματι η "απαγόρευση" του εξωτερικού περιβάλλοντος στο να εισχωρήσει στο μέσα μας παραμένει τις περισσότερες φορές στα όρια του θέλω και μακριά από αυτά του μπορώ.

Ένας από τους παράγοντες που δυσχεραίνουν την παραπάνω προσπάθεια εξισορρόπησης είναι και η υποτίμηση της νοημοσύνης μας από την μεριά “κάποιων” η οποία τις περισσότερες φορές συνοδεύεται και από την αίσθηση ότι η μνήμη έχει ολιγοήμερη ή το πολύ λίγων μηνών  διάρκεια ζωής.

Χωρίς να έχω καμιά διάθεση να “εναντιωθώ” στη ατμόσφαιρα των γιορτινών ημερών εύχομαι όλοι μας να μην επιτρέψουμε και σε κανέναν να μας θεωρήσει και στη νέα χρονιά εύκολα χειριζόμενες μονάδες . Το χαρακτηριστικό του αχυράνθρωπου δεν μας ανήκει.

Η θεωρία της Χρησιμότητας. Οι βασικές υποθέσεις

/0 Comments/in , , , /by

Σύμφωνα με τη θεωρία της χρησιμότητας ο καταναλωτής λαμβάνοντας υπόψη τους περιορισμούς του εισοδήματος και των τιμών επιδιώκει να αντλήσει τη μέγιστη δυνατή χρησιμότητα (utility maximization) από την κατανάλωση αγαθών και υπηρεσιών

Σε αυτή τη διαδικασία επιλογής που οδηγεί στην επίτευξη του στόχου  του - μεγιστοποίηση της χρησιμότητας - θα πρέπει να αναφερθούμε στην έννοια της ορθολογικής συμπεριφοράς (rational behavior).

Εισαγωγικά και μόνο, το ορθολογικό στοιχείο σχετίζεται με την έννοια της προτίμησης του Α γεγονότος από το Β. Μια τέτοια επιλογή θεωρείται σωστή όταν έχοντας σταθμίσει όλους τους παράγοντες καταλήγουμε ότι το Α γεγονός (που προκρίναμε) μας δίνει μεγαλύτερη ικανοποίηση.

Συνεχίζοντας  την σχετική ανάλυση  σε επόμενο επίπεδο θα πρέπει να επισημάνουμε τις υποθέσεις στις οποίες στηρίζεται η καταναλωτική ζήτηση:

Ο εισοδηματικός περιορισμός (budget constraint)

Αναφέρεται στο ύψος του προς διάθεση εισοδήματος (Ι) και είναι ο σημαντικότερος παράγοντας τον οποίο λαμβάνει υπόψη του ο καταναλωτής.

Στην πράξη, η συμπεριφορά του καταναλωτή διαφοροποιείται ανάλογα με την ανά περίοδο πραγματοποιθείσα δαπάνη. Δηλαδή σχετίζεται με ποσοστό του εισοδήματος που έχει ήδη καταναλωθεί. Πράγματι όλοι μας αισθανόμαστε περισσότερο “πλούσιοι” την ημέρα της μισθοδοσίας μας σε σχέση με τις τελευταίες ημέρες του μήνα.

Υπάρχει θα λέγαμε μια θετική συσχέτιση μεταξύ του “βαθμού ευκολίας” στην κατανάλωση και του “διαθέσιμου υπολοίπου του εισοδήματος”.

Εάν η παραπάνω συμπεριφορά μας χαρακτηρίζει, τότε στην πραγματικότητα δεν έχουμε “ακριβή γνώση” του ύψους του εισοδήματός μας. Επομένως ο τρόπος που αυτό κατανέμεται (για αγορά αγαθών και υπηρεσιών) δεν είναι απαραίτητα και ο ορθολογικός που θα οδηγήσει στη μεγιστοποίηση της χρησιμότητας.

Η γνώση των τιμών (των αγαθών και υπηρεσιών)

Αποτελεί τη δεύτερη υπόθεση που θεωρούμε ότι χαρακτηρίζει τον καταναλωτή. Είναι όμως δύσκολο να δεχτούμε ότι με την ιδιότητα του καταναλωτή γνωρίζουμε πράγματι όλες τις τιμές των αγαθών (που μας ενδιαφέρουν), την πιθανή “γεωγραφική” διαφοροποίησή των, το ενδεχόμενο της μεταβολής των λόγω αλλαγής των προτιμήσεων μας αλλά και την “πραγματική” δυνατότητα των αγαθών για την ικανοποίηση – κάλυψη συγκεκριμένης ανάγκης.

Θεωρώντας ότι οι παραπάνω υποθέσεις δεν “διαφοροποιούν” σε μεγάλο βαθμό την εικόνα της πραγματικότητας θα αναλύσουμε σε επόμενες αναφορές μας βασικές έννοιες από τη θεωρία της Χρησιμότητας, όπως: α)  Των καμπυλών αδιαφορίας (που αναφέρονται στην συνολική χρησιμότητα που μπορεί να αντλήσει ο καταναλωτής) β) Της γραμμής του εισοδηματικού περιορισμού και γ) Της καταναλωτικής ισορροπίας.

Μεταβλητό Κόστος (VC) και ο Νόμος της Φθίνουσας απόδοσης(ΝΦΑ)

/0 Comments/in , /by

Είναι γνωστό ότι στη βραχυχρόνια περίοδο μέχρι κάποιο επίπεδο παραγωγής σημείο (α) [διάγραμμα 1] η προσθήκη μεταβλητού ΣΠ (εργασία) επί σταθερών ΣΠ (έδαφος, μηχανήματα) δίνει ολοένα και μεγαλύτερες αυξήσεις στο συνολικό προϊόν (ΤΡ). Στη συνέχεια όμως, λόγω εμφάνισης του ΝΦΑ η περαιτέρω προσθήκη μεταβλητού ΣΠ δίνει ολοένα και μικρότερες αυξήσεις στο συνολικό προϊόν (ΤΡ).

Διάγραμμα 1

Αυτό εξηγείται γιατί μέχρι το εν λόγω σημείο οι σταθεροί ΣΠ έχουν μεγάλα περιθώρια απόδοσης. Δηλαδή οι μεταβλητοί ΣΠ συνεργαζόμενοι μπορούν να κάνουν καλύτερη ποσοτικά και ποιοτικά χρήση των σταθερών ΣΠ με αποτέλεσμα τον έντονο ρυθμό αύξησης της παραγωγής. Όμως  μετά το σημείο αυτό η συνεχιζόμενη προσθήκη μεταβλητών ΣΠ στην πραγματικότητα μειώνει την αποδοτικότητα των σταθερών ΣΠ οι οποίοι θα λέγαμε ότι σταδιακά “εξαντλούνται”.

Το γεγονός ότι (στο πρώτο διάστημα αναφοράς) η προσθήκη του κάθε εργαζόμενου αυξάνει την παραγωγή περισσότερο από όσο αυξήθηκε από τον προηγούμενό του σημαίνει ότι η αύξηση του μεταβλητού κόστους (VC) είναι αργή.

Στο δεύτερο όμως διάστημα αναφοράς - λόγω εμφάνισης του ΝΦΑ – το γεγονός ότι η προσθήκη κάθε νέου εργαζόμενου οδηγεί σε όλο και μικρότερες αυξήσεις της παραγωγής σημαίνει ότι αυτή η “επιπλέον” παραγωγή “κοστίζει” περισσότερο σε όρους π.χ. μισθών. Επομένως μετά το σημείο (β) [διάγραμμα VC] η αύξηση του μεταβλητού κόστους (VC) γίνεται πλέον έντονη.

Συμπερασματικά καταλαβαίνουμε ότι πράγματι η εμφάνιση του ΝΦΑ είναι ο λόγος για τον οποίο το μεταβλητό κόστος (VC) ενώ αρχικά (με την αύξηση της παραγωγής) αυξάνεται αργά στη συνέχεια αυξάνεται έντονα.

Κράτα το

Γιατί όταν το ΣΥΝΟΛΙΚΟ προϊόν (TP) μεγιστοποιείται το ΟΡΙΑΚΟ προϊόν (ΜΡ) ισούται με 0.

/0 Comments/in , /by

Αρκετοί υποψήφιοι (χωρίς να μπορούν να αιτιολογήσουν το γιατί) μαθαίνουν απ‘ έξω  ότι όταν το Συνολικό προϊόν (ΤΡ) μεγιστοποιείται το οριακό προϊόν ισούται με μηδέν (0).

Τα βιβλία-βοηθήματα ΑΟΘ/Οικονομίας το Μανώλη Αναστόπουλου θα τα βρείτε εδώ: https://econtopia.gr/shop/

Επειδή είμαστε αντίθετοι με την απομνημόνευση εννοιών και ισοτήτων στην Οικονομία θα προσπαθήσουμε στην παρούσα ανάλυση κάνοντας περιορισμένη χρήση παραγώγων να εξηγήσουμε τον λόγο της παραπάνω σχέσης μεταξύ συνολικού και οριακού προϊόντος.

Οριακό προϊόν μιας εισροής (εργασίας- L) είναι η αύξηση του συνολικού προϊόντος (ΤΡ) η οποία προκύπτει από την αύξηση της μεταβλητής εισροής (L) κατά μια μονάδα.

Επομένως το οριακό προϊόν (ΜΡ) της εργασίας (ΜP = ΔQ/ΔL) ισούται με την κλίση της καμπύλης του συνολικού προϊόντος (ΤΡ). Δηλαδή είναι η πρώτη παράγωγος της συνάρτησης παραγωγής ως προς (L).

Συγκεκριμένα, εάν Q= f(L) και ΔL = αύξηση εργασίας, το νέο προϊόν θα είναι: f (L+ΔL),

Άρα το MP = [f (L + ΔL) - f (L)]  / ΔL

Παράδειγμα: Έστω η συνάρτηση παραγωγής Q = - L^2 + 8L  (1).

To MP = ΔQ/ΔL = (- L^2 + 8L)’ = - 2L+8

Για να έχει μέγιστο η συνάρτηση θα πρέπει α) η πρώτη παράγωγος να ισούται με 0 και β) η δεύτερη παράγωγος να είναι μικρότερη του μηδενός.

Άρα:

  • α) για ΜΡ = 0 ⇒- 2L + 8 = 0 ⇒ L = 4
  • β) και (- 2L+8)’ = - 2

Επομένως για L = 4 (όταν απασχολούνται 4 εργάτες):

  • Το οριακό προϊόν (ΜΡ) ισούται με 0
  • Το συνολικό προϊόν (ΤΡ) μεγιστοποιείται.
  • Η μέγιστη δυνατή ποσότητα παραγωγής είναι (η (1) για L = 4) 16 μονάδες.

Παρατηρήσεις:

  • Η μέγιστη κλίση της καμπύλης ΤΡ πρέπει να αντιστοιχεί προς το μέγιστο της καμπύλης του ΜΡ, δηλαδή στο τελείωμα της 1ης φάσης.
  • Στη μέγιστη τιμή του ΤΡ (όπου η κλίση είναι ίση με μηδέν), θα πρέπει όπως αναφέρθηκε προηγουμένως το ΜΡ  = 0.

 

Φεύγοντας από το Πανεπιστήμιο..

/0 Comments/in , /by

Τις τελευταίες μέρες με μεγάλη μου χαρά βλέπω πανέμορφα πρόσωπα να χαρίζουν το χαμόγελό τους σε ένα φωτογραφικό φακό κρατώντας το πτυχίο τους (!!) το οποίο κάπου προς το τέλος  γράφει “ εις τους πτυχιούχους των Οικονομικών επιστημών ΕΝΕΚΡΙΘΗ” !

Η πηγή της χαράς μου μπορεί να οφείλεται στην  αίσθηση μιας (αόρατης) συμμετοχής μου στις τωρινές φωτογραφίες, σε αναμνήσεις κάποιων προσωπικών παρόμοιων στιγμών (κάποιας άλλης εποχής), αλλά και στην επιθυμία μου για μια καλύτερη συνέχεια όταν εμείς οι σημερινοί  παραδώσουμε το αύριο στα χέρια της νέας γενιάς.

Δεν ξέρω ποιο “μονοπάτι” του χώρου θα επιλέξετε για την (σε επαγγελματικό επίπεδο) συνέχειά σας. Μέσα από τα χρόνια σας στο Πανεπιστήμιο γνωρίσατε αρκετά καλά την Οικονομία σαν επιστήμη. Είμαι σίγουρος ότι διακρίνατε τους πολλούς διαφορετικούς δρόμους εφαρμογής της που σας ανοίγει. Αυτό σας έκανε να γνωρίσετε καλύτερα τους εαυτούς  ή τα θέλω σας  σε σχέση με την επιστήμη σας / μας.

Ίσως δεν βρεθείτε από τα πρώτα βήματα της καριέρας σας  σε εκείνους τους χώρους που ονειρευόσαστε σαν φοιτητές. Συνήθως κάτι τέτοιο δεν είναι το συνηθισμένο. Επίσης αν και το εύχομαι, μάλλον θα είναι δύσκολο (τουλάχιστον στα πρώτα σας επαγγελματικά χρόνια) η θέση σας να είναι τέτοια που να “ζητάει”  εφαρμογή των όσων μάθατε στο Πανεπιστήμιο.

Το πιθανότερο (κατά τη γνώμη μου) είναι ένα είδος προσαρμογής της γνώσης που αποκτήσατε στα αμφιθέατρα των Πανεπιστημίων στις “ανάγκες” της θέσης που θα κατέχετε. Αυτή μοιάζει να είναι και η ουσιαστική “εξαργύρωση” του πρώτου σας πτυχίου στον εργασιακό χώρο.

Θέλω να πιστεύω ότι εκτός από την προσπάθεια και την αγάπη για τη δουλειά σας το πέρασμα του χρόνου θα είναι το μόνο επιπλέον που θα χρειαστείτε για την ολοκλήρωση των επαγγελματικών φιλοδοξιών σας.

Αφού σας πω ότι αυτό που δικαιωματικά σας ανήκει, δηλαδή ΠΟΛΛΑ ΣΥΓΧΑΡΗΤΗΡΙΑ θέλω να σας ευχηθώ να αγαπήσετε την επιστήμη σας..ΔΕΝ θα σας προδώσει!

Η αόρατη οικονομική λογική στην καθημερινότητά μας και το λάθος του υπέρ

/0 Comments/in , , /by

Όταν μου βγαίνει το πάθος για την επιστήμη μου - και αυτό συμβαίνει συχνά - προσπαθώ να πείσω τους συνομιλητές μου ότι πολλές ανθρώπινες συμπεριφορές καθοδηγούνται αλλά και ερμηνεύονται από μια αόρατη οικονομική λογική!

Εκείνοι που έχουν βασικές οικονομικές γνώσεις ίσως θεωρούν την άποψή μου υπερβολική και προερχόμενη από  την θετική προδιάθεση που έχω προς τον επιστημονικό χώρο που ανήκω. Άλλοι, μη γνώστες της συγκεκριμένης επιστήμης, περιορίζονται σε μια επιφανειακή αρνητική κριτική (για τους κακούς οικονομολόγους που μας κατέστρεψαν..). Ορισμένοι δε, αμφισβητούν εντελώς τη συμβολή της Οικονομικής επιστήμης  στην εξήγηση της ανθρώπινης συμπεριφοράς σε ατομικό ή σε ομαδικό επίπεδο.

Αναφερόμενος στους πρώτους, θέλω να υπενθυμίσω το γεγονός ότι οι οικονομικές θεωρίες αναφέρονται σε ανθρώπινα όντα. Επομένως, ο αρχικός μου ισχυρισμός δεν «μοιάζει» υπερβολικός.

Οι παραλληλισμοί ...

Οι έχοντες σπουδάσει οικονομικά γνωρίζουν θεωρητικά, εξηγούν διαγραμματικά και αποδεικνύουν με τη βοήθεια των μαθηματικών το γιατί για παράδειγμα η αύξηση της προσφοράς (με σταθερή τη ζήτηση) ενός αγαθού θα μειώσει την τιμή του στην αγορά.

Άπαντες επίσης πρέπει να παραδεχτούν ότι στις ανθρώπινες σχέσεις, και ανεξαρτήτως της μορφής τους, η υπερ προσφορά «τιμωρεί». Ο αποδέκτης της σε σύντομο χρόνο την θεωρεί κάτι σαν «δεδομένo» οπότε μεταφορικά «μειώνεται» στα μάτια του η αξία της. Μη μου πείτε ότι υπήρξε σχέση σας που συνέβη το αντίθετο..ΔΕΝ θα σας πιστέψω!

Αν τώρα κάποιος ΔΕΝ βρίσκει το «κοινό» των δύο παραπάνω παραδειγμάτων οι εγκέφαλοί μας απλά λειτουργούν διαφορετικά!

The real world..

Μεταφερόμενοι στην επικαιρότητα, η οποία βέβαια διατηρεί τον τίτλο της εδώ και αρκετά χρόνια, με αποτέλεσμα να ονομάζεται πλέον μονιμότητα, μάλλον θα συμφωνήσουμε ότι και η σχέση πολιτικού – πολίτη εμπεριέχει το υπέρ που αναφέρθηκε στα προηγούμενα παραδείγματα.

Εμείς οι πολίτες, ίσως  υπέρ προσφέραμε  την εμπιστοσύνη μας,  την ελπίδα μας, την υπομονή μας, τον φόβο μας, το εισόδημά μας και τα όνειρά μας σε κάποιες συγκεκριμένες λογικές - σχέσεις.

Κάποιοι, και είναι πολλοί, και ανήκουν σε διάφορους πολιτικούς χώρους θεώρησαν δεδομένα τα προηγούμενα, δηλαδή μικρής πλέον αξίας. Αυτό είναι πάντα το σημείο που χάνεται η ισορροπία. Είναι το timing που πρέπει να αλλάξει το παλιό μοντέλο της σχέσης. Στην αντίθετη περίπτωση ξέρουμε την κατάληξή της, και αυτή ΔΕΝ  θα είναι υπέρ μας.

Βέβαια βγαίνοντας λαβωμένοι από μια σχέση είμαστε  αρκετά ευάλωτοι και ίσως επιρρεπείς στην επανάληψη του ίδιου ή παρόμοιου λάθους. Θέλω όμως να πιστεύω ότι μεγαλώσαμε αρκετά, βιώσαμε την πραγματικότητα εφιαλτικών ονείρων, και μπορούμε να προστατευτούμε από ένα τέτοιο ενδεχόμενο.

Οι παραπάνω σκέψεις ΔΕΝ έχουν καμία πολιτική χροιά. Τα ελεύθερα μυαλά – την ύπαρξη των οποίων φανατικά υποστηρίζουμε – ΔΕΝ έχουν ανάγκη παροτρύνσεων ή προτροπών.

Αυτή όμως η επιστήμη μου, η εφαρμογή της στην καθημερινότητα μας, αλλά και η βιωματική εμπειρία μας ξεκάθαρα «φωνάζει» ότι η τιμή – αξία αυτού που προσφέρεις μειώνεται ή και χάνεται όταν μπροστά από την προσφορά βάζεις τη λέξη υπέρ!

Ίσως τελικά αυτό το υπέρ να είναι το δικό μας λάθος σε ότι βιώνουμε σε οικονομικό, πολιτικό και κοινωνικό επίπεδο.

ΣΤΙΓΜΕΣ ΖΩΗΣ…

/0 Comments/in /by

Ας ξεχάσουμε για λίγο τα Οικονομικά (αν και πάντα με κάποια έννοια εμφανίζονται μπροστά μας) και ας προσπαθήσουμε να χαθούμε σε εκείνα τα μονοπάτια που οδηγούν στο αντάμωμα με την ευτυχία.

Ασφαλώς ο καθένας δίνει τη δική του ερμηνεία στη λέξη και "την ψάχνει" σύμφωνα με την προσωπική του μετάφραση επιλέγοντας του "κατάλληλους" άλλους που θα  συμμετέχουν στην αναζήτηση της Ιθάκης του.

Η δική μας αποκωδικοποίηση  ΔΕΝ ταυτίζει την έννοια της ευτυχίας με την ανάλωση της ζωής σε ένα συνεχές τρέξιμο που οδηγεί(;;) στην απόκτηση (υλικών) αγαθών. Κάτι τέτοιο επιβάλλεται από το περιβάλλον μέσα από τις επιρροές του Marketing το οποίο ΔΕΝ περιορίζεται στην προώθηση αγαθών, αλλά προχωράει και στον τρόπο προώθησης του μοντέλου της (για τη δική του αντίληψη) όμορφης ζωής!

Για εμάς, ευτυχία είναι ένα σύνολο στιγμών που σχετίζονται με την ύπαρξη αυτοεκτίμησης, φίλων, ελεύθερου χρόνου, προσωπικής επιτυχίας, αγάπης, έρωτα, και πάθους σε ότι το “αξίζει”.

Το video του μουσικού κομματιού “Solo insieme saremo felici” μας θυμίζει κάποιες στιγμές που ΔΕΝ πρέπει (σύμφωνα με την δική μας λογική) να απουσιάζουν από το ημερολόγιο της ζωής μας.

Ασφαλώς ΔΕΝ είναι εύκολο να “ανακαλύψουμε” όλα τα συστατικά της λέξης και αθροίζοντάς τα να βιώσουμε την έννοιά της. Μπορούμε όμως να μην επιτρέψουμε στην κάθε στιγμή απλά να "περάσει" χωρίς να της “κλέψουμε” το περισσότερο που μπορούμε.

Ποτέ και τίποτα δεν διαρκεί αιώνια.  Στιγμές ζωής υπάρχουν!

Ας μη τις χάνουμε…

Κράτα το

Κράτα το

Κράτα το

Τα αίτια της κρίσης και η βιωσιμότητα της Ελληνικής Οικονομίας

/0 Comments/in /by

Ο Adam Smith στο περίφημο βιβλίο του  Ο πλούτος των Εθνών (1776)  διακήρυττε στην τότε κοινωνία ότι το άτομο επιδιώκοντας το προσωπικό του συμφέρον οδηγείται από κάποιο “αόρατο χέρι” στην προώθηση του γενικού καλού.

Χωρίς καμία διάθεση κριτικής του τεράστιου για την εποχή έργου του θα θέλαμε να παρατηρήσουμε ότι “σιωπηλά” αναφερόταν σε συνθήκες πλήρους ανταγωνισμού, δηλαδή σε εκείνη τη μορφή αγοράς που κανείς δεν διαθέτει τόση “δύναμη” ώστε να μπορεί να επηρεάσει τις τιμές των αγαθών - υπηρεσιών. Ακόμα πιο απλά, καμιά επιχείρηση δεν έχει τη δυνατότητα να πουλήσει το προϊόν της ούτε 10 cents περισσότερο από την τιμή που έχει διαμορφωθεί στην αγορά.

Βεβαίως γνωρίζουμε ότι ο πλήρης ανταγωνισμός είναι μια ιδεατή μορφή αγοράς με ελάχιστη έως μηδενική παρουσία στον πραγματικό κόσμο. Αντιθέτως, στην πραγματική οικονομία υπάρχουν μορφές αγοράς (ολιγοπώλια, καρτέλ, μονοπώλια) που στην προσπάθεια των επιχειρήσεων μεγιστοποίησης του κέρδους ασφαλώς και μπορούν να διαμορφώνουν, συμφωνούν, ή και να επιβάλλουν στην αγορά την τιμή που θέλουν!

Η παγκοσμιοποίηση της οικονομίας καταργώντας πολλούς περιορισμούς στην διακίνηση κεφαλαίων, προϊόντων, τεχνολογίας, πληροφορίας αλλά και marketing..έδωσε την δυνατότητα – μεταξύ πολλών άλλων, σε όποιον είχε στην κατοχή του μεγάλη ποσότητα προϊόντος ή χρήματος να μπορεί να επηρεάσει την τιμή του, όχι μόνο σε τοπικό, αλλά και σε παγκόσμιο επίπεδο!

Μετά τον Β' παγκόσμιο πόλεμο, οπότε και γεννήθηκε ή σχεδιάστηκε η  ιδέα της παγκοσμιοποίησης, το διεθνές εμπόριο αναπτύσσεται θεαματικά με συμπληρωματικό της ανάπτυξης στοιχείο την “επιβολή” των διεθνών καταναλωτικών προτύπων. Σταδιακά “μαθαίνουμε” τον όρο υπερκατανάλωση του οποίου όρου μια από τις μεταφράσεις είναι ξοδεύoυμε περισσότερα από όσα παράγουμε (εισόδημά μας). Και πως γίνεται αυτό; Εύκολα! Αρχίζουμε την  “αφαίμαξη” στις αποταμιεύσεις μας. Ωραία! Και όταν τις “τελειώσουμε”; Ακόμα πιο εύκολα! Βρίσκουμε κάποιον (από αυτούς που λέγαμε προηγουμένως) με μεγάλη ποσότητα  αγαθού - στην προκείμενη περίπτωση χρήματος στα χέρια του και δανειζόμαστε!

Το αν σκεφτήκαμε μια “λεπτομέρεια”, δηλαδή την δυνατότητά ή όχι, του μελλοντικού (άγνωστου) εισοδήματός μας για εξόφληση του δανείου είναι θέμα που αναλύσαμε σε προηγούμενη δημοσίευση.

Προβάλλοντας το παραπάνω μικροοικονομικό σενάριο σε μακροοικονομικό επίπεδο ΔΕΝ θα παρατηρήσουμε σημαντικές διαφορές στην συμπεριφορά των κρατών σε σχέση με τα δάνεια (debt) που συνάπτουν.

Ένας από του μακροοικονομικούς δείκτες που χρησιμοποιούνται για να υπολογιστεί η ικανότητα της χώρας να αποπληρώσει το χρέος της και κατά συνέπεια προσδιορίζει και το κόστος δανεισμού της (επιτόκιο) είναι η σχέση χρέους προς ΑΕΠ (debpt/GDP).

Ο όρος χρέος (debt) περιλαμβάνει - μεταξύ άλλων, τα δάνεια που έχει συνάψει η χώρα και οφείλει να αποπληρώσει, αλλά και τα κρατικά ομόλογα που έχει εκδώσει τα οποία αγοράστηκαν από τρίτους (χώρες, διεθνή Funds ή και ιδιώτες) και τα οποία ασφαλώς αποτελούν “μορφή” δανεισμού. Αγοράζοντας κάποιος κρατικό ομόλογο στην πραγματικότητα δανείζει το κράτος που το έχει εκδώσει.

Ο όρος ΑΕΠ - ακαθάριστο εγχώριο προϊόν (GDP)  περιλαμβάνει την συνολική αξία της παραγωγής τελικών αγαθών και υπηρεσιών μιας χώρας, το μέγεθος της οποίας με  βάση την 3πλη ισότητας της μακροοικονομίας, αντιστοιχεί αφενός στο ύψος των εισοδημάτων που παρήχθησαν και αφετέρου στην συνολική δαπάνη.

Καταλαβαίνουμε ότι η κάθε χώρα θα ήθελε η σχέση debt / GDP να είναι όσο το δυνατόν χαμηλότερη.

Ενδεικτικά να αναφέρουμε ότι στην Ελλάδα η σχέση αυτή ήταν 22,6 (1980) , 60 (1990), 94 (2000)  και ύψος ρεκόρ 170 (2012)!

 

Πηγή: http://www.tradingeconomics.com

 

Αναζητώντας τα αίτια της τόσο βαθειάς ύφεσης στην Ελλάδα  η σκέψη μας – μεταξύ πολλών άλλων δομικών προβλημάτων της Ελληνικής οικονομίας (σε κάποια από αυτά αναφερθήκαμε σε προηγούμενο άρθρο “ Η Ελλάδα των χαμένων ευκαιριών”)  οδεύει και στην προαναφερθείσα σχέση dept / GDP.

Είναι προφανές ότι διαχρονικά η σχέση αυτή επιδεινώθηκε θεαματικά!

Με αυτά τα δεδομένα μας φαντάζει πολύ δύσκολο (έως αδύνατον) μια οικονομία να ονομαστεί “βιώσιμη”, δηλαδή να αποκτήσει τη δυνατότητα αποπληρωμής των χρεών της τα οποία συνεχώς διογκώνονται, ενώ  η παραγωγή της (το εισόδημά της) συνεχώς συρρικνώνεται.

Κλείνοντας τις παραπάνω σκέψεις θεωρούμε προφανές ότι αν η Ελλάδα ΔΕΝ αποφασίσει επιτέλους: να αλλάξει δομικά, να ορίσει τους στόχους της προγραμματίζοντας και την κατάλληλη πορεία για την επίτευξή τους, να εκμεταλλευτεί τα σημεία που είναι δυνατή - ανταγωνιστική, να μειώσει την απίστευτη φοροδιαφυγή και παραοικονομία της, να δημιουργήσει κίνητρα για υγιείς επενδύσεις, ΟΥΔΕΠΟΤΕ θα μπορέσει να ονομαστεί “βιώσιμη” οικονομία.

Και βέβαια στην περίπτωση των τόσων πολλών ΔΕΝ (..)  η συνέχεια είναι μια λέξη που ακούει στο όνομα πτώχευση ή στην καλύτερη περίπτωση εξαθλίωση.

Ασφαλώς ευχόμαστε να κάνουμε λάθος..

 

Η Ελλάδα των χαμένων ευκαιριών (Δεύτερο μέρος)

/0 Comments/in /by

Ασφαλώς θα θέλαμε  οι εξαγωγές (Exports) της χώρας μας να είναι μεγαλύτερες των εισαγωγών (Imports), οπότε το Εμπορικό ισοζύγιο (Balance of trade)  δηλαδή η διαφορά των δύο αυτών μεγεθών να εμφάνιζε πλεόνασμα.

Όμως η πραγματικότητα για τη χώρα μας ήταν και είναι διαφορετική. Συνηθίσαμε λοιπόν δυστυχώς να αναφερόμαστε πάντα στο “έλλειμμα” του εν λόγω λογαριασμού μια και εισάγουμε μεγαλύτερη “αξία” από αυτήν που εξάγουμε.

Είναι προφανές ότι το εν λόγω έλλειμμα θα μπορούσε να μειωθεί, είτε μειώνοντας τις εισαγωγές μας, είτε αυξάνοντας τις εξαγωγές μας ή με ταυτόχρονη μεταβολή (προς την προηγούμενη κατεύθυνση) των δύο υπό συζήτηση μεγεθών.

Η χώρα μας, πλήρες μέλος της Ε.Ε από τον Ιούνιο του 2000 και έχοντας υιοθετήσει το ευρώ (€) από την 1η Φεβρουαρίου του 2002, βιώνει την κατάργηση ποσοτικών περιορισμών, δασμών αλλά και την “απαλλαγή” του ρίσκου της μεταβολής της ισοτιμίας μεταξύ των τοπικών νομισμάτων. Το τελευταίο, στην προ ευρώ εποχή, ανάγκαζε πολλές Έλληνες εισαγωγείς στην προθεσμιακή αγορά συναλλάγματος για να αποφύγουν πιθανή υποτίμηση της δραχμής (όχι απαραίτητα αναγκαστική).

Προσπαθώντας να κάνουμε μια “ενδοσκόπηση” στην πορεία των εισαγωγών, εξαγωγών, και εμπορικού ισοζυγίου από το 2001 μέχρι την αρχή της κρίσης 2008- 2009 και αργότερα μέχρι το 2012 θα καταλήγαμε στις παρακάτω παρατηρήσεις.

ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ

Πάνω από το 40 % του συνόλου των εισαγωγών της Ελλάδας προέρχεται από την Γερμανία, Ιταλία, Γαλλία και Ολλανδία, δηλαδή από κράτη μέλη της ΕΕ.

Από τα (περίπου) 2800 εκατομμύρια € του 2001 φτάνουν το ύψος των (περίπου) 6000 εκατομμυρίων € τον Ιούλιο του 2008. Δηλαδή υπερδιπλασιάζονται! Στην συνέχεια μειώνονται (λόγω της κρίσης) για να σταθεροποιηθούν από το 2009 μέχρι το 2012 σε ένα μέσο επίπεδο της τάξης των  4000 εκατομμυρίων € ( ± 500).

ΕΞΑΓΩΓΕΣ

Αντίστοιχα πάνω από το 30 % του συνόλου των εξαγωγών της Ελλάδας οδεύει προς Γερμανία, Ιταλία και άλλες χώρες μέλη της ΕΕ.

Από τα (περίπου) 1200 εκατομμύρια € του 2001 φτάνουν τα (περίπου) 1800 εκατομμύρια € το 2008-09. Στην συνέχει και για την περίοδο 2009-11 σταθεροποιούνται κάτω από τα 1500 εκατομμύρια € για να ανακάμψουν στη συνέχεια και να ξεπεράσουν τα 2500 εκατομμύρια € το 2012.

ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΙΣΟΖΥΓΙΟ

Από το έλλειμμα των (περίπου) 1600 εκατομμυρίων € του 2001 φτάνουν σε έλλειμμα (περίπου) 4000 € την περίοδο 2008-09 για να μειωθεί το έλλειμμα σε (περίπου) 1500 εκατομμύρια € το 2012.

 

Εισαγωγές – Εξαγωγές – Εμπορικό Ισοζύγιο (δισ.ευρώ)

Συνοψίζοντας:

  1. Στην περίοδο 2001 – 2008 είχαμε αύξηση των εισαγωγών κατά 114%, ενώ η αύξηση των εξαγωγών ήταν 50%. Αποτέλεσμα αύξηση του ελλείμματος του εμπορικού ισοζυγίου.

Θα θέλαμε να υποθέσουμε ότι η θεαματική μεταβολή του μεγέθους των εισαγωγών οφειλόταν στην αύξηση εισαγόμενων πρώτων υλών, εξοπλισμού, τεχνολογίας, κ.α. που θα συμμετείχαν στη δημιουργία κεφαλαίου για την μετέπειτα ανάπτυξη της οικονομίας. Όμως μια τέτοια υπόθεση ανήκει στη σφαίρα της “ρομαντικής” σκέψης μια και η αύξηση οφείλεται κατά μεγάλο βαθμό στην αύξηση εισαγόμενων καταναλωτικών αγαθών.

  1. Το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου της χώρας μας παρέμεινε το 2012 ως είχε (περίπου) το 2001.

Με τα δεδομένα αυτά δυσκολευόμαστε να αντιληφθούμε τον τρόπο με τον οποίο η χώρα μας “ εκμεταλλεύτηκε” προς όφελός της την μεγαλύτερη αγορά που άνοιξε με την είσοδό της στην Ε.Ε αλλά και την ασφάλεια (εξάλειψη κινδύνου συναλλαγματικής ισοτιμίας) που τις προσέφερε το ενιαίο νόμισμα του ευρώ (€).