Οικονομική παιδεία. Γίνεται μεταφορά «ουσιαστικών» οικονομικών γνώσεων στο σημερινό σχολείο;

Είναι γνωστό, ότι σε ένα περιβάλλον επιλεκτικής, κατευθυνόμενης, λανθασμένης, ή δήθεν πληροφόρησης, ο πωλητής μπορεί «πιο εύκολα» να διαθέσει το προϊόν του στον αγοραστή. Βλέπετε ο σωστά ενημερωμένος καταναλωτής «δυσκολεύει» τις πωλήσεις!

Το παραπάνω «περίγραμμα σκέψης» θα μπορούσε να φωτογραφίσει εμπορικές συναλλαγές κερδοσκοπικού χαρακτήρα, που βεβαίως στις πολιτισμένες κοινωνίες δεν θα «έπρεπε» να χαρακτηρίζουν τις σχέσεις κράτους - πολίτη!

Οικονομική παιδεία

Γενικά, η ύπαρξη παιδείας  - αναγνωρίζεται από όλους – ότι προσφέρει στον άνθρωπο τη δυνατότητα να εμφανίζεται λιγότερο «ευάλωτος» απέναντι στον έλεγχο ή και στην κατεύθυνση της σκέψης του από τρίτους.

Συγκεκριμένα, η οικονομική παιδεία – ειδικά στο καθεστώς της παγκοσμιοποιημένης οικονομίας - επιτρέπει  στο άτομο να κρίνει και στη συνέχεια να επιλέξει στις καθημερινές οικονομικές αποφάσεις του, το «πλέον» σωστό, συγχρόνως δε του προσφέρει τη δυνατότητα  να αναγνωρίσει την ορθότητα ή όχι των αποφάσεων που παίρνουν άλλοι για τον ίδιο.

Έχοντας αυτή την οικονομική υποδομή στη σκέψη του ο μέσος Έλληνας θα μπορούσε να αναρωτηθεί, να κατανοήσει ή και να δώσει απαντήσεις στα παρακάτω ερωτήματα:

• Η μεγάλη χρηματοπιστωτική κρίση, του 2008, στις ΗΠΑ, επηρέασε ασφαλώς την παγκόσμια οικονομία. Γιατί ενώ άλλες χώρες της ΕΕ ξεπέρασαν σχετικά σύντομα την κρίση, η Ελλάδα παρέμεινε για πολύ μεγαλύετο διάστημα, βυθισμένη στην ύφεση;
• Γνωρίζουμε ότι οι αγοραστές ομολόγων είναι «πιστωτές» της οικονομίας μας; Δηλαδή ότι πρόκειται για μορφή δανεισμού.
• Ποιος είναι ο λόγος που τα spread των Ελληνικών ομολόγων βρίσκονταν σε δυσβάστακτο ύψος;
• Τι περιμένουμε από τις αγορές στην προσπάθειά μας έκδοσης και πώλησης νέων ομολόγων; Ξέρουμε τι σημαίνει απόδοση ομολόγου, και αν ναι, φανταζόμαστε το ύψος της απόδοσης που θα ζητηθεί;
• Καταλαβαίνουμε με ποιο τρόπο προέκυψε η δημιουργία πρωτογενούς πλεονάσματος μιας οικονομίας που βρίσκεται σε 9ετη ύφεση; Αν ναι, μήπως να σταματήσουμε να πανηγυρίζουμε;
• Αντιλαμβανόμαστε τι σημαίνει η δέσμευσή μας για δημιουργία υψηλών πρωτογενών πλεονασμάτων για τόσο πολλά χρόνια;
• Μάθαμε τις ακριβώς συνέβη με το PSI; Μας έγινε κατανοητό, ποιους αφορούσε το περίφημο κούρεμα, αλλά και ποιοι τελικά το πλήρωσαν;
• Ξέρουμε πλέον την έννοια της ανακεφαλοποίησης των τραπεζών και με τα χρήματα ποιων γίνεται αυτή;
• Έχουμε αντιληφθεί ότι τα ελλείμματα και το αυξανόμενο δημόσιο χρέος αυξάνουν τη φορολογική επιβάρυνση των πολιτών; Δηλαδή μειώνουν περαιτέρω το διαθέσιμο εισόδημα.
• Μας είναι προφανές ότι το προηγούμενο αποτελεί περαιτέρω «αποδυνάμωση» των επενδύσεων του ιδιωτικού τομέα της οικονομίας; Ενώ - το οξύμωρο - οι επενδύσεις είναι απαραίτητες για να αφήσουμε πίσω μας την ύφεση.
• Καταλαβαίνουμε κατά συνέπεια ποιους ωφελεί ο υπερδανεισμός ;

Μήπως η γνώση των απαντήσεων στα παραπάνω οικονομικά ερωτήματα θα «δυνάμωνε» την οικονομική λογική του μέσου πολίτη που μεταξύ άλλων σημαίνει τον περιορισμό των λανθασμένων κινήσεών του αλλά συγχρόνως και την αναγνώριση της «λογικής» στις κινήσεις των άλλων;

Περισσότερα. μπορείτε να διαβάσετε στο βιβλίο μου «164 ΣΕΛΙΔΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ-Μια περιήγηση στον πραγματικό της κόσμο», το οποίο μπορείτε να βρείτε εδώ https://econtopia.gr/product/164-selides-oikonomias-mia-perihghsh-ston-pragmatiko-ths-kosmo/

Επίλογος

Έχουμε αναφέρει και σε παλαιότερο άρθρο ότι η ύπαρξη οικονομικής παιδείας δεν σημαίνει να γίνουμε όλοι οικονομολόγοι. Ασφαλώς όχι. Δεν χρειάζεται η οικονομία – κοινωνία κάτι τέτοιο.

Αυτό που εννοούμε. και επιμένουμε στην εφαρμογή του. είναι η καλλιέργεια της παιδείας "περί τα οικονομικά" στο σχολικό περιβάλλον. Βεβαίως δεν αναφερόμαστε στην τυποποιημένη μεταφορά γνώσης που γίνεται μέσα από τα σχολικά εγχειρίδια στις τάξεις του Λυκείου.

Εντελώς διαφορετικά καταλαβαίνουμε την παροχή «πραγματικής» οικονομικής παιδείας.

Ειδικά η εποχή που ζούμε (ατυχώς) προσφέρει μια τεράστια ποικιλία οικονομικών θεμάτων την οποία θα έπρεπε να περάσουμε προς συζήτηση, ανάλυση και εξαγωγή συμπερασμάτων στο περιβάλλον της σχολικής τάξης.

Το κράτος διαθέτει - στο πλαίσιο της προστασίας του πολίτη με την ευρεία έννοια -  εκείνους τους ανάλογους θεσμούς των οποίων αποστολή ή καθήκον είναι και η «ενδυνάμωση» της παιδείας του πολίτη.

Και σε ένα κόσμο που λαμβάνονται καθημερινά εκατομμύρια οικονομικές αποφάσεις, το δικαίωμα των νέων στην πρόσβαση της «πραγματικής» οικονομικής παιδείας δεν πρέπει να περιορίζεται στην τυποποιημένη διδασκαλία της ύλης ενός βιβλίου. ΠΡΕΠΕΙ να είναι πολύ περισσότερο ουσιαστικό.